بررسی ارتباط بین وسعت درگیری عروقی در آمبولی حاد ریوی با مورتالیته یک‌ساله در بیماران بستری در بیمارستان امام رضا (ع)
چکیده
آمبولی ریه با عوارض و مرگ‌ومیر قابل‌توجهی همراه است. طبقه‌بندی خطر (score) در بیماران با ترومبوآمبولی ریوی برای ارزیابی بهتر، مانیتورینگ و استراتژی‌های درمانی بر پایه پیش‌آگهی بیمار حائز اهمیت می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط بین وسعت درگیری عروقی در آمبولی حاد ریوی با مورتالیته یک‌ساله در بیماران بستری در بیمارستان امام رضا (ع) بود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی بوده و جمعیت هدف کلیه بیمارانی را تشکیل دادند که در طی یک سال از شهریورماه سال 1401 تا شهریورماه سال 1402، در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز با تشخیص آمبولی حاد ریوی براساس بررسی سی‌تی آنژیوگرافی عروق ریوی قطعی شده باشد (تعداد 475 بیمار). روش نمونه‌گیری به‌صورت تمام شماری بود. اطلاعات تمام بیماران اعم از داده‌های دموگرافیک، یافته‌های اکوکاردیوگرافیک و بیماری‌های زمینه‌ای جمع‌آوری شد. سی‌تی آنژیوگرافی تمام بیماران به روش استاندارد و کیفیت قابل‌قبول توسط یک متخصص رادیولوژی در هر دو نمای مدیاستن و پارانشیم انجام شد. تمام تصاویر سی‌تی آنژیوگرافی توسط یک رادیولوژیست بازبینی و تمام شاخه‌های درگیر براساس شاخص نمره دهی کانادلی بررسی و نمره مربوطه ثبت شد. کلیه بیماران به مدت یک سال از زمان تشخیص مورد پیگیری قرار گرفتند. پیگیری به‌صورت مصاحبه تلفنی بود و در صورت فوت بیمار علت موردبررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: در این مطالعه، میانگین (انحراف معیار) سنی افراد موردمطالعه، 31/58 (6/16±) سال بود. همچنین میانگین (انحراف معیار) نمره کانادلی این افراد، 97/12 (3/7±) بود. 22 مورد (6/4 درصد) از افراد موردمطالعه، دچار ترومبوآمبولی مزمن شدند. آناتومی درگیر در این بیماران، در 90 مورد (9/18 درصد) Right، در 33 مورد (9/6 درصد) Left، در 316 مورد (5/66 درصد) Bilateral و در 33 مورد (9/6 درصد) Bifurcation بود. از کل 475 مورد بیماران مطالعه، 408 مورد (9/85 درصد) امکان پیگیری وجود داشت که از این تعداد بیماران مورد پیگیری، 87 مورد (3/21 درصد) مورتالیته رخ داد. علت مرگ از بیماران مورد پیگیری، در 22 مورد (4/5 درصد) نامشخص، در 25 مورد (1/6 درصد) آمبولی ریه، در 8 مورد (0/2 درصد) بیماری قلبی، در 2 مورد (5/0 درصد) تروما و در 32 مورد (8/7 درصد) سرطان بود. نمره کانادلی در آمبولی حاد در بیمارانی که دچار ترومبوآمبولی مزمن شدند، به‌طور معنادار آماری بیش از بیمارانی که دچار ترومبوآمبولی مزمن نشدند، بود (P-value=0.009)؛ از سوی دیگر بین وسعت درگیری عروق ریوی براساس نمره دهی کانادلی در آمبولی حاد با مورتالیته یک‌ساله بیماران، ارتباط معنادار آماری وجود نداشت (P-value>0.05).