طراحی و ارزیابی اعتبار و پایایی ابزار جمع آوری داده های ثبت مصدومیتهای سوانح ترافیکی
Abstract
مقدمه: سوانح ترافیکی در دنیا، بار عظیمی را بر نظام سلامت و اقتصاد تحمیل میکنند. همچنین
آسیبهای ناشی از سوانح ترافیکی دامنهی وسیعی از پیامدهای کوتاه و طولانیمدت را سبب
میشوند. وجود دادههای جامع و قابلاعتماد برای مدیریت آسیبهای سوانح ترافیکی، امری
ضروری است و نیازمند بهکارگیری ابزارهای معتبر و پایا برای جمعآوری دادهها در این زمینه
است. مطالعه حاضر بخشی از پروژه کشوری سیستم جامع ثبت آسیبهای سوانح ترافیکی است.
اهداف: اهداف مطالعه حاضر در دو بخش قابلتعریف است: -۱طراحی و روانسنجی ابزار
جمعآوری دادههای مصدومیتهای ناشی از سوانح ترافیکی در بخش بستری؛ -۲طراحی و
روانسنجی ابزار جمعآوری دادههای پیامدهای مصدومیتهای ناشی از سوانح ترافیکی پس از
ترخیص از بیمارستان.
روش کار: ابزارهای جمعآوری داده، با استفاده از اطلاعات استخراجشده از بررسی متون و
نیازسنجی و بحث در پانل خبرگان، طراحی شدند. اعتبار محتوایی ابزار بخش اول از طریق
ارسال به پانل خبرگان خارجی موردسنجش قرار گرفت. جدول زمانبندی برای پیگیری
پیامدهای سوانح ترافیکی از طریق بررسی متون و نظر افراد خبره در ۳بازه زمانی تعیین شد.
برای محاسبه پایایی از روش آزمون-بازآزمون و محاسبه همبستگی درون ردهای ( interclass
)، ضریب همبستگی کندال و آلفایmodified Kappa( ) و کاپاcorrelation coefficient (ICC)
کرونباخ استفاده شد.
نتایج: ابزار جمعآوری داده در بخش بستری شامل ۵۳آیتم در ۵حیطه میشد. روایی محتوایی
و پایایی ثبات ابزار تائید شد. نسبت روایی محتوایی برای تمامی آیتمها در این بخش بیش از2
۰٫۸6و میزان ( )ICC≥۰٫۵به دست آمد. ابزارهای سهگانه برای ثبت پیامدهای مصدومیتهای
ترافیکی پس از ترخیص از بیمارستان، در سه مرحله 6 ،۱و ۱۲ماه پس از سانحه، پایایی
قابلقبولی داشتند.
بحث و نتیجهگیری: ابزارهای ثبت مصدومیتهای سوانح ترافیکی در بخش بستری و همچنین
ثبت پیامدهای مصدومیتهای سوانح ترافیکی پس از ترخیص از بیمارستان، ابزارهای قابلاعتماد
و پایایی هستند و برای استفاده در سیستم جامع کشوری ثبت مصدومیتهای ترافیکی مناسب
هستند.