بررسی تأثیر مصرف رازیانه بر بیلی روبین پوستی، وزن گیری نوزاد و پرولاکتین مادر: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده سه سوکور
چکیده
چکیده: مقدمه: هيپربيلي روبينمي یک مشکل شایع و خوشخیم دوره نوزادی است. برخی از نوزادان مبتلا به ایکتر نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. بستری شدن نوزاد عامل استرس برای مادر بوده و استرس نیز باعث کاهش شیر میگردد. یکی از روش‌های افزایش شیر استفاده از گیاهان دارویی است. گیاه رازیانه نیز به طور سنتی جهت افزایش تولید شیر و همچنین برای درمان ایکتر استفاده می گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مصرف رازیانه توسط مادر بر میزان ایکتر و پرولاکتین مادر انجام‌شده است.
:روش کار
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده سه سوکور میباشد مشارکت کنندگان در تحقیق از بين مادراني انتخاب شدند كه یا جهت زایمان به زایشگاه مراجعه کردند یا مادرانی که از زایمان آنها کمتر از 24 ساعت گذشته و در بخش زنان بستری هستند. تخصیص افراد به دو گروه مداخله (دریافت کننده رازیانه) و گروه کنترل (دریافت کننده دارونما) با بلوک بندی تصادفی و با تخصیص 1: 1انجام شد. به هر مشارکت کننده (جفت مادر و نوزاد) که وارد مطالعه می‌شود پاکت های دربسته و غیر شفافی (با اندازه برابر) که روی آنها اعداد 1 الی 96 نوشته شده بود داده شد که در آنها نوع کد گروه و داروهای تهیه شده قرار داده شده بود. آموزش لازم جهت استفاده از شربت رازیانه و دارونما به دو گروه مادران داده شد و توصیه گردید به مدت 15 روز، روزی یک مرتبه قبل از صرف صبحانه از شربت ها استفاده نمایند.
در اولین روز قبل از شروع درمان و در روزهای 5، 10 و 15 بعد از شروع درمان، میزان بیلی روبین پوستی کلیه نوزادان و وزن نوزادان اندازه گیری شد. برای اندازه گیری پرولاکتین سرمی از همه مادران مشارکت‌کننده ، نمونه خون در24 ساعت اول زایمان و 15 روز بعد از مصرف شربت ها اخذ و با ذکر شماره کد مربوطه در یک آزمایشگاه واحد اندازه گيری شد. در روز 15 مطالعه از مادران بعد از نمونه گیری جهت پرولاکتین درخواست شد هر سینه را به مدت 15 دقیقه با شیر دوش برقی بدوشند حجم شیر مادران اندازه گیری شد ودر دو گروه با هم مقایسه گردید.
جهت جمع آوری اطلاعات فردی و اجتماعی مادر و نوزاد از پرسشنامه و از فرم جمع آوری جهت ثبت نتایج آزمایشات پرولاکتین خون مادر و بیلی روبین ، وزن نوزاد وحجم شیر استفاده گردید. در پایان مطالعه میانگین بیلی روبین پوستی و وزن نوزادان و حجم شیر هر دو گروه و همچنین میانگین پرولاکتین سرمی مادران هر دو گروه در دفعات مختلف اندازه گیری مقایسه شد.
یافته‌ها:
میانگین و انحراف معیار پرولاکتین در روز اول مطالعه در گروه مداخله 26/157(58/54) و در گروه کنترل65/159(40/48) بود ((p=0/85. بعد از اتمام دوره مصرف شربت ها میانگین و انحراف معیار در گروه مداخله 27/124(59/67). و در گروه کنترل 2/121(59/52) بود (p=0/002).
میانگین و انحراف معیار بیلی روبین پوستی نوزاد در روز اول مطالعه در گروه مداخله 52/6(80/0) و در گروه کنترل 50/6(69/0) بود (p=0/87). بعد از اتمام دوره مصرف شربت ها میانگین و انحراف معیار با تعدیل بر بیلی روبین بدو تولد در گروه مداخله 35/7(292/0) و در گروه کنترل 71/7(348/0) بود (p=0. 434).
میانگین و انحراف معیار حجم شیر مادر روز 15 مطالعه با تعدیل بر وزن نوزاد در گروه مداخله 749/39(292/2) و در گروه کنترل 552/49(327/2) بود p=0. 005))
میانگین و انحراف معیار وزن نوزاد در روز اول مطالعه در گروه مداخله 71/3077(97/336) و در گروه کنترل 82/2858(33/321). بود (p=0/007). بعد از اتمام دوره مصرف شربت‌ها میانگین و انحراف معیار با تعدیل بر وزن بدو تولد در گروه مداخله 662/3390(555/31) و در گروه مداخله 495/3540(040/32) بود p_value=0. 002))
میانگین و انحراف معیار حجم شیر در روز 15 مطالعه در گروه دریافت کننده رازیانه 32/48(17/15) ودر گروه دریافت کننده دارونما 74/40(86/11)بود ومیانگین حجم شیر دوشیده شده با تعدیل بر روی وزن نوزاد در بدو ورود به مطالعه، در گروه دریافت رازیانه 552 /49(327/2) ودر گروه دریافت دارونما 749/39(292/2)با توجه به نتایج بدست آمده بین میزان حجم شیر دو گروه دریافت رازیانه و دارونما اختلاف معناداری وجود دارد (p-value=0. 005).
نتیجه‌گیری:
استفاده از شربت رازیانه توسط مادران در روزهای اول زایمان باعث تغییر سطح پرولاکتین نگردید اما باعث افزایش حجم شیر و افزایش وزن نوزادان در گروه مصرفکننده رازیانه شد. مصرف شربت رازیانه توسط مادر تاثیری بر بیلی روبین نوزادان نداشت. به نظر میرسد چون در روزهای اول زایمان سطح پرولاکتین مادر بالا است تغییرات مشاهده نشده است ولی با توجه به افزایش حجم شیر و افزایش وزن نوزادان در گروه مصرفکننده رازیانه نمی‌توان گفت رازیانه بی‌تأثیر بوده است.