مقایسه‌ی شدت درد بعد از درمان کانال ریشه‌ی تک‌جلسه‌ای به دنبال استفاده از شستشو دهنده‌ی متفاوت: کارآزمایی بالینی تصادفی شده و دوسو‌یه کور
چکیده
سابقه و هدف: شستشوی مناسب و کافی کانال‌های ریشه با محلول‌های شستشو سبب حذف میکروارگانیسم‌ها، دبری‌ها و عوامل عفونی از محیط کانال شده و شدت درد متعاقب درمان کانال ریشه را کاهش می‌دهد. تحقیق حاضر با هدف مقایسه‌ی میزان درد بیماران متعاقب استفاده از محلول‌های شستشوی متفاوت در بعد از درمان کانال ریشه در دندان‌های مولر با پالپیت غیرقابل برگشت علامت‌دار، بدون علامت و دندان های مولر با پالپ نکروز و بدون علامت انجام شد.
مواد و روش‌ها: تحقیق با روش کارآزمایی بالینی کنترل شده و تصادفی آینده‌نگر انجام شده و تعداد 153 بیمار با دندان‌های مولر با پالپیت غیرقابل برگشت علامت‌دار، بدون علامت و دندان های مولر با پالپ نکروز و بدون علامت در سه گروه قرار گرفتند. برای آماده‌سازی کانال‌ها از ابزار دستی و روتاری استفاده شده و در حین اینسترومنت کردن، کانال‌ها با شستشو دهنده‌ی NaOCl 5/2% یا کلرهگزیدین 2% یا سرم استریل شسته شدند. در همان جلسه، کانال‌ها با کن‌های کاغذی خشک شده و با گوتاپرکا و سیلر AH26 و تکنیک تراکم جانبی سرد پر شدند. بیماران شدت درد خود را تا 7 روز با استفاده از فرم visual analogue scale 10 قسمتی ثبت کرده و تعداد مسکن‌های مصرفی خود را یادداشت کردند. بیماران براساس تعداد مسکن‌های مصرفی در 4 گروه (بدون درد، درد خفیف، درد متوسط و شدید) رتبه‌بندی شد. مقایسات درجات درد و تعداد مسکن‌ها در گروه‌های سه گانه در هر یک از زمان‌ها و به تفکیک نوع دندان‌ها با آزمون Kruskal-wallis انجام شده و برای تعیین اثرات متغیرهای مختلف بر درجات شدت درد هم از آنالیز رگرسیون استفاده شد.
يافته‌ها: در دندان‌های با پالپیت غیرقابل برگشت بدون علامت ، تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های شستشو از نظر درجات درد دیده نشد. در دندان‌های با پالپیت غیرقابل برگشت علامت‌دار ، تفاوت‌های معنی‌داری بین شوینده‌ها در 6 ساعت (04/0=p) و 24 ساعت بعد (02/0=p) وجود داشته و درجات مشابهی از درد در کاربرد محلول‌های هیپوکلریت سدیم و کلرهگزیدین دیده شده ولی درجات درد در سرم استریل کمتر بوده است. در دندان‌های با پالپ نکروز و بدون علامت، تفاوت‌های معنی‌داری بین شوینده‌ها در زمان‌های 12 ساعت (03/0=p)، 24 ساعت (02/0=p) و 96 ساعت (001/0p<) دیده شده و بیشترین شدت دردها در محلول کلرهگزیدین و کمترین درجات درد نیز در سرم استریل مشاهده گردید. تفاوت بین تعداد مسکن‌های مصرفی فقط در دندان‌های نکروز و آن هم در زمان‌های 6، 12 و 24 ساعت پس از درمان در گروه‌های شوینده‌ها معنی‌دار تشخیص داده شد. بیماری پالپی دندان (001/0p<) و درجات درد قبل از درمان (001/0p<) اثرات معنی‌داری بر پیش‌آگهی درجات درد VAS بیماران تا 96 ساعت پس از درمان داشته و در 96 ساعت بعد از درمان، نوع شوینده هم اثرات معنی‌داری در پیش‌آگهی درجات درد نشان داد (015/0=p).
نتيجه‌گيري: لذا، شدت درد پس از درمان کانال ریشه برحسب بیماری پالپی دندان‌ها متفاوت بوده و با وجود اینکه شدت درد بیماران در کاربرد محلول‌های شوینده در دندان‌های با پالپیت غیر قابل برگشت بدون علامت نسبتاً مشابه بوده است، در دندان‌های با پالپیت غیر قابل برگشت علامت‌دار و پالپ نکروز بدون علامت، کمترین درجات درد در محلول سرم استریل و بیشترین درجات درد هم در شوینده‌های هیپوکلریت سدیم و کلرهگزیدین مشاهده گردید.