| dc.description.abstract | سرطان کبد به عنوان یکی از کشنده‌ترین بدخیمی‌ها، یکی از جدی‌ترین چالش‌های نظام‌های سلامت سراسر جهان است. با توجه به آمار رو به افزایش این بدخیمی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شیوع، بروز و سال‌های تعدیل‌شده ناتوانی (DALY) مرتبط با سرطان کبد برای 21 کشور واقع در منطقه و تعیین عوامل خطر منتسب آن از سال 1990 تا 2019 اجرا گردید.
مواد و روش‌ها: در انجام این مطالعه حاضر از دادگان دسترسی-آزاد مطالعه بار جهانی بیماری 2019 استفاده گردید. بدخیمی‌های کبدی از طریق کدهای تشخیصی مربوطه از ICD-10 تعریف و تطبیق گردید. داده‌های مربوط به شیوع، مرگ‌میر، سال‌های زندگی تطبیق شده با ناتوانی و عوامل خطر منتسب، مربوط به کشورهای افغانستان، الجزایر، بحرین، عراق، ایران، مصر، اردن، کویت، لبنان، لیبی، مراکش، عمان، فلسطین، قطر، عربستان سعودی، سودان، سوریه، تونس، ترکیه، امارات و یمن استخراج، تفکیک و ارزیابی گردیدند. تمام مقادیر ارائه شده با فاصله عدم اطمینان %95 گزارش گردیده و معناداری آماری به صورت عدم هم‌پوشانی میان این فواصل تعریف می‌گردد.
یافته‌ها: بروز سرطان کبد در منطقه از 8,477.3 (فاصله عدم قطعیت %95: 6,754.2 الی 11,645.9) مورد در سال 1990 به 21,788.8 مورد (فاصله عدم قطعیت %95: 19,870.5 الی 23,816.6) در سال 2019 افزایش یافته است. در سال 2019، شیوع استاندارد شده سنی سرطان کبد در منطقه 5.02 (5.48-4.57) مورد به ازای هر 10000 مورد بوده، که نسبت به 4.87 (6.72-3.73) مورد به ازای هر 10000 نفر در سال 1990 با افزایش قابل‌توجه همراه بوده است. میزان مرگ و میر کل و استانداردشده‌ی سنی سرطان کبد در منطقه نیز از 8,672.87 (12,021.91-6,862.42) نفر در مجموع منطقه و 5.10 (7.22-3.96) نفر به ازای 100000 نفر به 22,237.87 (24,342.45-20,250.76) نفر در مجموع و 5.28 (5.77-4.80) نفر در هر صدهزار نفر افزایش یافته است. مصر بیشترین آمار بروز، شیوع نقطه‌ای و مرگ و میر را در منطقه به خود اختصاص داده است. ارتباط مثبتی میان شاخص جمعیتی-اجتماعی و بار سرطان کبد در منطقه مشاهده شد. هپاتیت سی، هپاتیت بی، استئاتوهپاتیت غیرالکلی و مصرف الکل از مهم‌ترین علل زمینه‌ای، و شاخص بالای توده بدنی، سطح بالای گلوکز ناشتای پلاسما و استعمال سیگار و دخانیات از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلای به سرطان کبد بودند. | en_US |
