تأثیر درمان بیوفیدبک بر یبوست دیسینرژیک: مطالعه مقطعی
چکیده
اختلال دفع ناهماهنگ در زمره رایج‌ترین گروهی است که به درمان‌های اولیه پاسخ نمی‌دهند و تا 50% ارجاع به جراحان کولورکتال و متخصصین بیماری‌های گوارشی را شامل می‌شوند. هدف از انجام این مطالعه تأثیر درمان بیوفیدبک بر یبوست دیسینرژیک بود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه طولی بود. طی این پروژه، 120 بیمار سرپایی که برای درمان یبوست دیسینرژی به درمانگاه گوارش بیمارستان امام رضا (ع) و شیخ‌الرئیس تبریز در بازه زمانی 1401 تا 1403، مراجعه کرده بودند، پس از کسب رضایت آگاهانه از روند طرح، مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس یا آسان بود. بیماران به مدت 8 جلسه (یک جلسه آموزش و هفت جلسه درمان به‌صورت هفته‌ای یک‌بار) تحت آموزش و درمان بیوفیدبک قرار گرفتند. این آموزش‌ها توسط پزشک و پرستار آموزش‌دیده انجام شد. قبل از شروع فرایند بیوفیدبک تراپی وضعیت بالینی بیمار با استفاده از یک پرسش‌نامه استاندارد مورد تائید ارزشیابی و امتیازدهی انجام شد سپس بعد از جلسه 4 و بعد از جلسه 8 وضعیت بیمار مجدداً تحت ارزشیابی و تغییرات بالینی بیمار با معیارهای امتیازبندی شده مورد مقایسه و تجزیه تحلیل قرار گرفت. بیماران مبتلا به دفع ناهماهنگ در ۴ دسته طبقه‌بندی شدند. علائم مربوط به یبوست دیسنرژیک شامل استفاده از دارو برای تخلیه مدفوع (تنقیه یا شیاف)، مشکلات برای تخلیه، نیاز به دست برای تخلیه، برگشت به توالت برای تخلیه، احساس تخلیه ناقص، زور زدن برای تخلیه، نیاز به زمان برای تخلیه، تغییر سبک زندگی، خونریزی از رکتوم بود که برای هر یک از این علائم از بیمار خواسته شد که نمره صفر تا 3 بدهد و سپس میانگین نمره برای هر بیمار محاسبه شد.
یافته‌ها: در این مطالعه، فراوانی نوع یبوست دیسنرژی در افراد مورد مطالعه، 42 نفر (0/35 درصد) نوع اول،46 نفر (3/38 درصد) نوع دوم،20 نفر (7/16 درصد) نوع سوم و 12 نفر (0/10 درصد) نوع چهارم بود. از بین نمرات معیارهای یبوست پس از درمان با بیوفیدبک، هیچ‌کدام از متغیرهای استفاده از دارو برای تخلیه مدفوع (تنقیه یا شیاف)، مشکلات برای تخلیه، نیاز به دست برای تخلیه، برگشت به توالت برای تخلیه، احساس تخلیه ناقص، زور زدن برای تخلیه، نیاز به زمان برای تخلیه، تغییر سبک زندگی، خونریزی از رکتوم و نمره کل، بین 4 نوع بیماران یبوست دیسنرژی مورد مطالعه، تفاوت معنادار آماری مشاهده نشد (P>0.05). همچنین تمامی نمرات معیارهای یبوست از جمله استفاده از دارو برای تخلیه مدفوع (تنقیه یا شیاف)، مشکلات برای تخلیه، نیاز به دست برای تخلیه، برگشت به توالت برای تخلیه، احساس تخلیه ناقص، زور زدن برای تخلیه، نیاز به زمان برای تخلیه، تغییر سبک زندگی، خونریزی از رکتوم و نمره کل، پس از درمان با بیوفیدبک به‌طور معنادار کمتر از قبل از درمان بود (P<0.05).