طراحی ابزار انتقال مراقبت بیمار از بیمارستان به منزل در ایران

Abstract

چکیده: مقدمه: انتقال مراقبت مفهوم اساسی برای ارایه مراقبت با کیفیت از بیمار، استمرار مراقبتهای بهداشتی درمانی بوده و به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از مسیر مراقبت می باشد. فرایند پیچیده ای از ارزیابی بیمار در بدو پذیرش در بیمارستان، ارائه آموزش به بیمار، خانواده او، پیگیری بعد از ترخیص و ارزشیابی را شامل میشود. مطالعات نشان می دهد که بخش عمده ایی از میزان بستری مجدد، از طریق الگوی آموزش، آمادگی های قبل از ترخیص و مراقبت های ارایه شده در منزل قابل پیشگیری می باشد. انتقال مراقبت باعث ارتقای سطح کیفی خدمات، کیفیت زندگی بیماران و در نهایت منجر به ارتقای سلامت آنها می گردد. هدف از انجام این مطالعه طراحی ابزار انتقال مراقبت بیماران از بیمارستان به منزل در ایران می باشد تا بتوان با استفاده از این ابزار انتقال مراقبت را به نحو منسجم تری سامان دهی نمود. مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه چند مرحله‌ای بوده که از مرور گسترده و مطالعه کیفی استفاده کرده است. در ابتدا مرور گسترده (Scoping review) در زمینه شناسایی ابزارها، روشها، چالش ها و الزامات انتقال مراقبت بیماران از بیمارستان به منزل در پایگاه داده‌های PubMed، Scopus،Science Web of ، سایتهای مرتبط و نیز جستجوی دستی منابع اطلاعاتی انجام گرفت در ادامه نظرات صاحبنظران با استفاده از پرسشنامه بررسی و ابزار اولیه توسط تیم پژوهشی تدوین گردید. در فاز نهایی اعتبار سنجی ابزار اولیه با استفاده از تکنیک دلفی و پانل خبرگان که از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و نظرات نهایی آنها در خصوص ابزار پیشنهادی اعمال و ابزار نهایی گردید.

یافته‌ها: یافته ها پژوهش نشان می دهند که 8 مدل جهت اجرای فرایند انتقال مراقبت در جهان وجود دارد که 5 مدل جهت سالمندان و 3 مدل دیگر برای بیماران مزمن طراحی شده اند. ابزارهای مورد نیاز جهت انتقال مراقبت 3 دسته می باشند که شامل سنجش میزان آگاهی بیمار، کنترل فرایندها و مدیریت دارویی که هرکدام شامل زیر طبقه هایی می باشند. بطوریکه ابزار سنجش میزان آگاهی بیمار شامل زیرطبقه ترخیص و ارزیابی ریسک بیمار، کنترل فرایندها شامل بررسی روش انتقال مراقبت و چک لیست هماهنگی های لازم و مدیریت دارویی هم شامل زیر رده کنترل دارو و مشکلات دارویی می باشد. مولفه های ترخیص نیزشامل ارزیابی فیزیکی، روانی و سواد سلامت بیمار می باشد. الزامات انتقال شامل پنج تم (آموزش، همکاری و هماهنگی ارتباطات، بهبود کیفیت انتقال مراقبت، برنامه ریزی و سیاست گذاری و استفاده از فناوری اطلاعات) و 39 زیر رده می باشد. چالش های شناسایی شده نیز درپنج طبقه اصلی شامل چالش های موسسه، کادر درمان، فرایند انتقال، بیمه و سایر چالش ها دسته بندی شده است. در مرور نظامند راهکارهای کاربردی برای اجرا و بهبود انتقال مراقبت شامل برنامه ریزی و سیاست گذاری، پیگیری درمان، آموزش، همکاری، ارتباطات و نیازسنجی ارایه شد. یافته های حاصل از مصاحبه با متخصصان چالش های انتقال را در چهار دسته اصلی سیستمی، زیر ساختی، موانع فرهنگی- اجتماعی و موانع رفتاری- روانشناختی همچنین الزامات نیز در چهار طبقه اصلی شامل فرایندی، زیرساختی، تشویقی و نظارتی دسته بندی شده اند. در ادامه ابزار طراحی شده تمام آیتم های مورد نیاز در یک مدل انتقال مراقبت مناسب در سه فاز قبل از انتقال، حین انتقال و پس از انتقال از طریق 44 آیتم اطلاعاتی برررسی نموده است.

نتیجه گیری: ابزار طراحی شده در این پژوهش بر اساس بررسی متون، دیدگاه ها و تجارب افراد در گیر و صاحب نظر در این فرایند(خبرگان حوزه ی مراقبت و انتقال مراقبت) می باشد. ارزیابی میزان آمادگی سازمان انتقال دهنده، سازمان پذیرنده بیمار و خود بیمار و همچنین تمامی افراد درگیر در انتقال مراقبت با استفاده از این ابزار به خوبی انجام پذیر می باشد. این ابزار می تواند میزان آمادگی همه آیتم های درگیر در انتقال مراقبت را به خوبی رصد نماید و انتقال دهندگان را نیز از اشکالات و چالش های احتمالی آگاه نماید. با توجه به ضعف های عمده موجود در فرایند انتقال مراقبت استفاده از این گونه ابزار ها می تواند شکل ساختارمند تری به این فرایند داده و همچنین با بکارگیری صحیح آن کارایی و بهره وری افراد و سازمان های درگیر در انتقال مراقبت را بهبود بخشد. نتایج این مطالعه می‌تواند یک ابزار مراقبت برای بیمارستانها و مراکز درمانی ارائه نماید و منجر به انسجام ارائه خدمات برای بیماران ترخیص شده، ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران، کاهش مراجعات مجدد، بهبود وضعیت بیماران، رضایتمندی بیماران و خانواده آنها گردد. همچنین طراحی یک ابزار مشخص برای این خدمات می‌تواند سیاستگذاران و مدیران سیستم سلامت را در تصمیم گیری یاری و بستر مناسب برای ارتقاء کیفیت و کمیت خدمات بیمارستانی جهت بیماران ترخیص شده به منزل باشد.