بررسی سواد رسانه‌ای والدین و وابستگی به شبکه‌های اجتماعی در دانش آموزان 6 تا 19 سال مدارس شهر زنجان سال 1396

Abstract

زمینه و هدف: سواد رسانه‌ای به‌عنوان توانایی دسترسی به رسانه‌ها برای درک و انتقاد از ارزیابی جنبه‌های مختلف رسانه‌ها و محتوای آن‌ها و ایجاد ارتباطات در زمینه‌های مختلف تعریف شده است. به ‌موازات گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و همه‌گیری کاربرد آن در محیط زندگی، والدین نیازمند توسعه سواد رسانه ای جهت حفاظت خود و فرزندان و استفاده ایمن آن‌ها از اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی می‌باشند. این امر به علت سرعت بالای رشد تکنولوژی، توازن نابرابر سوادآموزی کودکان و والدین و به دلیل سطح پایین مهارت‌های برخی والدین با مشکل مواجه شده است لذا در این پژوهش سواد رسانه ای والدین و وابستگی به شبکه های اجتماعی در دانش آموزان 6 تا 19 سال مدارس شهر زنجان سال 1396 مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار: در پژوهش توصیفی– تحلیلی حاضر 768 دانش آموز 6-19 سال و والد از طریق نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده از بین مدارس شهر زنجان انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. پرسشنامه در دو بخش مجزا برای والد و دانش آموز طراحی گردید، شامل مشخصات جمعیتی، وضعیت اقتصادی خانواده، سنجش وابستگی به شبکه های اجتماعی دانش آموز و سواد رسانه ای والد بود. تعیین رابطه بین وابستگی به شبکه های اجتماعی دانش آموز و سواد رسانه ای والد از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد 5/41 % والدین دانش آموزان از سواد رسانه ای در سطح خوب برخوردار بودند و تنها 2/2 % دانش آموزان وابستگی زیاد به شبکه های اجتماعی داشتند. تلگرام در بین والدین(28/76 % ) و دانش آموزان( 95/64 %)شبکه اجتماعی مورد توجه بود. سواد رسانهای والدین با سطح تحصیل رابطه معنی دار داشت. (001/0 =P)، وابستگی به شبکه اجتماعی با جنسیت دانش آموزان رابطه معنادار نشان داد ( 009/0 = �������) . رابطه منفی و معنی دار بین سواد رسانه ای والدین با وابستگی به شبکه های اجتماعی دانش آموز با ضریب همبستگی برابر با 35/0- ملاحظه شد (001/0= �������). نتیجه گیری: وابستگی به شبکه های اجتماعی در دانش آموزان شهر زنجان رابطه معنی دار با سواد رسانه ای والدین نشان داد. طراحی و اجرای برنامه های آموزشی مناسب جهت توانمند سازی و بهبود سواد رسانه ای والدین کم سواد و یا با سطح سواد پایین ضروری می باشد تا از وابستگی فرزندان (کودکان و نوجوانان) به شبکه های اجتماعی جلوگیری کنند. آموزش و توانمند سازی والدین بایست همسو با رشد روز افزون دسترسی به رسانه های نوین و وابسته به اینترنت باشد، تا از طریق افزایش آگاهی و تقویت مهارت های تشخیص و تحلیل ماهیت و محتوی رسانه ها ، والدین نقش والدگری خود را در جهت نظارت و کنترل رفتارهای ناسالم فرزندان خود ایفا کنند.