تاثیر مکمل یاری ویتامین D بر سطوح سرمی سیرتوئین 1، نشانگرهای آنژیوژنز و آنزیمهای متالوپروتئیناز ماتریکسی در افراد چاق مبتلا به کمبود ویتامین D
چکیده
مقدمه: چاقی یکی از مهمترین مشکلات بهداشت عمومی است که در آن تعادل مثبت انرژی سبب رشد بافت چربی و در نهایت منجر به ایجاد هیپوکسی و تجمع ماتریکس خارج سلولی (ECM) میشود. پاسخ سلولی به هیپوکسی از طریق تنظیم افزایشی بسیاری از فاکتورهای پروآنژیوژنز و آنزیمهای متالوپروتئیناز ماتریکسی و متعاقب آن تنظیم کاهشی فاکتورهای آنتیآنژیوژنز و سیرتوئینها صورت میگیرد. شواهد روز افزون نشان میدهد که ویتامین D میتواند در تنطیم هیپوکسی و آنژیوژنز نقش داشته باشد. بنابراین مطالعهی حاضر با هدف تعیین تاثیر مکمل ویتامین D بر سطوح سرمی سیرتوئین1، نشانگرهای آنژیوژنز و آنزیمهای متالوپروتئیناز ماتریکسی در افراد چاق مبتلا به کمبود ویتامین D طراحی و اجرا شد.
روش کار: در این کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور، 44 فرد چاق مبتلا به کمبود ویتامین D (سطح سرمی nmol/l50 25(OH)D<) به‌طور تصادفی در یکی از دو گروه " ویتامین D " (رژیم کاهش وزن + دریافت‌کننده یک عدد پرل IU 50000 کوله کلسیفرول در هفته) و "گروه دارونما" (رژیم کاهش وزن + دریافت‌کننده یک عدد پرل حاوی پارافین خوراکی) به مدت 12 هفته قرار گرفتند. اطلاعات دریافت غذایی، فعالیت فیزیکی و میزان مواجهه با نور خورشید در ابتدا، وسط و انتهای مطالعه اخذ گردید. شاخصهای آنتروپومتریک در ابتدا و انتهای مطالعه اندازهگیری شد. نمونه خون وریدی شرکتکنندگان پس از 14-12 ساعت ناشتایی برای تعیین سطح سرمی سیرتوئین 1 (SIRT-1)، فاکتــور القایی هیپوکسی- 1α (HIF-1α)، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، آنژیوپویتین شبه 4 (ANGPL4)، ترومبوسپوندین 1 (TSP-1) و گیرنده فاکتور رشد اندوتلیال عروقی-1 (VEGFR-1)، آنزیمهای متالو پروتئیناز ماتریکسی (MMP- 2 , MMP-9)، 25(OH)D، هورمون پاراتیروئید (PTH)، کلسیم، فسفر، قند خون ناشتا(FSG) ، انسولین سرم، شاخص مقاومت انسولینی(HOMA-IR)، کلسترول تام(TC) ، تری گلیسرید(TG) ، LDL- کلسترول و HDL- کلسترول قبل و بعد از مداخله گرفته شد.
یافته‌ها: پس از 12 هفته، وزن، نمایهی تودهی بدنی (BMI)، نسبت دور کمر به دور باسن(WHR) ، تودهی چربی (FM) و چربی احشایی در هر دو گروه در مقایسه با ابتدای مطالعه کاهش معنیدار یافت (05/0P<) و تغییرات وزن و FM بین دو گروه تفاوت معنیدار نشان داد (05/0P<). سطح سرمی 25(OH)D افزایش معنیدار و PTH کاهش معنیدار درگروه ویتامین D یافت (001/0P<) و تفاوت این دو متغیر بین دو گروه معنیدار بود (05/0P<). اگرچه سطح سرمی SIRT-1 در هر دو گروه افزایش معنیدار یافت (05/0P<) اما در پایان مطالعه اختلاف معنیداری بین دو گروه مشاهده نشد. از بین فاکتورهای آنژیوژنز فقطHIF-1α در گروه ویتامین D کاهش معنیدار یافت (025/0=(P و تفاوت بین گروهی برای HIF-1α (005/0=(P و TSP-1 (016/0=(P معنیدار بود. سطح سرمی MMP-9 در هر دو گروه کاهش معنیدار نشان داد (05/0P<) و تفاوت بین دو گروه معنیدار بود (011/0=(P.FSG ، TC و TG در هر دو گروه و LDL- کلسترول (01/0P<) فقط درگروه ویتامین D کاهش معنیدار یافت (05/0P<)، اما در انتهای مطالعه میزان تغییرات این متغیرها بین دو گروه تفاوت معنیدار نداشت. علاوه بر این، تفاوت معنیداری در دریافت غذایی، فعالیت بدنی و در قرار گیری در معرض نور آفتاب در آغاز، وسط و انتهای مطالعه بین دو گروه مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: مکمل یاری ویتامین D سبب بهبود وضعیت ویتامین D، کاهش وزن و برخی از فاکتورهای آنژیوژنز در طول رژیم کاهش وزن میشود. به نظر میرسد که سطح سرمی مساوی یا بالای nmol/L 75 برای تغییر سایر فاکتورهای آنژیوژنز ضروری است.