بررسی عوامل روانشناختی موثر بر تاخیر تشخیصی زنان مبتلا به سرطان پستان

Abstract

سرطان پستان شایعترین بد خیمی در بین زنان ایرانی است و رتبه اول سرطان زنان را دارا می باشد. درمان زود رس با پیش آگهی خوب همراه می باشد.تشخیص دیر رس سبب پیشرفت بیماری و طول زنده ماندن کمتر می گردد. تشخیص دیر رس بیشتر از خود بیماری مسئول و علت مرگ ومیر این بیماران می باشد. تاخیر در این بیماری به دو دسته تقسیم می گردد(1) تاخیر مربوط به خود بیمار یا تاخیر قبل از بیمارستان و (2) تاخیر ناشی از سیستم و مراقبین درمان یا تاخیر مربوط به بیمارستان. تاخیر طولانی به فاصله زمانی 3 ماه یا بیشتر از زمان تشخیص اولین علامت بیماری توسط بیمار و دریافت اولین مشاوره درمانی اطلاق می گردد. علل و عوامل زیادی برای تاخیر بیمار وجود دارد که یکی از مهمترین آنها عوامل روانشناختی می باشد. این مطالعه تاخیر مربوط به بیمار با علل روانشناختی را مورد برسی قرارداده است . هدف اصلی این مطالعه، شناسائی عوامل روانشناختی موثر مثل درک،یادگیری، آموزش، اعتقادات و باورها در تاخیر مراجعه و تشخیص می¬باشد که کمترمورد مطالعه قرارگرفته¬اند. روش¬کار و مواد: مطالعه حاضر یک مطالعه اکتشافی است که با روش همه¬شماری در محدوده زمانی 8 ماه بر روی حداقل 150 زن مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به یکی از کلینیک خصوصی رادیوانکولوژی در تبریز با لحاظ معیارهای ورود و عدم ورود به مطالعه، بعد از اخذ رضایت نامه اگاهانه مربوط به مداخلات غیر مداخله ای صورت گرفت پرسشنامه بر اساس بررسی متون به صورت اولیه تنظیم و تکمیل سوالات آن توسط تیم مجرب در یک پانل خبرگان انجام شد. همچنین میزان مرتبط بودن، وضوح، سادگی وضرورت هر یک از سوالات بررسی و مشخص گردید و بعد از آن پرسشنامه با گویه¬های روا توسط 10 بیمار به صورت پایلوت تکمیل و میزان همبستگی درونی آن تعیین شد. سپس قسمت مربوط به عوامل روانشناختی مرتبط با عوامل مختلف بر تاخیر تشخیصی زنان مبتلا به سرطان پستان در پرسشنامه محقق ساخته وروا پایا شده طرح توسط خود بیماران یا همکاران تیم پژوهشی تکمیل شد. یافته¬ها با روش آماری توصیفی و تحلیلی توسط نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها: این مطالعه پرسشنامه ائی را با روائی و پایائی قابل قبول برای ارزیابی تاثیر عوامل روانشناختی در تاخیر مراجعه بیماران مبتلا به سرطان پستان وضع نمود. از 19 گویه پرسشنامه 17 گویه از نظر آماری معنی دار بود و توانائی ارزیابی عوامل روانشناختی را داشت. از بین عوامل روانشناختی عامل ترس از تشخیص سرطان، عدم آگاهی از روشهای غربالگری و معاینه پستان توسط خود بیمار، و اطلاعات کم در مورد بیماری و اهمیت تشخیص زودرس، به عنوان موثرترین عوامل در تاخیر تشخیص سرطان پستان در خانم¬های مشارکت کننده شناسایی شدند.