طراحی سامانه اطلاعات بيماران مبتلا به ديابت با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافيايی در مراکز بهداشتی درمانی تابعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان هشترود

Abstract

خلاصه فارسی مقدمه: سیستم GIS با توانایی‎ تحلیلی، مدیریتی، امنیتی و پشتیبان‎گیری و تهیه پایگاه داده‌های قدرتمند زمینی در جهان شناخته شده است. شیوع دیابت که یکی از عمده‎ترین مسائل و مشکلات بهداشتی درمانی کشور می‎باشد. گام نخست درمان این بیماری منوط به ثبت دقیق اطلاعات مکانی بیمار توسط سیستم GIS می‎باشد. هدف: تحقیق حاضر با هدف «طراحی سامانه اطلاعات بيماران مبتلا به ديابت با استفاده از GIS در مراکز بهداشتی درمانی تابعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان هشترود» انجام گرفته است. روش کار و مواد: در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی ابتدائاً اطلاعات توصیفی بیماران دیابتی شهری و روستایی شهرستان هشترود از طریق داده‎های بایگانی شده در مراکز مختلف درمانی گردآوری شد. سپس از طریق GPS موقعیت مکانی فرد بیمار مشخص گردید. از جمله مهمترین ابزار تحقیق شامل GPS، اطلاعات توصیفی بیماران دیابتی، لایه‎های مبنایی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان هشترود، داده‎های اقلیمی، لایه زمین‎شناسی، خاکشناسی، ارتفاعی، فرم‎های ویژه بیماران دیابتی می‎باشد. یافته‎ها: تجمعی بودن موارد مبتلا در جوامع روستایی برای هر دو جنسیت تایید می‎گردد. مناطق شمالی و مرکزی شهرستان بیشترین تراکم را داشتند. روند مکانی بیماران دیابتی در سال‎های مختلف معنی‎داری است. 20 درصد بیماری دیابتی در مناطق شهری هشترود دارای الگوی تجمعی بالایی می‎باشد. مناطق شمالی و شرقی دارای الگوی پراکنش دیابتی متراکم و ضعیف هستند. درصد افراد مبتلا به دیابت در مناطق شهری برابر با 51/2 و در مناطق روستایی برابر با 58/0 درصد است. تحلیل درون‎یابی، خوشه‎بندی الگوهای نقطه‎ای، تحلیل اکولوژیکی و تحلیل الگوهای ناحیه‎ای و خوشه‎بندی نواحی حساس گزارش شد. نتیجه‎گیری: برتری سامانه GIS نسبت به روش‎های دستی و سایر روش‎ها در قابلیت نمایش نقشه بیماری‎ها و طبقه‎بندی اطلاعات تعداد بسیار زیاد بیماران ملاحظه می‎گردد. به همین دلیل فرصت خوبی برای سود بردن سازمان از سامانه GIS می‎باشد که در روش‎های دیگر به هیچ وجه امکان‎پذیر نیست. واژه‎های کلیدی: شهرستان هشترود، پایگاه داده مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، دیابت.