بررسی ارزش تشخیصی همپوشانی اسکن ایزوتوپ با رادیوداروی 99mTc-TRODAT-1 بر روی MRI مغز در افتراق علل پارکینسونیسم
چکیده
بیماری پارکینسون، سندرم¬های پارکینسوني و ترمور اولیه انواعي از اختلالات حرکتي هستند که تظاهرات بالیني مشابهي دارند و افتراق آنها از همديگر به ويژه در مراحل اولیه¬ی بیماری مشکل است. روش¬های تصويربرداری آناتومیک مانند سي¬تي¬اسکن (توموگرافي کامپیوتری) و ام¬آرآی (تصويربرداری تشديد مغناطیسي)، يافته¬های اختصاصي جهت افتراق اين موارد در اختیار قرار نمي¬دهند. استفاده از اسکن ايزوتوپ با راديوداروهايي مانند 99m Tc-TRODAT-1 که در انتهای پیش سیناپسي نورون¬های منتهي به عقده¬های قاعده¬ای مغز جذب مي¬شوند، روش ثابت شده¬ای برای افتراق بیماری پارکینسون و سندرم¬های پارکینسوني از ترمور اولیه مي¬باشد. اما دارای بعضي محدوديت¬ها در تصويربرداری از اعضای کوچک بدن مانند هسته¬های قاعده¬ای مغز است. بر اين اساس، در اين مطالعه با همپوشاني تصاویر آناتومیک MRI و عملکردی 99m Tc-TRODAT-1 سعي در بهبود کاستي¬های هر يک از اين روش¬ها در جهت تشخیص و افتراق بیماری پارکینسون ازسایر سندرم¬های پارکینسونی داشتیم.
روش ها و مواد: این مطالعه، مقطعی و با ارزیابی ارزش تشخیصی تست¬ها، برروی 40 بیمار با علایم بالینی پارکینسون که به کلینیک¬های نورولوژی مراجعه کرده¬اند انجام گرفت. جهت تعیین حجم نمونه با توجه به محدوديت¬های نمونه تمامي مواردی که حائز شرايط ورود به مطالعه بوده¬اند به صورت تمام¬شماری (Sensus) وارد مطالعه شدند. تصويربرداری، 4 ساعت بعد از تزريق وريدی 2۵ میلي¬کوری 99m Tc-TRODAT-1 اسکن به روش SPECT از سر بیماران با گاماکمرا در بخش پزشکي هسته¬ای مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) و يا کلینیک تخصصي دانشگاه علوم پزشکي تبريز (گاما اسکن تبريز) انجام گرفت. تصاوير SPECT بعد از بازسازی، بر روی تصاویر MRI همپوشاني شد. میزان جذب راديودارو در محل عقده¬های قاعده¬ای مغز بصورت نیمه¬کمي و کیفي مورد ارزيابي قرارگرفت.
یافته¬ها: در این مطالعه¬ی حاضر، در مقایسه¬ی پارکینسونیسم اولیه (بیماری پارکینسون و فلج فوق هسته ای پیشرونده) با ترمور اولیه مشاهده شد که اندکس جذب رادیودارو در ترمور اولیه به طور قابل توجهی بالاتر از پارکینسونیسم اولیه بوده است و این یافته در هر دو تصاویر SPECT و MRI/SPECT مشابه بوده است (05/0p<). ولیکن یافته¬های به دست آمده جهت افتراق علل مختلف پارکینسونیسم اولیه (بیماران پارکینسونی از فلج فوق هسته¬ای پیشرونده) کمک¬کننده نبوده¬اند (05/0p>). در بررسی الگوی جذب، کاهش جذب یک طرفه در عقده¬های قاعده¬ای و لترالیزاسون آن فقط در بیماران پارکینسونی دیده شد و در سندرم پارکینسونی (فلج فوق هسته¬ای پیشرونده)، کاهش جذب در تمامی بیماران به صورت دو طرفه مشاهده شد. همچنین در این مطالعه، فراوانی درگیری هسته¬ی پوتامن در بیماری پارکینسون نسبت به هسته¬ی کودیت بیشتر بوده است اما در فلج فوق هسته¬ای پیشرونده، فراوانی درگیری هسته¬ی کودیت نسبت به هسته¬ی پوتامن بیشتر بوده است.