ارائه روش آنالیزی برای برخی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی در نمونه های بیولوژیک با روش‌های نوری
چکیده
مقدمه: بیش از نیم قرن، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی جایگاه ویژه ای در کنترل علایم بیماری های خودایمنی و افزایش بقای عمر بیماران پیوند اعضا پیدا کرده اند. سیکلوسپورین و تاکرولیموس به عنوان دو داروی متداول سرکوب کننده سیستم ایمنی جهت پیشگیری از رد حاد و مزمن پیوند عضو غالبا در رژیم های دارویی پس از پیوند مورد استفاده قرار می گیرند. اما با توجه به شاخص درمانی باریک این داروها، اثرات درمانی مورد نظر آن ها در غلظت خونی محدودی مشهود است که این می تواند نشان دهنده نقش اساسی پایش دز درمانی این داروها در خونی باشد.هدف: ارائه روش آنالیزی برای برخی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی در نمونه‌های بیولوژیک توسط روش‌های نوری.روش کار: جهت تعیین مقدار سیکلوسپورین نمونه های پلاسمای انسانی، یک پروب فلورسانس مبنی بر چارچوب ایمیدازولات زئولیتی (ZIF-8) و نانوذرات نقره نوعامل‌دار شده با نوراپی‌نفرین ((ZIF-AgNPs@NE طراحی و مورد استفاده قرار گرفت که در حضور سیکلوسپورین، شدت نشر فلورسانس پروب کاهش می یابد. همین طور یک پلتفرم رنگ سنجی ساده، یک-مرحله ای، انتخابی و حساس برای تعیین مقدار تاکرولیموس با اصلاح سطح نانوذرات نقره توسط مولکول های نوراپی‌نفرین طراحی شد که با اتصال نوراپی‌نفرین و تاکرولیموس تجمع نانوذرات باعث تغییر رنگ (زرد به قهوه ای) و تغییر شدت جذب نانوذرات می شود.
يافته ها: در شرایط بهینه، روش‌های پیشنهادی سیکلوسپورین و تاکرولیموس را به ترتیب در محدوده خطی 5/0-10 میکروگرم بر میلی لیتر و 2-1000 نانوگرم بر میلی لیتر تعیین می کند. پس از بررسی سایر عوامل معتبرسازی هر دو روش برای تعیین غلظت سیکلوسپورین و تاکرولیموس در چند بیمار دریافت کننده رژیم خوراکی این داروها مورد استفاده قرار گرفت.نتيجه گيري: از روش‌های پیشنهادی با حساسیت بالا و انتخاب-پذیری مناسب در محدوده غلظت درمانی داروهای سیکلوسپورین و تاکرولیموس عملکرد مناسبی مشاهده شد.