بررسی میزان آگاهی و شیوع مصرف مکمل های ورزشی و دارو های نیرو زا در ورزشکاران نخبه استان آذربایجان شرقی
چکیده
مقدمه:افزایش روز افزون توجه افراد به ورزش باعث شده است که ورزش به عنوان یک صنعت پایه ی بین المللی در سراسر جهان مطرح گردد.در نتیجه استفاده از مکملهای دارویی ورزشی هم افزایش یافته است.
هدف : بررسی دانش ، نگرش و عملکرد ورزشکاران نسبت به مکمل های دارویی ورزشی
روش کار :این یک مطالعه مقطعی تحلیلی است. که بااستفاده از پرسشنامه گرداوری داده از ورزشکاران فعال در سطح قهرمانی در تمامی رشته های ورزشی پرداخت. بستر مطالعه سازمان تربیت بدنی شهر تبریز بود .و معیارهای ورود به مطالعه داشتن فعالیت در سطح قهرمانی در رشته مربوطه ، داشتن سن بالای 16 سال و تمایل به شرکت در مطالعه بود. حجم نمونه آماری در این مطالعه براساس براورد های بعمل امده از تعداد ورزشکاران فعال در سطح قهرمانی حدود 120 نفر بود بعد از تصویب مطالعه در کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه، برای جمع آوری اطلاعات ابتدا از اداره ورزش و جوانان به هیات های ورزشی معرفی نامه صادر شد،بعد از نمونه گیری به صورت تصادفی جمع آوری داده ها انجام شد. داده ها با پارامترهای آمار توصیفی و محاسبه شاخص های میانگین برای متغیرهای کمی و فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت . برای تعیین رابطه بین میزان مصرف مکملهای ورزشی، آگاهی و نگرش با متغیرهای زمینه ای از تحلیل مدل خطی عمومی به صورت یک و چند متغیره استفاده شد. از نرم افزار آماری SPSS25 برای آنالیز داده ها استفاده شد.
نتایج :از میان 109 ورزشکار مورد مطالعه 68 نفر (62.4%) از مکمل های ورزشی استفاده می کنند . 6 نفر(5.5%) به طور مرتب و( بیش از 5 بار در هفته )، 31 نفر (28.4%) گاهی اوقات (2تا 4 بار در هفته ) ، 31 نفر (28.4%) به ندرت (کمتر از 2 بار در هفته ) از مکمل استفاده می کنند . فقط 41 نفر (37.6%) از مکمل استفاده نمیکنند .51 نفر(46.8%) از ورزشکاران از دارو ها در برنامه غذایی خود استفاده می کنند. 4نفر (3.7%) از ورزشکاران به طور مرتب (بیش از 5 بار در هفته ) ،16 نفر (14.7%) گاهی اوقات (2 تا 4 بار در هفته ) ، 31 نفر (28.4) به ندرت (کمتر از دو بار در هفته ) از دارو استفاده می کنند میانگین نمره آگاهی 2.50 و میانگین نمره نگرش ورزشکاران 4.40 بود .
نتیجه گیری :درجمع بندی می توان گفت، میتوان مصرف مکمل و دارو در جامعه ورزشکاران بالا و آگاهی ورزشکاران از اثرات جانبی و عوارض آنها بسیار پایین است.هرچند میزان شیوع مصرف دارو ها نسبت به مکمل ها کمتر می باشد اما آز انجاییکه منبع عمده کسب اطلاعات در ورزشکاران مربیان باشگاه ها می باشند که برای کسب نتیجه دلخواه ورزشکاران را ترغیب به استفاده از دارو و مکمل می نمایند .و چون اکثر ورزشکاران دارو و مکمل مصرفی را از دارو خانه ها تهیه می نمایند.لازم است سیاستهای جدی برای افزایش آگاهی ورزشکاران، کنترل توزیع داروها و مکمل ها در داروخانه ها، و نظارت بر سالنهای ورزشی گرفته شود.