گیلن‌باره و واکسیناسیون کووید-19: یک مطالعه‌ی مروری نظام‌مند
چکیده
این مطالعه‌ی مروری نظام‌مند با هدف بررسی پژوهش‌های پیرامون بروز سندرم گیلن‌باره (GBS) به دنبال واکسیناسیون کووید-19 انجام شده‌است تا وجود یا عدم وجود چنین ارتباطی بررسی شده و همینطور، انواع خاصی از واکسن که ممکن است منجر به بروز چنین عارضه‌ای شوند، مشخص گردند.
روش کار و مواد: در تیر ماه 1400 پایگاه‌های داده‌ی MEDLINE (از طریق PubMed)، Scopus، Cochrane و Web of Science جست و جو گردید تا مقالات منتشر شده و نشده در این باره مشخص شوند. در طرح اجزای چهارگانه‌ی سؤال بالینی مطرح‌شده (PICO)، جمعیت (Population) مورد بررسی «تمام افرادی که تحت واکسیناسیون کووید-19 قرار گرفته‌اند» تعیین شد، مداخله (Intervention) «دریافت انواع واکسن‌های کووید-19» و نتیجه‌ی بالینی موردنظر (Outcome)، «بروز سندرم گیلن‌باره به دنبال دریافت واکسن» در نظر گرفته‌شد. در این مرور نظام‌مند، مقالات توصیفی از نوع گزارش مورد یا موارد وارد مطالعه گردید. ابزار مؤسسه‌ی Joanna Briggs جهت ارزیابی نقّادانه‌ی مقالات واردشده به مطالعه به کار گرفته‌شد.
یافته ها: در مجموع 12 گزارش یا سری مورد شامل 21 بیمار وارد مطالعه شد. بیش از نیمی از بیماران مرد بودند و میانگین سنی بیماران مرد کمتر از زنان بود. از نظر نوع واکسن، رایج‌ترین نوع واکسن تزریقی Oxford/AstraZeneca بود و همه‌ی موارد به جز یک بیمار تنها یک دوز از واکسن را دریافت کرده بودند. میانگین فاصله‌ی زمانی بین دریافت واکسن و بروز علائم GBS 14 روز بود. کمترین میانگین فاصله زمانی بین دریافت واکسن تا بروز علائم، مربوط به واکسن بی‌نام مبتنی بر وکتور و بیشترین فاصله‌ی زمانی مربوط به Oxford/AstraZeneca بود.