گیاهان دارویی موثر بر کبد و مجاری صفراوی
چکیده
اختلالات کبدی ومجاری صفراوی ازمشکلات عمده دستگاهگوارش محسوب می شود .ازآنجاکهکبد بزرگترین عضو داخلی دربدن است و نقشی محوری دربسیاری از فرایندهای فیزیولوژیک از جمله هو موستاز گلوکز،سنتز پروتئینهای پلاسما،سنتزلیپد و لیپوپروتئینها،تولید و ترشح اسیدهای صفراوی و ذخیره ویتامینها و نیز بیوترانسفورماسیون،سم زدائی و دفع انواع مختلف از ترکیبات اندوژن واگزوژن را برعهده دارد،تظاهرات بالینی بیماریهایکبد متنوع بوده و ممکن است کاملا نامحسوس باشند. ترکیبات موثر بسیاری از گیاهان با اثرات کبدی، جداسازی شدهاند. اساس مکانیسم اثر انها در حیوانات ازمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. آلکالوئیدهائی نظیر بولین که از برگهای گیاه peumus boldus بدست می اید دارای اثرات صفرابر میباشد که باافزایش انقباض کیسه صفرا اثرات خود را اعمال میکند و نیز در رفع سنگهای صفراوی مفید واقع میشود. curcumin که از ریزوم گیاه زردچوبه بدست میاید محرک انقباض کیسه صفرامیباشد. ترپنهای بدست امده از بسیاری از روغنهای فرار از جمله cineol،بورنئول ،کامفن ، ... در رفع سنگهای صفراوی موثر می باشد. همچنین لیستین استخراج شده از عصاره گیاه glynin max اثرات هپاتوپروتکتیو قوی در مدلهای ازمایشگاهی گوناگون در برابر سموم مختلف از جمله کربن تتراکلری(ccl4)نشان داده است . ترکیبات گیاهی دیگری نیز وجود دارد که اساس بیوشیمیائی مکانیسم عمل آنها به درستی مشخص نشده است اما در ازمایشگاه و در کلینیک موثر واقع شده اند. اکثر این ترکیبات طبیعی که دارای اثر کبدی می باشند نسبت به فراورده های صناعی دارای عوارض جانبی کمتری بوده وهز شاخص های فارماکوکینتیکی بهتری برخورداراست