بررسی ارتباط بین اختلالات شناختی و شدت خستگی پاتولوژیک بیماران مولتیپل اسکلروزیس
چکیده
مولتیپل اسکلروزیس (MS)، بیماری التهابی دمیلینه کننده (از بین برنده میلین) سیستم عصبی مرکزی است که با آسیب به میلین اطراف آکسون و ایجاد اختلال در هدایت عصبی، منجر به طیف وسیعی از علائم از جمله ضعف اندام ها، علائم حسی، دوبینی، آتاکسی، اختلالات اسفنکتری، افسردگی و اسپاسم می شود. خستگی و اختلالات شناختی از علائم شایع و ناتوان کننده این بیماری است که تأثیر قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران دارد. با توجه به این که مطالعات بسیار محدودی به بررسی ارتباط بین خستگی پاتولوژیک و اختلالات شناختی در بیماران MS پرداخته اند، در این مطالعه قصد داریم به بررسی ارتباط بین خستگی پاتولوژیک و اختلالات شناختی در بیماران مبتلا به MS بپردازیم.
روش و مواد: در این مطالعه ی مقطعی، بیماران با تشخیص قطعی مولتیپل اسکلروزیس بر اساس معیار 2017 MacDonald از نوع RRMS وارد مطالعه شدند و بیماران دارای افسردگی شدید، مبتلا به بیماری های دیگر نورولوژیک و نوع پیشرونده MS از مطالعه خارج شدند. اختلالات شناختی توسط تست های Symbol Digit Modality Test (SDMT) و Paced Auditory Serial Addition test (PASAT) ارزیابی شد. جهت بررسی وضعیت روان‌شناختی بیماران از پرسشنامه‌ی افسردگی Beck و از مقیاس ارزیابی جامع خستگی در افراد مبـتلا بـه ام اس Comprehensive Fatigue Assessment Battery for Multiple Sclerosis (CFAB-MS) جهت بررسی خستگی و عوامل مرتبط با آن استفاده شد. برای ارزیابی آماری از نسخه 27 نرم افزار SPSS استفاده شد.
یافته ها: در این مطالعه تعداد 123 بیمار مبتلا به MS مورد بررسی قرار گرفت که میانگین سنی آنها 61/8±12/34 بود. از مجموع بیماران تعداد 92 (8/74%) نفر زن و تعداد 31 (2/25%) نفر مرد بودند. در این بررسی تفاوت بین بیماران با اختلال شناختی (SDMT مختل: 7 نفر، PASAT مختل: 18 نفر) و بیماران بدون اختلال شناختی (SDMT نرمال: 84 نفر، PASAT نرمال: 73 نفر) از نظر سن، جنسیت، وضعیت ناتوانی بر اساس EDSS و همچنین خستگی پاتولوژیک بیماران از نظر آماری معنادار نبود (<p-values05/0). هرچند که شاخص درد با SDMT مختل (02/0p=) ارتباط معناداری داشت در حالی که با PASAT مختل (21/0p=) مرتبط نبود.