بررسی اختلال شناختی گلوبال و حوزه های اختصاصی شناختی بیماران دیابت نوع دو بر اساس آزمون CANTAB

Abstract

اختلال شناختی یک یافته معمول در بیماران مبتلا به دیابت می باشد. اگرچه برخی از مطالعات تاثیر منفی دیابت را بر تغییرات شناختی گزارش نموده اند، ولی مطالعات دیگر چنین تاثیراتی را نیافته و یا الگوی تغییرات شناختی را مشابه آنچه در افزایش سن رخ میدهد، دانسته اند. مطالعات پیشین در ارتباط با بررسی اختلالات با نتایج متناقضی همراه بوده است. همچنین بیشتر مطالعات انجام شده در این راستا با استفاده‌ از تست‌‍ MMSE میباشد که حساسیت کافی در بررسی حوزه‌های درگیر شناختی ندارد. یکی از روش‌های نوین و حساس برای بررسی‌های شناختی، تست CANTAB می‌باشد. در همین راستا مطالعه حاضر با هدف بررسی اختلال شناختی گلوبال و حوزه های اختصاصی شناختی بیماران دیابت نوع دو بر اساس آزمون CANTAB طراحی و اجرا شد. روش کار و مواد: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی آینده نگر می‌باشد که با مشارکت بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در طی سال 1402-1401 انجام شده است. در این بررسی 60 بیمار دیابت نوع دو، جهت انجام آزمون شناختی معرفی شده و تحت درمان با استفاده از باتری CANTAB تحت بررسی شناختی قرار گرفته ولی فقط 31 بیمار تست را با موفقیت به اتمام رسانده و 29 نفر قادر به همکاری در تست CANTAB نبوده و نتایج ناکاملی از آن ها در دسترس است. سپس نتایج بر اساس سن و جنس و طول مدت دیابت و داروهای مصرفی و میزان کنترل دیابت آنالیز شدند. یافته ها : آزمون CANTAB برروی 31 بیمار با موفقیت انجام شد که 16 نفر آن ها زن و 15 نفر آن ها مرد بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه برابر 81/10±27/59 سال با بازه سنی 40 تا 81 سال بود. اختلال در حافظه اپیزوتیک در 11 نفر(35.4%) از کل شرکت کنندگان دیده شد؛ همچنین اختلال در سرعت پردازش در 8 نفر(25.8%) از کل شرکت کنندگان دیده شد؛ همچنین اختلال در حافظه فضایی در 16 نفر(51.6%) از کل شرکت کنندگان دیده شد؛ از طرفی دیگر اختلال در توجه و تمرکز در 10 نفر(32.2%) از کل شرکت کنندگان دیده شد؛ اختلال در حافظه بینایی در 16 نفر(51.6%) از کل شرکت کنندگان دیده شد و اختلال در عملکرد حرکتی در 10 نفر(32.2%) از کل شرکت کنندگان دیده شد. بروز همه اختلالات بررسی شده در میان بیماران با کنترل گلیسمیک ضعیف(HbA1C بالای 7) به صورت معناداری بیشتر از بیماران با کنترل خوب گلیسمیک(HbA1C زیر 7) بودند؛ به جز بروز اختلال در حافظه اپیزوتیک در بیماران با کنترل گلیسمیک ضعیف که به صورت غیرمعناداری بیشتر از بیماران با کنترل گلیسمیک خوب بود. میانگین سنی در گروه بدون کنترل مناسب گلیسمیک 64.74 ودر گروه با کنترل مناسب گلیسمیک 59.40 بود. اختلاف معناداری میان طول مدت بیماری و جنسیت بیماران با بروز اختلالات شناختی در دوگروه با و بدون کنترل مناسب گلیسمیک یافت نشد.