طراحی مدل نوآورانه مراقبت های اولیه سلامت برای نظام سلامت ایران

Abstract

خلاصه فارسی

مقدمه: امروزه استراتژی اصلی کشورها جهت دستیابی به سلامت همگانی مراقبت های بهداشتی اولیه (PHC) می باشد. با ورود به قرن 21، ضرورت این مراقبت¬ها جهت پاسخگويي به مسائل جاري و نيازهاي آينده نمایان¬تر شده است. از اینرو هدف مطالعه، شناسایی اصلاحات و نوآوری¬های لازم و طراحی مدل نوآورانه مراقبت های اولیه سلامت مطابق با شرایط و اقتضائات¬کشور ایران می باشد. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه چند روشی است که بین سال‌های 1399 تا 1402 در¬ دانشگاه علوم پزشکی تبریز به انجام رسیده است. در این راستا، ابتدا یک مرور گستره برای بررسی ویژگی‌های PHC نوآورانه در کشورهای پیشرو انجام شد. سپس با انجام یک مطالعه کیفی و مصاحبه های عمیق با 22 نفر از متخصصان این حوزه به شناسایی چالش¬های PHC ایران و همچنین شناسایی اجزای مناسب برای نظام نوآورانه PHC ایران پرداخته شد. در ادامه با استفاده از چند مرحله تکنیک دلفی و پنل خبرگان، مولفه های مناسب برای نوآوری در PHC و همچنین مدل نوآورانه مناسب برای PHC ایران طراحی و در ¬نهایت اعتبار مدل با استفاده از معیارهای مناسب سنجیده و تایید شد. یافته ها: طبق نتایج حاصل از مرور¬گستره، 106 مقاله وارد مطالعه شد و 55 نوآوری/اصلاح در مراقبتهای بهداشتی اولیه در کشورهای پیشرو شناسایی شد. همچنین نتایج مطالعه‌ی کیفی (در هدف دوم و سوم)، در قالب شش محور نقاط قوت PHC (پیشران¬ها)، موانع و چالش¬ها، ملاحظات و مفروضات لازم برای تغییر، فرایند ارزیابی، سازمان¬های دارای نقش در PHC و نوآوری ها/اصلاحات لازم برای نظام مراقبت های بهداشتی اولیه (38 نوآوری/اصلاح) ایران طبقه شدند. در نهایت 28 نوآوری برای PHC ایران استخراج شدند که در قالب چارچوب شش¬کارکرد¬ ساختاری سازمان جهانی بهداشت دسته بندی شده و سپس مدل نوآورانه مراقبت های اولیه سلامت ایران در سه سطح شناسایی ایده ها، به بلوغ رساندن ایده ها و پیاده سازی نوآوری ها طراحی شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که برای پاسخگویی به نیازهای جامعه امروز، نیاز به سازوکاری است که به طور مستمر درحال مطالعه نظام PHC و پیرامون آن بوده و به شناسایی نیازها و انتظارات جامعه و نظام سلامت و تولید ایده های نوآورانه بپردازد. همچنین نهادی باید بصورت مستقل در سطح ملی مسئولیت مطالعه و حمایت از عملیاتی شدن نظام نوآوری¬ها را برعهده داشته باشد. واژگان کلیدی: اصلاحات نظام سلامت، نوآوری در مراقبت¬های ¬اولیه سلامت، مراقبت¬های بهداشتی اولیه نوآورانه، مدل نوآورانه، شش¬کارکرد ساختاری، ایران