تاثیر کوآنزیم Q10 بر روی عملکرد و بیوژنز میتوکندریایی در موش های صحرایی مبتلا به کاردیوتوکسیسیتی ناشی از دوکسوروبیسین

Abstract

دوکسوروبیسین (DOX;Doxorubicin) یک داروی شیمی درمانی پرمصرف است که کارایی بالایی در درمان انواع سرطان ها دارد. با این حال استفاده از آن به دلیل اثرات سمیت قلبی(cardiotoxicity) آن محدود است زیرا می تواند منجر به نارسایی قلبی(Heart failure)، آریتمی(Arrhythmia) و حتی مرگ شود. مکانیسم های سمیت قلبی ناشی از DOX به طور کامل شناخته نشده است، اما تولید گونه های فعال اکسیژن (ROS;Reactive Oxygen Species)، آسیب DNA(Deoxyribonucleic acid)، و اختلال عملکرد میتوکندری نقش کلیدی در این زمینه بازی می کنند. کوآنزیم Q10 یک آنتی اکسیدان است که اثرات محافظت قلبی(Cardioprotective) مهمی دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات CoQ10 بر روی تغییرات بافت شناسی(Histopathologic) قلبی و عملکرد و بیوژنز میتوکندری در موش های صحرایی مبتلا به کاردیوتوکسیسیتی ناشی از دوکسوروبیسین انجام شد. روش کار: در این مطالعه از 24 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار(Wistar rat) (250 تا 300 گرم) استفاده شد. موش های صحرایی به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند: 1. گروه کنترل: فقط نرمال سالین (Normal Saline) را با حجم mg/kg 2 تا 12 روز بصورت یک روز درمیان به روش تزریق داخل صفاقی دریافت کرد؛ 2-گروه دوکسوروبیسین (DOX) (مدل کاردیوتوکسیسیتی): حیوانات , دوکسوروبیسین را به صورت تزریق داخل صفاقی با دوز mg/kg ۲، به صورت یک روز در میان به مدت ۱۲ روز دریافت کردند. 3. گروه Q10: کوآنزیم Q10 را با دوز (mg/kg 10) از طریق تزریق داخل صفاقی به مدت 21 روز دریافت کردند؛ 4. گروه دوکسوروبیسین + کوآنزیم Q10 (Q10 + DOX): حیوانات ابتدا Q10 را به صورت تزریق داخل صفاقی با دوز mg/kg ۱۰ به مدت ۲۱ روز دریافت کرد. از روز نهم دریافت Q10، حیوانات همزمان با Q10، دوکسوروبیسین را نیز با دوز mg/kg ۲ به صورت یک روز در میان دریافت کردند. تمام حیوانات بیهوش شده و ابتدا نمونه خون جمع‌آوری شد و سپس قلب ها برداشته شد و بافت بطن چپ برای بررسی بافت شناسی، آنالیز بیوشیمیایی و مولکولی جمع آوری شد. نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که DOX باعث آسیب‌های ساختاری معنی داری به بافت قلبی شده و میزان LDH(Lactate dehydrogenase) آزاد شده را در مقایسه با گروه کنترل افزایش داد. همچنین، در گروه DOX نسبت به گروه کنترل میزان تولید ROS میتوکندری در بافت قلب افزایش یافته و پتانسیل غشای میتوکندری و بیان ژن‌های SIRT3، PGC-1α و NRF2 کاهش یافت. با وجود این، پیش درمانی با کوآنزیم Q10 قادر به کاهش معنی دار آسیب بافتی ناشی از DOX شده و شاخص‌های عملکرد میتوکندری و بیان ژن‌های دخیل در بیوژنز میتوکندری را در مقایسه با گروه DOX به طور معنی داری بهبود بخشید.