ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد سلامت ثبت شده در بهزیستی، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان از نظر مداخله در سلامت اجتماعی
چکیده
چکیده
مقدمه: سازمان غیردولتی یا مردم نهاد NGO (Non-Governmental Organization ) ، به هر گروه غیر انتفاعی داوطلبانه از شهروندان جهانی که در سطح محلی ، ملی و بین المللی فعالیت می کنند، اطلاق می شود. از آنجا که موضوع سلامت اهمیت بسیار زیادی برای جوامع مختلف دارد و بعنوان یکی از حقوق بنیادین افراد در اسناد بین المللی مطرح شده است، لزوم استفاده از نیروهای داوطلب و خودجوش مردمی در قالب سازمان های مردم نهاد اهمیتی ویژه پیدا می کند. با عنایت به اهمیت نقش سازمان های مردم نهاد در حفظ و ارتقای سلامت جامعه و همچنین با توجه به لزوم وجود سازوکاری برای ارزیابی و رتبه بندی سازمان های مردم نهاد، برآنیم که مطالعه ی خود را تحت عنوان « ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد سلامت ثبت شده در بهزیستی ، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان از نظر مداخله در سلامت اجتماعی » در جهت افزایش کارآیی و اثربخشی سمن های حوزه ی سلامت کشور انجام دهیم.
روش کار: مطالعه انجام شده، مطالعه توصیفی-تحلیلی مقطعی و جامعه آماری شامل تمامی تشکل های مردم نهاد سلامت تابعه دانشگاه/دانشکدههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور و نمونه مورد مطالعه تشکل های مردم نهاد سلامت ثبت شده در بهزیستی، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان بود. ابتدا بر اساس شاخص های مشخص شده در فرم رتبه بندی و ارزیابی تشکل های مردم نهاد سلامت تابعه دانشگاه/دانشکدههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور میزان رعایت شاخص ها توسط ارزیابان مورد تایید وزارت بهداشت ارزیابی شد. پس از محاسبه امتیاز کل هر یک از تشکل های مردم نهاد سلامت، در مرحله بعد شاخصهای پایش تشکل های مردم نهاد سلامت ثبت شده در بهزیستی، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان در حیطه‌های مختلف برای سال 1400 از اداره سازمان های مردم نهاد وزارت بهداشت استخراج شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS-23 تشکل های مردم نهاد سلامت رتبه‌بندی شدند. در ادامه ارتباط شاخصهای ساختاری تشکل های مردم نهاد سلامت با رتبه‌بندی تشکل های مردم نهاد سلامت ، با استفاده از نرم‌افزار SPSS-23 مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: یافته نشان می دهد میانگین نمره کل کسب شده توسط تشکل های ثبت شده در سازمان ناجا ، بیشترین مقدار و میانگین نمره کل کسب شده توسط تشکل های ثبت شده در وزارت ورزش و جوانان ، کمترین مقدار بود.نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نمره عملکردی تشـکل در سه گروه نشان داد که بین گروه های بهزیستی، ناجا و وزارت ورزش و جـوانان اختلاف معنادار آماری وجود داشته است.همچنین بین گروه های شهرستانی، استانی و ملی اختلاف معنادار آماری وجود داشته و هرچه محدوده فعالیت یک سمن بزرگتر باشد نمره کل بهتری نیز دارد.
نتیجه گیری: با توجه به یافته ها و بحث‌های صورت گرفته در این باره می‌توان به این نتیجه رسید که سازمان‌های مردم نهاد در حوزه نیروی انتظامی عملکرد بهتری داشتند. بیشترین میانگین نمره کسب شده توسط تشکل ها در حیطه ی استفاده از نیروهای داوطلبی و کمترین میانگین نمره کسب شده توسط تشکل ها در حیطه ی روابط بین الملل بود. همچنین هرچه محدوده فعالیت سمن ها گسترده‌ترشده میانگین نمره آنها بهتر شده است در نتیجه سمن ها در محدوده ملی میانگین نمره بیشتری نسبت به شهرستانی و استانی کسب کردند. در بررسی نمرات عملکردی بر اساس خوشه استان ها توسط آزمون آنالیز واریانس تک متغیره مشخص شد که تشکل های خوشه یک بهترین عملکرد و تشکل های خوشه سه ضعیف ترین عملکرد را داشتند.بیش از نیمی سازمان‌های مردم‌نهاد مجوز فعالیت خود را از وزارت کشور دریافت کرده‌اند و بعد از آن به ترتیب بهزیستی، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان قرار دارد.