بررسی رابطه غلظت هموگلوبین خون مادر با قد و وزن هنگام تولد فرزند در یک دوره 22 ساله (1395-1373) در خانه های بهداشت استان آذربایجان شرقی

Abstract

مقدمه: بر اساس برخی از مطالعات انجام شده، هموگلوبین خون مادر یکی از فاکتورهای تعیین کننده در رشد کودکان در بدو تولد و سال های آتی زندگی آن ها عنوان شده است، در برخی از مطالعات دیگر نیز، ارتباط معنی داری بین غلظت هموگلوبین خون در بارداری و شاخص های آنتروپومتریک کودکان به دست نیامده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه غلظت هموگلوبین خون مادر در سه ‌ماهه اول و سوم بارداری با قد و وزن هنگام تولد، ۶ماهگی ، ۱۲ماهگی و ۱۸ماهگی فرزند در یک دوره ۲۲ساله (۱۳۹۵-۱۳۷۳) در خانه‌های بهداشت استان آذربایجان شرقی انجام شد. روش کار و مواد: در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی از اطلاعات و مستندات موجود در خانه های بهداشت استان آذربایجان شرقی از مراقبت های انجام ‌شده برای مادران باردار و فرزندان آن‌ ها در یک دوره ۲۲ ساله (۱۳۷۳-۱۳۹۵) استفاده شد. روستاها بطور تصادفی خوشه ای انتخاب شده و سپس وارد مطالعه شدند، نمونه ها در داخل هر خانه بهداشت نیز با استفاده از شماره پرونده های خانوار به صورت تصادفی ساده انتخاب شده و وارد مطالعه شدند. هر سال از حدود 2000 بارداری، 200 مورد، مورد بررسی قرار گرفته است، که نهایتا پرونده 4573 مادر واجد شرایط در مطالعه شرکت داده شده است. گردآوری داده ها با استفاده از چک لیست هایی که بر اساس محتویات فرم مراقبت مادر و کودک در داخل پرونده تهیه شده است، صورت گرفته است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی، GEE، مدل سازی خطی عمومی و GEEپس از تعدیل متغیرهای مخدوش گر انجام گرفته است. یافته¬ها: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل ها، در تحلیل GEE، غلظت هموگلوبین خون در سه ماهه اول بارداری با تغییرات وزن 6 تا 18 ماهگی کودک (مقدار رابطه:62/60-، سطح معنی داری: 034/0)و غلظت هموگلوبین خون در سه ماهه سوم بارداری و تغییرات غلظت هموگلوبین با تغییرات قد 6 تا 18 ماهگی(به ترتیب؛ مقدار رابطه: 02/0 سطح معنی داری:006/0 مقدار رابطه: 03/0 سطح معنی داری: 006/0) ارتباط معنی داری را نشان داد. ، نتایج تحلیل های هم بستگی بین غلظت هموگلوبین سه ماهه اول و سوم بارداری با قد و وزن کودک در بدو تولد، 6، 12 و 18 ماهگی ارتباط معنی داری نشان نداد. در مدل سازی خطی عمومی و GEE پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر نیز ارتباط معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر ارتباط معنی داری بین غلظت هموگلوبین بارداری و قد و وزن بدو تولد، 6، 12 و 18 ماهگی مشاهده نشد. انجام مطالعات بیشتر در این حیطه جهت شفاف سازی بیشتر موضوع حاضر ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: غلظت هموگلوبین، بارداری، وزن تولد، قد تولد