Browsing by Issue Date, starting with "1404"

Filter results by year or month

Now showing 1 - 20 of 30

مقایسه موفقیت آلوگرفت و زنوگرفت در بازسازی دیفکت استخوان آلوئول مطالعه مروری نظام مند
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) مرادی, مسعود; عزیزی, حسین; جراحی فک وصورت; احمدپورناکی, فرزین; مرتضوی, علی
مقایسه موفقیت آلوگرفت و زنوگرفت در بازسازی دیفکت عرضی استخوان آلوئول: مطالعه مروری نظام مند مسعود مرادی ٬ فرزین احمدپور پورناکی ٬ دکتر علی مرتضوی ٬ دکتر حسین عزیزی چکیده مقدمبا توجه به افزایش تمایل افراد به بازسازی های دهانی با ایمپلنت های دندانی، ابعاد ریج آلوئولی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. گرفت استخوان برای تحریک رژنراسیون استخوان در آگمنتاسیون ریج استفاده می شود. گرفت استخوانی اتوژن به عنوان استاندارد طلایی در نظر گرفته می شود اما این روش اغلب منجر به ناراحتی بعد از عمل می شود و خطر عفونت در محل اهدا کننده را افزایش می دهد. بنابراین نیاز به مواد جایگزین از جمله استفاده از گرفت های آلوژنیک و زنوژنیک وجود دارد. با توجه به اهمیت بازسازی نقایص استخوان آلوئولار و تنوع منابع گرفت استخوان، همراه با مطالعات متنوعی که اثرات هر نوع پیوند را بررسی می‌کنند، این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی آلوگرفت و زنوگرفت در بازسازی نقایص استخوان آلوئولی در قالب یک مرور سیستماتیک انجام شده است. روشها و مواد: این مطالعه به صورت مرور سیستماتیک با پیروی از دستورالعملهای PRISMA انجام شد. جستجوی جامع در پایگاه داده PubMed با استفاده از کلیدواژه های مرتبط با آلوگرفت، زنوگرفت و نقایص استخوان آلوئولی انجام گردید. معیارهای ورود شامل مطالعات بالینی تصادفیسازی شده (RCT)، کوهورت و مورد-شاهدی به زبان انگلیسی بود، در حالی که مطالعات حیوانی، آزمایشگاهی و گزارشهای موردی حذف شدند. فرآیند غربالگری توسط دو ارزیاب مستقل با استفاده از نرمافزار EndNote انجام شد و توافق بین ارزیابان با ضریب کاپا ۰.۸۴ تأیید گردید. داده ها از ۵ مطالعه نهایی استخراج و کیفیت متدولوژیک آنها با ابزارهای RoB2 و ROBINS-E ارزیابی شد. یافته ها: از ۱۱۰ مقاله شناسایی شده، ۵ مطالعه معیارهای ورود را داشتند. چهار مطالعه از نوع RCT و یک مطالعه گذشته نگر بود. نتایج نشان داد تفاوت آماری معناداری در موفقیت بازسازی استخوان آلوئولی بین آلوگرفت و زنوگرفت وجود ندارد. هر دو ماده پیوندی کاهش مشابهی در تحلیل استخوان و افزایش حجم استخوان جدید را نشان دادند. ارزیابی خطر سوگیری بیانگر کیفیت متوسط تا بالای مطالعات بود، اگرچه ناهمگونی در متغیرهای اندازه گیری شده مانع انجام متاآنالیز شد. در دو مطالعه، آلوگرفت پتانسیل بالاتری در تشکیل استخوان جدید نشان داد، اما این تفاوت از نظر بالینی قابل توجه نبود. نتیجه گیری: هر دو روش آلوگرفت و زنوگرفت در بازسازی نقایص استخوان آلوئولی مؤثر هستند و انتخاب بین آنها باید بر اساس محل نقص، اندازه ضایعه و ترجیحات بیمار صورت گیرد. آلوگرفت با سرعت جایگزینی سریعتر و زنوگرفت با پایداری حجمی بلندمدت تر مزیت نسبی دارند. محدودیت های این مطالعه شامل حجم نمونه کم، ناهمگونی متغیرها و پیگیری کوتاه مدت بود. انجام مطالعات آینده نگر با نمونه بزرگتر و دوره های پیگیری طولانی تر برای تعیین پایداری بالینی این مواد ضروری است. کلمات کلیدی: آلوگرفت، زنوگرفت، بازسازی استخوان آلوئولار
ارتباط میان وضعیت ویتامین D سرم با کم کاری تیروئید در بیماران اضافه وزن یا چاق مبتلا به کبد چرب غیر الکلی
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده بهداشت, 1404) پورسیدی, نازنین; ابراهیمی ممقانی, مهرانگیز
چکیده مقدمه: در حال ی که شواهد نشان م ی دهد که بین سطوح ویتامین D سرم و کم کار ی تیروئی د ارتباط وجود دارد، این رابطه ، به ویژ ه در شرای ط کم کار ی تیروئی د غی ر خود ایمنی، کاملا روشن نیست. ا ین مطالعه با هدف برر س ی ارتباط بین کمبود ویتامین D و کم کاری تیرو ئی د غیرخودایمنی در بیماران دار ای اضافه وزن یا چاق مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی ) NAFLD ( انجام ش د. روش مطالعه: مطالعه مور د -شاه دی حاضر بر رو ی 154 زن بزرگسال دارای اضافه وزن یا چاق )شاخص توده بدنی 25 [BMI]≥ کیلوگرم بر متر مربع( صورت گرفت که بر اساس یافته های سونوگرافی ، مبتلا ب ه NAFLD تشخی ص داده ش دن د. 77 بیمار مبتلا به NAFLD و با کمبود ویتامین D )غلظت سرم 25(OH)D ≥ 30 نانوگر م در میل یلیتر( به عنوان گروه "مور د" و 77 فرد مبتلا به NAFLD بدون کمبود ویتامین D که از نظر سن و BMI با گروه مورد هم سان سازی شده بودند در گروه "شاه د" قرار گرفتند. در این مطالعه پارامترهای تن سنجی و سطوح سرم ی آلانین آمینوترانسفرا ز ) ALT (، آسپارتات آمینوترانسفرا ز ) AST (، تر ی یدو تیرونی ن آزاد ) FT3 (، تیروکسین آزاد ( FT4 ( و هورمون محرک ت یروئی د ) TSH ( اندازه گیری شد. جهت انتخاب بیماران دارای کم کاری تیروئید غیر هاشیموتو آنتی بادی تیروئید پروکسیداز ) Anti-TPO ( نیز بررسی ش د. یافته ها: ویژگی های پایه مطالعه تفاوت معنی داری را در سن، معیارهای تن سنجی یا سطح فعالیت بدنی بین دو گروه نشان نداد. همچنی ن تجزیه و تحلیل بسام د مصرف هفتگی غذاهای غنی از ویتامین D تفاوت قابل توجهی را بین موارد دو گروه مورد و شاهد نشان نداد، به جز تفاوت معن یدار آماری در مصرف پنیر ک مچرب ) 024 , 0 = p .) علاوه بر این، پس از در نظر گرفتن عوامل مخدو شگر، از جمله مدت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، BMI ، و سطوح سرمی ALT و AST ، هیچ ارتباط معنی داری بین سطوح TSH و کمبود ویتامین D در مدل خام یا تعدیل شده شناسایی نشد. نتایج مدل چن د متغیر ه نشان داد که قرارگیر ی کمتر از یک ساعت در روز در معرض نور خور شید، شانس ابتلا به کمبود ویتامین D را 3,6 براب ر افزای ش م یدهد ) 8,60 - 1,52: 95 % CI 3,61OR= و 0,004p= (. این یافت هها نشان م یده د که کاهش دریافت نور خور شی د - بعنوان منبع اصلی سنتز ویتامین D در بدن است- ی ک عامل کلی د ی در کمبود ویتامین D در ای ن بیماران محسوب م یشود. نتیجه گیری: ن تایج مطالعه حاضر ارتباطی بین سطوح سرمی ویتامین D و کم کاری تیروئید با منشا غیر خودایمنی را در بیماران مبتلا به NAFLD نشان نداد. مطالعات بیشتری برای بررسی مکانیسم های اساسی در جمعیت مبتلا به کم کاری تیروئید غیر خود ایمنی برای روشن ش دن نقش بالقوه ویتامین D در این شرایط توصیه م یشود. واژگان کلیدی: کم کاری تیروئید، کبد چرب غیر الکلی، چاقی، کمبود ویتامین
ارزیابی اثرات داروی کلاریترومایسین بر سمّیت کلیوی داروی سیس‌پلاتین در موش سوری نر
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) حسین زاده, مهدی; حبیبی اصل, بهلول; طیبی خسرو شاهی, حمید; پورلک, طلا; محجل نائبی, علیرضا
مقدمه: سمّیت کلیوی عارضه جانبی جدّی ناشی از مصرف داروی سیس‌پلاتین می‌‌‌‌باشد. از این رو کاهش سمیت کلیوی سیس‌پلاتین از اهمّیت بالایی برخوردار‌‌‌‌است. کلاریترومایسین می‌‌‌‌تواند از تولید فاکتور های پیش التهابی که در مسیر سمیت سیس‌‌‌‌پلاتین تولید می‌‌‌‌شوند جلوگیری‌‌‌‌کند، لذا مطالعه حاضر دارای اهمیت می‌‌‌‌باشد. هدف: ارزیابی اثرات داروی کلاریترومایسین بر سمّیت کلیوی داروی سیس‌پلاتین در موش سوری نر روش کار: 5 گروه 10 تایی از موش های سوری نر در محدوده وزنی 20 الی 30 گرم به مدت 9 روز رژیم های داروئی زیر را دریافت‌‌‌‌کردند : گروه اول : محلول کنترل با دوز DMSO 10 ml⁄kg ,SC+Saline 10 ml⁄kg ,IP را دریافت‌‌‌‌کردند. گروه دوم : محلول کنترل با دوز DMSO 10 ml⁄kg ,SC را دریافت‌‌‌‌کردند. گروه سوم : محلول کلاریترومایسین 25 mg⁄(kg⁄day ,SC) را دریافت‌‌‌‌کردند. گروه چهارم : محلول کلاریترومایسین 50 mg⁄(kg⁄day ,SC) را دریافت‌‌‌‌کردند. گروه پنجم : محلول کلاریترومایسین 100 mg⁄(kg⁄day ,SC) را دریافت‌‌‌‌کردند. سپس روز 6 ام بصورت تک دوز، مقدار 20 mg⁄kg ,IP از داروی سیس‌پلاتین به گروه های دوم تا پنجم تزریق شد و بعد از گذشت 3 روز، حیوانات تحت جراحی قرار‌‌‌‌گرفتند و از نظر سطح سرمی اوره و کراتینین و هیستوپاتولوژی بافت کلیه ارزیابی شدند. یافته ها: تزریق داروی سیس‌پلاتین به موش سوری نر باعث القای نفروتوکسیسته در موش ها شد. با بررسی خون موش هایی که دوز های مشخصی از داروی کلاریترومایسین را دریافت کردند، مشخص شد که داروی کلاریترومایسین میتواند در دوز های مختلف باعث کاهش معنی داری (P < 0.05) در میزان اوره و کراتینین سرمی نسبت به گروه کنترل شود. نتیجه گیری: دریافت دوز های مختلف داروی کلاریترومایسین در پیشگیری از آسیب حاد کلیوی ناشی از مصرف داروی سیس‌پلاتین موثر بوده و بخشی از این اثر ممکن است به اثرات مهارکنندگی یک فاکتور رونویسی به نام NF-κB مرتبط‌‌‌‌باشد.
بررسی میزان بیان ژنهای مربوط به استخوان‌سازی و رگ زایی در سلول‌های بنیادی پالپ منتقل شده بر اسکفلدهای قابل تزریق حساس به دما بر مبنای N- ایزوپروپیل آکریلامید حاوی BMP2 و VEGF
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز مرکز تحقیقات کاربردی دارویی, 1404) شبستري خياباني, سعيد; آقازاده, مرضیه; کیهان ور, پیمان; داوران, سودابه
مقدمه: استفاده از مهندسی بافت نوید بازسازی بافتهای از دست رفته را با استفاده از محصولات سلولی وژن درمانی میدهد. اخیرا داربست‌های مشابه با ساختار زیستی سه بعدی مختلف بر اساس هیدروژل‌ها برای مهندسی بافت ساخته شده‌اند. بنابراین، هدف اصلی این مطالعه، بررسی میزان بیان ژنهای مربوط به استخوان‌سازی و رگ زایی در سلول‌های بنیادی پالپ دندان (hPDSC) منتقل شده بر داربستهای قابل تزریق حساس به دمای حاوی BMP2 و VEGF ‌بود. مواد و روش ها: در این مطالعه، از کوپلیمر هیبریدی پلی کاپرولاکتون/هیدروکسی اتیل متاکریلات/N-ایزوپروپیل اکریلامید (PCL-P (HEMA-NIPAAM)) برای بازسازی بافت استخوانی استفاده گردید. ویژگی داربست به دست آمده با سنجش FTIR، HNMR و SEM مشخص شدند. همچنین، تستهای بارگیری و رهش فاکتورهای رشد، MTT برای بررسی های زیستی و رنگ آمیزی آلیزارین قرمز براي استخواني شدن پلیمر حاوی فاکتورهای رشد انجام گرفت. در نهایت، میزان بیان فاکتور رشد VEGF در سلول بعد از مواجهه با پلیمربا روشqRT-PCR اندازه گیری و در ادامه با روش وسترن بلات پروتئين توليد شده مورد بررسي قرار گرفت. نتایج: يک کوپلیمر هیبریدی جدید PCL-P(HEMA-NIPAAm از طریق پلیمریزاسیون حلقه‌گشا (ROP) ‌کاپرولاکتون (PCL) در حضور هيدروكسي اتيل متاكريلات ( HEMA) و پلیمریزاسیون رادیکالی مونومر NIPAAm ، زیست‌سازگار و آب‌دوست و حساس به دما سنتز شد. داربست‌های تهیه‌شده از این کوپلیمر، ویژگی‌های مطلوبی مانند ظرفیت بارگذاری بالای فاکتورهای رشد (85٪ برای VEGF و 80٪ برای BMP-2) و رهایش در 37 درجه را نشان دادند. فاکتورهای رشد به‌صورت فیزیکی در شبکه‌ی هیدروژلی کوپلیمر به دام افتاده و به صورت کنترل‌شده و در دماي 37 درجه سانتيگراد آزاد می‌شوند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که این سامانه توان بالقوه‌ای برای القای مراحل مختلف استخوان‌سازی دارد؛ از جمله جذب سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs) و تمایز آن‌ها به سلول‌های استخوان‌ساز (استئوبلاست‌ها). آزمایش سمیت سلولی (MTT assay) نشان داد که این کوپلیمر هیچ‌گونه سمیت قابل توجهی برای رده سلولی سلول‌های بنیادی پالپ دندان انسانی (hDPSCs) ندارد. همچنین، در این تحقیق افزایش بیان ژن VEGF در سلول‌های بنیادی پالپ دندان کشت‌شده درون داربست‌های تزریقی و حساس به دمای حاوی VEGF به‌وضوح مشاهده و نتيجه آن با آزمايش وسترن بلات مورد تاييد قرار گرفت .با توجه به محدوديت تهيه فاكتور رشد BMP2 امكان اندازه گیری بيان ژن مربوط فراهم نگرديد. نتیجه‌گیری: داربست مبتنی بر کوپلیمر PCL-P(HEMA-NIPAAm) با ویژگی حساسیت به دما، می‌تواند به عنوان حامل مؤثر فاکتورهای رشد برای کاربرد در مهندسی بافت استخوان و پزشکی ترمیمی استفاده شود. این سامانه زیست‌سازگار گزینه‌ای امیدبخش به‌عنوان ماتریسی برای کاشت و تمایز سلول‌های بنیادی پالپ دندان (hDPSCs) در محیط‌های بازسازی بافتی به شمار می‌آید.
بررسی تاثیر زمان اسید اچینگ زیرکونیا بر روی استحکام باند برشی بین ونیر پرسلنی و یک نوع بلوک زیرکونیا
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) مرتضوی, مصطفی; برزگر, علی; پروتز دندان; مطیعی, مهرناز
در این مطالعه که تعداد ۶۰ نمونه بلوک زیرکونیا که استانداردهای آن ها بررسی شده و سپس سطح آن ها آماده سازی شده، استفاده کردیم. در واقع استانداردهای نمونه زیرکونیا شامل اندازه صحیح، عدم وجود حباب و ندول، ضخامت و قطر صحیح کنترل و رعایت شد.محلول اسید اچ zircos-e etching solution در سه زمان اچینگ نیم، یک و دو ساعت مد نظر قرار گرفت و با گروه کنترل ( بدون اچینگ ) مقایسه شد. پس از آماده‌سازی سطحی، پرسلن بر روی نمونه ها پخته شد و ضخامت آن توسط میکرومتر اندازه گیری شد. برای اندازه گیری استحکام باند هر یک از نمونه ها، ناحیه حد فاصل پرسلن و زیرکونیا تحت استرس برشی با استفاده از دستگاه آزمون یونیورسال با سرعت mm/min ۱ تا زمان شکستن قرار گرفت. حداکثر نیرویی که باعث شکستن می شود بر حسب Mpa ثبت شد. در واقع معیار بررسی شکستگی‌ها تفاوت رنگ کور زیرکونیا و ونیر پرسلنی بود. در پایان بهترین‌زمان اچینگ جهت آماده سازی سطح بلوک زیرکونیا بر اساس استحکام باند انتخاب و معرفی شد. نتایج آزمایش به صورت میانگین و انحراف معیار گزارش شد. به علت برقراری نرمالیتی از میانه استفاده نشد. از نمودارها برای نمایش مقدار مقاومت در بین گروهها استفاده شد. ابتدا نرمالیتی داده ها با آزمون کلموگروف اسمیرنف تست شد. برای مقایسه میانگین مقاومت در بین دو گروه به علت برقراری نرمالیتی از آزمون تی تست استفاده شد و از آزمون من ویتنی استفاده نشد. برای مقایسه میانگین مقاومت در بین چهار گروه از آنالیز واریانس استفاده شد. به علت معنا داری آنالیز واریانس، مقدار مقاومت ها بصورت دو به دو (جفتی) در بین گروهها نیز مقایسه شد. از آزمون بونفرونی برای مقایسه دو به دو گروهها استفاده شد. به علت برقراری نرمالیتی از آزمون کروسکال ولیس و آزمون های تعقیبی آن استفاده نشد. برای ارزیابی اثر متقابل زمان و نوع باند از آنالیز واریانس دو طرفه نیز استفاده شد. مقدار احتمال کمتر از 05/0 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ استفاده شد. مقدمه و اهداف: رستوریشن های سرامیکی به دلیل زیبایی مطلوب، سازگاری بافتی، مقاومت در برابر سایش، عدم نمایش لبه های تیره فریم فلزی، تطابق با دندان های طبیعی از لحاظ رنگ، بافت سطحی و شفافیت به طور گسترده استفاده می گردند. یکی از مشکلاتی که در ابتدا برای رستوریشن های سرامیکی مطرح شد شکننده بودن آنها در برابر استرس برشی بود که با تأمین ساپورت از یک ماده به عنوان فریم از جنس زیرکونیا برطرف می گردید. از معایب رستوریشن های با پایه زیرکونیا می‌توان به اپک بودن و باند ضعیف بین کور زیرکونیا و ونیر پرسلنی اشاره کرد که منجر به لب پریدگی ونیر پرسلنی میشود. بنابراین مطالعه حاظر با اهداف زیر انجام شد: 1- تعیین استحکام باند برشی ونیر پرسلنی به یک نوع زیرکونیا بدون آماده سازی سطحی 2- تعیین و مقایسه اثر اسید اچینگ به مدت نیم ساعت بر استحکام باند برشی ونیر پرسلنی به یک نوع زیرکونیا با گروه بدون آماده سازی سطحی 3- تعیین و مقایسه اثر اسید اچینگ به مدت یک ساعت بر استحکام باند برشی ونیر پرسلنی به یک نوع زیرکونیای با گروه بدون آماده سازی سطحی 4- تعیین و مقایسه ی اثر اچینگ به مدت دو ساعت بر استحکام باند برشی ونیر پرسلنی به یک نوع زیرکونیا با گروه بدون آماده سازی سطحی روش تحقیق: روش تحقیق این پژوهش تجربی - آزمایشگاهی بود. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین استحکام باند برشی ونیر پرسنلی به یک نوع زیرکونیا با آماده سازی سطحی با محلول اچینگ به مدت نیم ساعت (001/0>P) ، یک ساعت (001/0>P) و دو ساعت (001/0>P) به صورت معنی داری از نمونه های زیرکونیا بدون آماده سازی سطحی بیشتر بود. بین میانگین استحکام باند برشی ونیر پرسنلی به یک نوع زیرکونیا با آماده سازی سطحی با محلول اچینگ به مدت نیم ساعت و یک ساعت (999/0=P) ، نیم ساعت و دو ساعت (999/0=P) و همچنین یک ساعت و دو ساعت (999/0=P) تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بالاترین میزان استحکام باند برشی بین کور زیرکونیا و ونیر پرسلنی در زمان اچ دو ساعت و پایین‌ترین آن در گروه بدون آماده سازی سطحی بود. با این حال، تفاوت معنی‌داری از نظر استحکام باند برشی در 3 گروه آماده سازی سطحی با محلول اچینگ در 3 زمان مورد مطالعه دیده نشد. بنابراین افزایش استحکام باند کور زیرکونیا و پرسلن با روش اچینگ نسبت به زیرکونیای بدون آماده سازی سطحی می تواند منجر به کاهش شکست درمان‌های پروتز ثابت گردد و همچنین هزینه را هم برای بیماران کاهش خواهد داد.
بررسی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین در منطقه صنعتی غرب تبریز و ارزیابی خطر بهداشتی
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده بهداشت, 1404) ایمانی, معصومه; شاکر خطیبی, محمد
سابقه و هدف: امروزه، آلودگی‌های زیست محیطی نگرانی بزرگی در سراسر جهان است. توسعه شهرنشینی، صنعتی شدن و فعالیت‌های کشاورزی منجر به افزایش آلودگی محیط زیست، به ویژه آلودگی خاک شده است. فلزات سنگین به عنوان مهم ترین آلاینده‌های خاک می‌توانند مشکلات زیست محیطی و بهداشتی قابل توجهی ایجاد کنند. این فلزات می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق بلع، تنفس و جذب پوستی، خطرات قابل توجهی برای سلامت انسان به همراه داشته باشند. از این رو، هدف از این مطالعه تعیین آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین در منطقه صنعتی غرب شهر تبریز و ارزیابی خطر بهداشتی است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی و توصیفی _ تحلیلی، پس از بازدید‌های میدانی، تعداد 48 نمونه خاک سطحی در سال 1402 از محدوده منطقه صنعتی غرب شهر تبریز جمع آوری شد. نمونه¬ها از سه منطقه اطراف بزرگراه، کشاورزی و مسکونی از عمق صفر تا 10 سانتی متری سطح خاک برداشته شده و ویژگی‌های مهم خاک شامل pH، هدايت الكتريكى، بافت و ظرفیت تبادل کاتیونی در نمونه‌ها تعیین گردید. پـس از آماده سـازی اولیه و هضم اسـیدی، غلظت کل فلزات سنگین و میزان دسترسی زیستی و انسانی فلزات سنگین به روش استخراج تک مرحله‌ای به ترتیب با EDTA و گلایسین با استفاده از دسـتگاه ICP-OES تعیین گردید. برای ارزیابی میزان خطر بهداشتی از شاخص‌های غیر سرطان زایی و سرطان زایی براساس روش پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا برای کودکان (1-17 سال) و بزرگسالان (بیش از 18 سال) استفاده شد. همچنین، ارزیابی خطر زیست محیطی فلزات سنگین در سه منطقه (اطراف جاده، کشاورزی و مسکونی) با استفاده از شاخص آلودگی (PI) و شاخص تجمعی آلودگی (NIPI) تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که غلظت فلزات سنگین روی، نیکل، کروم و مس در خاک سطحی منطقه صنعتی غرب تبریز به ترتیب 47/71، 37/64، 96/30 و30/26 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. این آلودگی عمدتأ ناشی از فعالیت‌های انسانی مانند تخلیه پساب‌های صنعتی، پسماندها، ترافیک و مصرف کودها و سموم شیمیایی است. بیشترین میزان دسترسی زیستی فلزات در گیاه و انسان مربوط به فلز روی بود که مقادیر آن به ترتیب 57/4 و 93/5 میلی‌گرم بر کیلوگرم اندازه‌گیری شد. همچنین، غلظت فلزات روی و مس در خاک اطراف بزرگراه بیشتر از سایر مناطق بود، در حالی‌که نیکل، کروم، سرب و آرسنیک در خاک‌های مناطق مسکونی و کشاورزی مقادیر بالاتری داشتند. از طرفی، فلزات سرب و مس در خاک‌های اطراف بزرگراه به ترتیب 33 درصد و در منطقه کشاورزی 27 درصد و کادمیوم و سرب در خاک منطقه مسکونی با 23 درصد بیشترین دسترسی گیاهی را داشتند. از نظر دسترسی انسانی، آرسنیک و سرب در خاک اطراف بزرگراه 33 درصد و آرسنیک و کادمیوم در خاک‌های مناطق کشاورزی 29 درصد و مسکونی 28 درصد جذب بالاتری داشتند. بررسی شاخص های خطر (HQ و HI) نشان داد که میزان خطر غیرسرطان‌زایی برای همه فلزات کمتر از حد مجاز (کمتر از 1) است. اما میزان خطر تجمعی غیرسرطان‌زایی (Total HI) در کودکان بیشتر از بزرگسالان برآورد شد. علاوه براین، بررسی شاخص خطر سرطان‌زایی (CR) نشان داد که نیکل و آرسنیک، خطرناک‌ترین فلزات شناسایی شده هستند و خطرسرطان‌زایی نیکل از مسیر بلع در کودکان، 60 برابر بیشتر از حد مجاز (CR>10-6) است. شاخص آلودگی (PI) نشان داد که در منطقه بررسی شده، آلودگی شدید فلزات سنگین وجود دارد. در خاک اطراف بزرگراه، بیشترین میزان آلودگی مربوط به فلز روی (86/4) بود. در مناطق مسکونی نیز آلودگی بالای کروم (27/3)، روی (25/3) و نیکل (12/3) مشاهده شد. شاخص NIPI نشان داد که 67 درصد خاک اطراف بزرگراه و 65 درصد خاک منطقه مسکونی به شدت آلوده هستند. نتیجه‌گیری: آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه عمدتا ناشی از فعالیت‌های انسانی است و خطرات غیرسرطانی و سرطان زایی در کودکان بیشتر از بزرگسالان ارزیابی شد. نیکل و آرسنیک به عنوان خطرناک‌ترین فلزات شناسایی شدند و غلظت بالای روی، کروم و نیکل در خاک‌های اطراف جاده و مناطق مسکونی تأیید شد. برای کاهش اثرات این آلودگی لازم است قوانین سختگیرانه‌تری برای کنترل انتشار فلزات سنگین وضع شود. صنایع به استفاده از فناوری‌های پاک تشویق شوند و نظارت‌های محیط‌زیستی تقویت گردد. همچنین، به کار‌گیری روش‌های موثر پاکسازی خاک مانند گیاه پالایی و همکاری مستمر میان نهادهای دولتی، صنایع و جوامع محلی نیز از اقدامات ضروری در این زمینه است. کلمات کلیدی: آلودگی خاک، فلزات سنگین، دسترسی زیستی، ارزیابی خطر سلامتی، شاخص آلودگی
بررسی اثر بخشی فرمولاسیون موضعی عصاره گیاه Falcaria vulgaris (غازایاقی) در بیماران مبتلا به ویتیلیگو
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) جوادزاده, صنم; اصغریان, پرینا; همیشه کار, حامد; سربخش, پروین; همیشه کار, هادی; عظیمی علمداری, حمیده
مقدمه: ویتیلیگو یک اختلال خودایمنی مزمن است که با از دست رفتن پیشرونده رنگدانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ های پوست مشخص می‌شود و می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت روانی و کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. با وجود روش‌های درمانی مختلف، درمان‌های مؤثر و ایمن برای این بیماری همچنان محدود هستند. غازیاقی (Falcaria vulgaris)گیاه دارویی ذکر شده در متون طب سنتی ایران، به‌عنوان یک گزینه درمانی بالقوه برای ویتیلیگو پیشنهاد شده است.هدف: هدف از این مطالعه، ارزیابی اثربخشی و ایمنی کرم حاوی 3% عصاره گیاه غازیاقی در مقایسه با کرم بتامتازون والرات0.1% در بیماران مبتلا به ویتیلیگوی پایدار غیرقطعه‌ای بود.مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده با طراحی مقایسه‌ای چپ–راست، ۳۶ بیمار مبتلا به ویتیلیگوی پایدار غیرقطعه‌ای دوطرفه در درمانگاه پوست بیمارستان سینا در تبریز وارد مطالعه شدند. هر بیمار کرم حاوی ۳% عصاره غازیاقی را به یک سمت بدن و کرم بتامتازون والرات 0.1% را به سمت مقابل، یک بار در روز به مدت ۱۲ هفته استعمال نمود. ارزیابی اثربخشی درمان با استفاده از شاخص ارزیابی ناحیه ویتیلیگو (VASI) در ابتدا و پایان مطالعه انجام شد. همچنین، میزان بارز بودن ضایعات(VNS) و درصد رپیگمانتاسیون در پایان مطالعه بررسی گردید. تحلیل آماری داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۷ صورت گرفت.یافته‌ها: تحلیل درون‌گروهی نشان داد که پس از ۱۲ هفته، کاهش معناداری از نظر آماری در نمره VASI در هر دو سمت مشاهده شد. با این حال، تفاوت معنادار آماری بین دو درمان از نظر کاهش VASI، درصد رپیگمانتاسیون یا VNS مشاهده نشد. عوارض جانبی گزارش‌شده خفیف و گذرا بودند و شامل سوزش، خارش و خشکی در محل استعمال دارو می‌شدند.نتیجه‌گیری: مصرف روزانه کرم حاوی 3% عصاره غازیاقی اثربخشی قابل‌ مقایسه‌ای با کرم بتامتازون والرات 0.1% نشان داد و می‌تواند به‌عنوان یک درمان گیاهی ایمن و مؤثر برای ویتیلیگو مدنظر قرار گیرد.
بررسی میزان بروز AKI ناشی از دارو در کودکان بستری در PICU: یک مطالعه مشاهده‌ای– مقطعی آینده نگر
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) شفیع پور, سمیرا; سربخش, پروین; قره خانی, افشین; جعفری روحی, امیرحسین; سلدوزیان, محمد
مقدمه: نارسایی حاد کلیه ممکن است اثرات جدی در روند مدیریت بیماران داشته باشد. با مشخص شدن داروهای مسبب AKI ممکن است ترکیبات دارویی ایمن تری برای مدیریت بیماران به کار گرفته شود. هدف: بررسی میزان بروز AKI ناشی از دارو در کودکان بستری در PICU: یک مطالعه مشاهده ای– مقطعی آینده نگر. روش کار: این پژوهش یک مطالعه مشاهده ای مقطعی بود که بر روی کودکان بستری دربخش PICU بیمارستان کودکان زهرا مردانی آذر تبریز در سال 1401 به مدت 12 ماه انجام شد. منبع اطلاعات جهت جمع آوری داده ها کاردکس دارویی و اطلاعات موجود در پرونده های بیماران به انضمام یادداشت های پرستاری بود. اطلاعات مربوط به بیماران از پرونده ها استخراج شد و داروهای مصرفی بیماران بصورت کلی ثبت شد. نتایج: میزان بروز آسیب حاد کلیه در کودکان بستری در PICU، برابر 13 بیمار (معادل 3/6 درصد) بود که از این تعداد، 4 نفر (76/30 درصد) به AKI دارویی و 9 نفر (23/69 درصد) به AKI غیر دارویی مبتلا شدند. بررسی داروهای تجویزی نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه‌های مبتلا و غیرمبتلا به AKI فقط در مورد برخی داروها وجود دارد. به‌ویژه، داروهایی همچون ماده حاجب یددار (0001/0 ˂P)، ضد ویروسی‌ها (0001/0 ˂P) ، فروزماید(0001/0 ˂P) و سفتریاکسون ( 018/0=P) تفاوت‌های معناداری بین گروه‌ها ایجاد کرده‌اند.نتیجه گیری: نسبت بروز آسیب حاد کلیه (AKI) در کودکان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان (PICU) معادل 3/6 درصد است. از این تعداد، 30/76 درصد مبتلا به AKI ناشی از دارو و 69/23 درصد مبتلا به AKI غیر دارویی بودند. این مطالعه نشان می‌دهد که برخی داروها به‌ویژه "ماده حاجب یددار"، "ضد ویروسی‌ها"، "فروزماید" و "سفتریاکسون" با تفاوت‌های معناداری در بروز AKI در کودکان همراه بوده‌اند.
تاثیر افزودن مترونیدازول بر حلالیت، زمان ست شدن و خواص ضد باکتریایی سمان گلس آیونومر
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) عزیزی, علی; پروتز دندان; موسوی, امین
یک محیط عاری از پاتوژن برای موفقیت بالای هر روش ترمیمی یا اندودنتیک ضروری است. سیمان گلاس آینومر این مزیت را دارد که می‌تواند ویژگی‌های بیولوژیکی و فیزیکی خود را صرفاً با تغییر نسبت پودر به مایع یا با تغییر فرمولاسیون شیمیایی تغییر دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر افزودن مترونیدازول بر حلالیت، زمان ست شدن و خواص ضد باکتریایی سمان گلس آیونومر انجام شد. مواد و روشها در این مطالعه آزمایشگاهی، تعداد 40 عدد دیسک از مخلوط سمان و مترونیدازول و 40 عدد دیسک از سمان بدون مترونیدازول ( کنترل) تهیه شد. پودر سمان گلاس اینومر سلف کیور (GC Fuji IX , GC Corporation,) با پودر مترونیدازول به طور فیزیکی با درصد وزنی 10 به 90 به کمک یک اسپاچول فلزی به خوبی مخلوط شد. برای تست حلالیت از آزمون انحلال پذیری ISO 4049 و ارزیابی زمان ست شد طبق استاندارد های ISO6873 با استفاده از دستگاه ویکات اندازه گیری شد. به منظور بررسی خاصیت ضدباکتریایی از روش انتشار دیسک و قطر هاله عدم رشد استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS24 و آزمون من ویتنی استفاده شد. مقدار احتمال کمتر از 5 صدم به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج میزان حلالیت در گروه سمان حاوی مترونیدازول (05/4±98/23 ) اختلاف معنی داری با گروه کنترل (99/3±89/20 ) نداشت. زمان ست شد در گروه سمان حاوی مترونیدازول (49/0±96/5) بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل (32/0±21/5) بود. قطر هاله عدم رشد در گروه سمان حاوی مترونیدازول ( 54/0±99/19 میلی متر) بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل (50/0±82/7 میلی متر) بود. نتیجه گیری به نظر می‌رسد ترکیب مترونیدازول با سمان گلس آیونومر می‌تواند به عنوان یک ماده ترمیمی مناسب باشد.
استفاده از نانوذرات طلا و چارچوب‌های فلزی- آلی (MOF) برای بهینه‌سازی سطح الکترود کربن شیشه‌ای (GCE) برای تعیین غلظت ریسپریدون در پلاسمای بیماران
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) پاشانژاد, حانیه; فرجامی, افسانه; رنجبر, فاطمه; جویبان, ابوالقاسم; سلیمانی, جعفر
مقدمه: ریسپریدون یکی از داروهایی است که در بیماران اسکیزوفرنی بزرگ‌تر از ۱۳ سال و بیماران دوقطبی بزرگ‌تر از ۱۰ سال مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسکیزوفرنی یک اختلال روانی مزمن است که براحساسات، تفکر و رفتار بیماران اثر می‌گذارد؛ طی این بیماری مغز به‌سختی می‌تواند درک کند، چه چیزی واقعی است. ریسک فاکتورهایی که برای ابتلا به اسکیزوفرنی مطرح است؛ شامل ژنتیک و مصرف موادی مثل آمفتامین‌ها و اپیوئیدها می‌باشد. درمان زودهنگام و مؤثر نتیجه بهتری را برای این بیماری فراهم می‌کند و علائم در بسیاری از افراد با افزایش سن کاهش می‌یابد. درمان این بیماری شامل رفتاردرمانی، مشاوره، داروهای آنتی سایکوز و ضدافسردگی، افزایش فعالیت بدنی می‌باشد. هدف: در این پژوهش با سنتز نانوذرات طلا و با طراحی حسگر الکتروشیمیایی، تشخیص و تعیین مقدار ریسپریدون را در نمونه‌های بیولوژیک بیماران مصرف کنندة داروی ریسپریدون انجام می¬دهیم.روش اجرا: در این پژوهش به‌منظور بهبود سرعت اکسیداسیون و افزایش جریان پیک‌دارو، حسگر الکتروشیمیایی مبتنی بر نانوذرات طلا و FeMOF طراحی گردید. بدین جهت نانوذرات طلا و FeMOF به‌عنوان بستر پلیمری با تکنیک ChA به ترتیب بر روی سطح الکترود کربن شیشه‌ای ترسیب داده شدند. به‌منظور بررسی رفتار الکتروشیمیایی بستر پلیمری موردنظر از تکنیک‌های الکتروشیمیایی CV و SWV بهره گرفتیم. پس از بهینه سازی پارامتر های مختلف مانندpH ، نوع بافر، غلظت بافر، پارامترهای الکتروشیمیایی، منحنی کالیبراسیون در محیط پلاسما رسم شد. در نهایت تعیین مقدار دارو در نمونه¬های پلاسما انجام شد.نتایج: تحت شرایط بهینه، حسگر طراحی شده قابلیت شناسایی و تعیین مقدار ریسپریدون در نمونه‌های استاندارد، نمونه‌های پلاسمای انسانی و نمونه‌های حقیقی با به‌کارگرفتن تکنیک ولتامتری موج مربعی در محدودة خطی 0.02−50 μg/mL را دارد. بحث: حسگر طراحی شده شاخص‌های قابل‌قبولی از جمله حساسیت و پایداری بالا، سادگی روش آماده‌سازی، محدودة خطی گسترده و حد تشخیص پایین را دارد. این حسگر گزینه مناسبی برای تعیین مقدار ریسپریدون در نمونه‌های بیولوژیک است.
ارزیابی تاثیر پنتوکسی فیلین و عسل طبيعی در وابستگی ناشی از مصرف مورفین در موش سوری
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) ربیعی, عرفان; حبیبی اصل, بهلول; نجفی, مسلم
مقدمه: در فرآیند شکل گیری وابستگی و تحمل نسبت به اپیوئیدها مکانیسم های مختلفی از جمله افزایش استرس اکسیداتیو، افزایش فعالیت سیستم گلوتامینرژیک و ... مشاهده می‌شود.پنتوکسی فیلین و عسل طبیعی از جمله داروها و مواد با خاصیت آنتی اکسیدانی می‌باشند. هدف: هدف از مطالعه ارزیابی تاثیر پنتوکسی فیلین و عسل در وابستگی ناشی از مصرف مورفین در موش سوری بود. روش کار: در ارزیابی تأثیر پنتوکسی فیلین و عسل طبیعی بر وابستگی ناشی از مصرف مورفین بر موشهای سوری نر (محدوده وزنی 20-30 گرم) در 9 گروه 10 تایی به شکل زیر حیوانات‌ انتخاب شدند : 1-Saline (10ml/kg,ip) +Saline (10ml/kg,ip) 2-Saline (10ml/kg,ip) + Morphine (25mg/kg,ip) 3,4,5- Pentoxyphiline (20,40,80mg/kg,ip) + Morphine (25mg/kg,ip) 6,7,8-Honey (100,200,400mg/kg,ip) + Morphine (25mg/kg,ip) 9-Pentoxyphiline (20mg/kg,ip) + Honey (100mg/kg,ip) + Morphine (25mg/kg,ip) ابتدا رژیمهای دارویی روزانه به مدت دو هفته تزریق شد. نیم ساعت قبل از تزریق مورفین (25 mg/kg,ip) پنتوکسی فیلین و عسل طبیعی به موش ها تزریق گردید سپس در روز چهاردهم، دو ساعت بعد تزریق مورفین با تزریق نالوکسان (4 mg/kg,ip)، علائم قطع مصرف طی نیم ساعت اندازه گیری شد. سپس حیوانات با تزریق کتامین (100 mg/kg,ip) و زایلازین(10 mg/kg,ip ) بیهوش شده و خون گیری از قلب جهت اندازه گیری سطوح سرمی MDA و TAC در گروه‌های مختلف به عمل آمد.نتایج: نتایج نشان داد که در تزریق داخل صفاقی عسل با دوز (100, 200, 400 mg/kg,ip) و پنتوکسی فیلین با دوز (40, 80mg/kg,ip) هر کدام به تنهایی باعث کاهش معنی دار در علاِئم وابستگی به مورفین شد. نتیجه گیری: عسل و پنتوکسی فیلین به تنهایی موجب پیشگیری از وابستگی ناشی از مورفین میشوند و این اثر با مکانیسمی به جز مهار استرس اکسیداتیو می باشد.
بررسی میزان رضایتمندی دانشجویان دندان پزشکی دوره کلینیک از آموزش مجازی
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) پاشا آبگرمی, شیما; نگاهداری, رامین; جراحی; پورلک, طناز; مرتضوی, علی
مقدمه: در راستای پیدایش فناوری اطلاعات و ارتباطات مهم ترین چالش آموزش در قرن بیست و یکم، آموزش مجازی، شیوه های سنتی جستجوی اطلاعات را در دنیای تحقیقات و فن آورانه امروز متحول کرده و با وجود چالش هایی از قبیل تقاضای روز افزون برای آموزش عالی و عدم کفایت بودجه، کمبود هیات علمی تمام وقت و نیاز به حذف محدودیت های جغرافیایی مورد توجه جدی قرار گرفته است. در آموزش مجازی، کیفیت به منظور جلوگیری از هدر رفتن سرمایه های انسانی، صنایع مادی و مالی امری ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایت دانشجویان دوره کلینیک دانشکده دندانپزشکی تبریز از آموزش مجازی انجام گردیده است. روشها و مواد: مطالعه ی حاضر از نوع تحلیلی- مقطعی می باشد. دانشجویان دوره کلینیک دانشکده دندانپزشکی تبریز با سابقه گذراندن حداقل یک درس از دروس نظری دوره کلینیک بصورت مجازی، وارد مطالعه شدند. این مطالعه توسط پرسشنامه حضوری بصورت self report انجام گرفت. برای توصیف داده های کیفی از فراوانی و درصد و برای داده های کمی از میانگین و انحراف معیار استفاده شد. از آمار توصیفی شامل میانگین، میانه، ضریب تغییرات، انحراف معیار و صدک ها برای توصیف نمرات رضایتمندی دانشجویان دندانپزشکی از آموزش مجازی براساس سال ورود استفاده شد. از ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین همبستگی بین نمرات کل پرسشنامه با تعداد سنوات تحصیلی مرتبط استفاده شد. محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام گرفت. یافته ها: میانگین نمره رضایتمندی دانشجویان دندانپزشکی دوره کلینیک از آموزش مجازی ۴۷.05 از ۸۴ بود که نشاندهنده رضایت نسبی است. نمرات در محدوده ۲7 تا ۷۸ متغیر بود و توزیع داده ها نرمال گزارش شد. تفاوت آماری معناداری بین رضایتمندی و متغیرهای دموگرافیک شامل سن، جنسیت، سال ورود به دانشگاه و ترم تحصیلی مشاهده نشد. همچنین، نمرات رضایت در بین ورودی های مختلف دانشگاه و ترمهای تحصیلی تفاوت محسوسی نداشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که آموزش مجازی به عنوان یک روش مکمل در آموزش دندانپزشکی دوره کلینیک، از رضایتمندی نسبی دانشجویان برخوردار است.
مقایسه ی تاثیر آنتی باکتریال کلسیم هیدروکساید و کلسیم هیدروکساید نانو پارتیکل ترکیب شده باکلرهگزیدین روی انتروکوکوس فکالیس- یک مطالعه آزمایشگاهی
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) باقرپور, احسان; سروش برحقی, مححمدحسین; عابدی, عاطفه; اندودانتیکس; فروغ ریحانی, محمد
مقدمه: عدم ضدعفونی کامل مجموعه سیستم کانال ریشه ممکن است منجر به شکست درمان و پریودنتیت اپیکالی پایدار گردد.این مطالعه آزمایشگاهی کارایی آنتی باکتریال وابسته به زمان کلسیم هیدروکساید نانوپارتیکل ،کلسیم هیدروکساید و ترکیب آن ها با کلرهیگزیدین را برابرانتروکوکوس فیکالیس بررسی می کند. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، 100 عدد مخروط کاغذی استریل شماره 50 به مـدت 5 دقیقـه در محلول میکروبی Enterococcus faecalis ، غوطه ور شدند. سپس مخروط های کاغذی آلوده به میکروب در ظروف استریل قرار گرفتـه و روی آنهـا بـا 5 نوع مخلوط خمیری شکل پوشانده شد. مخلوطهای خمیری شامل 5 گروه( 1- هیدروکسید کلسیم با آب مقطر 2- کلسیم هیدروکساید با کلرهگزیدین 3-کلسیم هیدروکساید نانوپارتیکل با آب مقطر و4- کلسیم هیدروکساید نانوپارتیکل با کلرهگزیدین 5- نرمال سالین ( کنترل مثبت)) بود. در زمانهای 1 ،2 ،3 و 7 روز مخروطهای کاغذی از ظروف خارج شده و به صورت جداگانه در لوله های آزمایش حاوی محیط کشت میکروبی BHI براث قرار داده شد. آثار رشد میکروبـی بـا بررسی ایجاد کدورتTurbidityدر محیطهای کشت مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS24 و آزمون های آماری تی مستقل، انالیز واریانس آنوا برای مقایسه کدورت نمونه ها (رشد میکروبی ) در بین گروهها و آزمون تکرار سنجش برای مقایسه کدورت در طی زمانهای مورد بررسی استفاده شد. سطح معنی داری در کلیه آزمون ها کمتر از 5 درصد در نظر گرفته شد. نتایج: تمامی گروههای مورد مطالعه خاصیت ضد باکتریایی در طول یک هفته را نشان دادند و میزان انتروکوکوس فکالیس در طی یک هفته بطور معنی داری کاهش یافت. افزودن کلرهگزیدین باعث افزایش معنی دار خاصیت ضد باکتریایی در هر دو نوع ترکیب کلسیم هیدروکسید و کلسیم هیدروکسید نانوپارتیکل شد.کلسیم هیدروکسید نانو پارتیکل باعث افزایش معنی دار خاصیت ضد باکتریایی شد.کلسیم هیدروکسید نانو پارتیکل وکلرهگزیدین تاثیر معنی داری در خاصیت ضد باکتریایی نداشت. نتیجه گیری: کلسیم هیدروکسید نانو پارتیکل باعث افزایش خاصیت ضد عفونی کنندگی می شود ولی اثر کلرهگزیدین بیشتر از نانوپارتیکل است.
بررسی مقادیر و پراکندگی میکروپلاستیک‌ها در خاک سطحی اطراف محل دفن پسماند شهر تبریز در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده بهداشت, 1404) اسدی, محمد جواد; تقی پور, حسن
چکیده مقدمه: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و از طرفی سوءمدیریت زائدات پلاستیکی، امروزه جهان و ایران شاهد افزایش مقادیر پسماندها به ‌ویژه زائدات پلاستیکی است که به‌عنوان یکی از تهدیدهای نوظهور برای محیط‌زیست شناخته می‌شود. دفن پسماند، یکی از روش‌های رایج دفع در جهان است. با این حال، تاکنون در تبریز مطالعه جامعی در رابطه با آلودگی خاک محل‌های دفن به ماکرو، مزو و میکروپلاستیک‌ها وجود ندارد. لذا هدف این مطالعه، بررسی مقادیر و پراکندگی میکروپلاستیک‌ها در خاک سطحی اطراف محل دفن پسماند شهر تبریز است. روش کار: این مطالعه در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول، شامل جمع‌آوری داده‌های کمی و کیفی از پسماندهای تولیدی شهر تبریز با استناد به گزارش‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری و بازدید میدانی از محل دفن واقع در شمال‌غرب ایران بود. در مرحله دوم، نمونه‌برداری از خاک سطحی با استفاده از روش مرکب و قالب فلزی با ابعادm 5/0× m۵/0، از خاک تا عمق cm 20 (جرم هر نمونه مرکب حدود 2 کیلوگرم)، انجام گرفت. در مجموع 22 نمونه از فواصل منظم در جهت باد غالب و مخالف آن و همچنین دو جهت عمود بر باد غالب برداشت و آنالیز گردید. شناسایی و ارزیابی میکروپلاستیک‌ها طی پنج مرحله اصلی شامل: ۱- غربالگری اولیه ۲- جداسازی بر اساس چگالی (با استفاده از ZnCl2)، 3- هضم اسیدی، ۴- غربالگری و فیلتراسیون و ۵- مرتب‌سازی بصری صورت گرفت. در مرحله سوم این مطالعه برای تعیین مشخصات میکروپلاستیک‌ها از نظر نوع پلیمرهای سازنده از روش اسپکتروسکوپی Raman و از نظر مرفولوژی سطح میکروپلاستیک¬ها از روش SEM استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که نرخ سرانه تولید پسماند در شهر تبریز در چند سال گذشته روندی رو به کاهش داشته ولی در شرايط كنوني، سيستم‌ موجود مدیریت و دفن پسماندها، به ویژه برای زائدات پلاستیکی، نامطلوب است. میانگین فراوانی ماکرو، مزو و میکرپلاستیک‌ها از سطح تا عمق cm 20 خاک محل دفن پسماند به ترتیب (dw)Item/kg 62/12± 95/2 و 79/4± 24/1 و 188± 470 به‌دست آمد. همچنین نتایج آماری نشان داد، که باد غالب در منطقه تاثیر معنی‌داری در پراکنش و توزیع میکرپلاستیک‌ها نداشته است. بیشترین درصد ذرات به شکل قطعه و فیلم و از نظر رنگ، سفید بودند. پنج نوع پلیمر در خاک اطراف محل دفن شناسایی شد که بیشترین و کمترین فراوانی مربوط به PS و PA به ترتیب با 40 و 5 درصد بودند. نتیجه‌گیری: علی‌رغم کاهش روند ورود کل پسماندها، درصد زائدات پلاستیکی ورودی به محل دفن پسماند شهر تبریز در سال‌های اخیر (1384-1402) روند افزایشی داشته است. از دلایل اصلی آلودگی خاک به پلاستیک، احتمالا می‌توان به مصرف بی‌رویه پلاستیک، تغییر سبک زندگی، دفن غیراصولی و رعایت نکردن سلسله مراتب مدیریت پسماند اشاره کرد. لذا اصلاح سبک زندگی، عدم تولید و مصرف بی‌رویه کالاهای بسته‌بندی شده با پلاستیک و دقت به سلسله مراتب مدیریت پسماندها (اجتناب، کاهش، تفکیک، بازیافت و فرآوری و دفع صحیح پسماندها) توصیه می‌شود. کلمات کلیدی: پلاستیک، میکروپلاستیک، خاک، محل دفن، پسماند.
تحلیل سیاست های پیشگیری از کمخونی ناشی از فقر آهن در ايران و تدوین گزينه های سیاستي پیش رو
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده تغذیه وعلوم غذایی, 1404) دهقانی کری بزرگ, آزاده; رف رف, مریم
خلاصه هدف: کمخونی ناشی از فقر آهن (IDA) یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی در سطح جهانی است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه و مناطقی با دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای مشاهده می‌شود. از آنجا که فقر آهن عمدتاً در گروه‌های خاصی از جمعیت مانند زنان باردار، کودکان و افراد کم‌درآمد مشاهده می‌شود، لازم است که سیاست‌های پیشگیری به‌طور ویژه برای این گروه‌ها طراحی و اجرا شوند. تحلیل و ارزیابی سیاست‌های موجود در این زمینه و بررسی گزینه‌های سیاستی می‌تواند به ارائه راهکارهای مؤثرتر و مناسب‌تر برای کاهش شیوع IDA کمک کند. تحلیل سیاستهای پیشگیری از IDA ، مي تواند مشكلات و همچنین فرصتهای موجود در خصوص اين سیاست را برای محققین و سیاستگذاران شناسايي کرده و در سیاستگذاری های کلان کشوری مورد استفاده قرار گیرد. لذا، اين مطالعه با هدف تحلیل سیاست های پیشگیری از IDA در ايران و ارائه گزينه های سیاستي انجام گرديد. روش ها: مطالعه حاضر در 3 فاز اجرا شد. ابتدا مروری بر سیاست ها و برنامه ها و مداخلات انجام شده در کشورهای مختلف در جهت کنترل و پیشگیری از IDA انجام شد. مقالات از پایگاههای داده ای بر اساس دارا بودن معیارهای ورود انتخاب شد. مطالعاتی که برنامه ها و مداخلات کشورهای مختلف در کنترل و پیشگیری از IDA را در سطح ملی بررسی کرده بودند وارد مطالعه شدند. در فاز دوم کیفی مطالعه بر اساس رويكرد تحلیل سیاست با استفاده از چارچوب مثلث سیاستگذاری انجام شد. ابتدا 33 مصاحبه نیمه ساختار با مشارکت کنندگان در سطوح سیاستگذار یا ارائه دهنده سیاست، 45 مصاحبه در سطح ارائه دهنده خدمت و 9 بحث گروهی با گیرندگان خدمت به عمل آمد. تحلیل محتوی، فرايند و ذينفعان بر اساس نتايج حاصل از مصاحبه ذينفعان، بررسي اسناد و متون انجام گرفت. تحلیل زمینه سیاستي بر اساس نتايج حاصل از مصاحبه، بررسي اسناد، متون و همچنین تحلیل SWOT انجام شد. در فاز سوم گزینه های سیاستی متناسب بر اساس نتایج مطالعه تدوین شد. در پايان پنل خبرگان با شرکت 10 نفر از خبرگان جهت ارائه گزينه های سیاستي به شكل مجازی تشكیل گرديد. در طول مطالعه از نرم افزار Policymaker برای تحلیل ذينفعان و MAXQDA برای تحلیل موضوعي چارچوب مطالعه استفاده گرديد. تلاش شد تا گزینه های سیاستی و خلاصه سیاستی متناسب با شرایط ایران و با در نظر گرفتن معیارهای مذکور و سایر موارد مهم تدوین و ارائه گردد. يافته ها: یافته‌های این تحقیق نشان‌دهنده چالش‌ها و فرصت‌های مختلف در راستای پیشگیری از IDA با تمرکز بر سیاست‌های موجود و تحلیل آن‌ها از منظر مدل مثلث سیاستگذاری است. در مرحله اول مطالعه نتایج حاصل از مطالعه مروری نشان داد که در کشورهای مختلف سیاستهای مختلفی جهت کنترل و پیشگیری از IDA انجام میگیرد. مهمترین و رایج ترین سیاست ها مکمل یاری و غنی سازی است. استفاده از سیاست های ترکیبی نتیجه مطلوب تری خواهد داشت. مرحله تحلیل سیاستها نشان داد که در ايران به برنامه های پیشگیری از IDA کمتر توجه شده و محتوی برنامه ها با توجه به ساختار جامعه ايراني، کاملا بومي سازی نشده است. سیاست‌گذاری‌ها به‌طور غالب تحت تأثیر شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار دارد. مشكلات و موانع مانند کمبود نیروی انساني، مشکلات فرهنگی- اجتماعی، مشکلات اقتصادی، مشکلات موجود در وزارت بهداشت، تجهیزات و امكانات، همكاری ناکافي سازمان های ذينفع، اولويت رويكرد درماني بر پیشگیری و سیاستگذاری های از بالا به پايین، مشکلات مربوط به صنعت مؤثر بر کاهش شیوع در کشور اشاره کرد از چالش های مهم شناسايي شده بودند. علاوه بر این، تغییرات مداوم در دولت‌ها و عدم هماهنگی میان وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف سبب شده است که برنامه‌های پیشگیری از IDA، نه تنها پایدار نباشند بلکه در بسیاری از مواقع با تأخیر یا به‌طور ناقص اجرایی شوند. با این حال، مشکلات اجرایی نظیر دسترسی دشوار به مکمل‌ها، ضعف در توزیع صحیح و به‌موقع آن‌ها و همچنین نبود نظارت‌های کافی در این زمینه، موجب کاهش کارایی این برنامه‌ها شده است. به‌علاوه، در بسیاری از موارد، راه‌حل‌های فنی به‌تنهایی نمی‌توانند به نتیجه مطلوب برسند، چرا که تغییرات فرهنگی و اجتماعی در برخی جوامع موجب می‌شود که مردم به برنامه‌های تغذیه‌ای یا مصرف مکمل‌ها توجه کمتری داشته باشند. فقر فرهنگی و عدم آگاهی کافی در جوامع آسیب‌پذیر، یکی از عوامل اصلی شیوع فقر آهن در این مناطق است. بنابراین، برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی می‌توانند نقشی اساسی در تغییر رفتار غذایی مردم داشته باشند و اثر بخشی سیاست‌های پیشگیرانه را تقویت کنند. این تحقیق نشان می‌دهد که چالش‌های موجود در سیاست‌های پیشگیری از IDA ، نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ است که در آن هم عوامل سیاسی، فنی و اجتماعی به‌طور یکپارچه در نظر گرفته شوند. از یک سو، تقویت حمایت‌های مالی و سیاسی از برنامه‌های پیشگیرانه ضروری است تا این برنامه‌ها پایدارتر شوند و از سوی دیگر، توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی و ارتقاء آگاهی عمومی می‌تواند موجب تغییرات مثبتی در رفتارهای تغذیه‌ای مردم و افزایش اثرگذاری سیاست‌ها گردد. نهايتا، بعد از تشكیل پنل خبرگان گزينه های سیاستي جهت پیشگیری از IDA در ايران در پیشنهاد گرديد. نتیجه گیری: تحلیل سیاست‌های پیشگیری از IDA با استفاده از مدل مثلث سیاستگذاری نشان داد که برای کاهش شیوع این بیماری در جوامع هدف، لازم است تا سیاست‌های موجود در سطح سیاسی، فنی و اجتماعی هم‌راستا و هماهنگ شوند. از آنجا که چالش‌های اجرایی و کمبود منابع مالی از مهم‌ترین موانع هستند، پیشنهاد می‌شود که دولت‌ها به‌طور مؤثرتر از ظرفیت‌های موجود در سازمان‌های غیر دولتی، بخش خصوصی و سازمان‌های بین‌المللی بهره‌برداری کنند. همچنین، اصلاحات در زمینه آموزش عمومی و افزایش آگاهی جامعه از اهمیت تغذیه صحیح و مصرف مکمل‌ها می‌تواند به‌عنوان یک گام اساسی در پیشگیری از IDA به‌حساب آید. در نهایت، این تحقیق بر لزوم یکپارچگی و هماهنگی بین سیاست‌های بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی تأکید می‌کند تا بتوان به‌طور مؤثرتر با چالش IDA مقابله کرد. کلمات کلیدی: تحلیل سیاست، پیشگیری، کمخونی ناشی از فقر آهن، گزینه سیاستی، ایران
طراحی بسته بندی فعال بر پایه کیتوزان/پلی‌وینیل ‌الکل حاوی نانوذرات کربنی تولید شده از پوست پیاز برای افزایش ماندگاری گوشت قرمز
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده تغذیه وعلوم غذایی, 1404) جاودانی, حامد; احسانی, علی
مقدمه: مواد غذايي به‌ویژه فرآورده‌هاي گوشتی در طول نگهداری در معرض فساد فيزيكي، شيميايي و ميكروبي قرار دارند. فیلم‌های فعال حاوی ترکیبات ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی به‌منظور بهبود کیفیت، افزايش زمان ماندگاری و کنترل عوامل بیماری‌زا استفاده می‌شوند. در مطالعه حاضر ارزیابی اثرات بسته¬بندی فعال بر پایه کیتوزان/ پلی¬وینیل الکل حاوی نانوذرات کربنی تولید شده از پوست پیاز برای افزایش ماندگاری گوشت قرمز در طول نگهداری 20 روز بررسی گردید. مواد و روش کار: برای تایید و اطمینان از عملکرد فیلم‌ها و نانوذرات کربن‌دات سنتز شده، پاسخ‌های جذب نور و فلورسانس و تست‌های اندازه ذرات با اسپکتروفتومتر UV-vis، اسپکتروفتومتر فلورسانس، و دستگاه DLS برای نانوذرات انجام شد. فيلم‌های کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل حاوي کربن¬دات به روش قالب‌گیری تهيه گرديدند. ویژگی‌های شفافیت، حل¬شوندگی، نفوذپذیری به بخارآب و استحکام کششی و کشش¬پذیری تا نقطه طویل شدن فیلم‌ها ارزیابی شد. بعلاوه، اثرات فیلم‌ها بر ویژگی‌های فیزیکی، مکانیکی و آزمایشات میکروبی با استفاده از باکتری‌های E. coli و S. aureus بر روی گوشت قرمز در C4° در بازه زمانی 0، 4، 8، 12، 16 و 20 روز صورت پذیرفت. یافته‌ها: نتایج آزمون‌های مکانیکی و شیمیایی فیلم‌ها نشان داد که نانوذرات کربنی با سایز 3 میلی متر و یکنواختی مناسب سنتز شدند و با افزودن آن‌ها به ماتریکس فیلم در غلظت‌های %5/4 – 5/0، سازگاری قابل-توجهی با فیلم¬های سنتز شده بر پایه کیتوزان به نمایش گذاشته و خواص فیزیکی و مکانیکی مهم را به ترتیب %2 و %3/6 بهبود بخشیدند. همچنین فیلم کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل/ کربن‌دات بدست آمده، فعالیت ضدباکتریایی قابل توجه (ناحیه مهار 3/17 میلی متر برای E. coli و 3/18 میلی ‌متر برای S. aureus ) و خواص آنتی اکسیدانی بالا (مهار رادیکال آزاد به میزان %5/56 در روش DPPH و %9/58 در روش ABTS) را به نمایش گذاشت. غلظت بهینه کربن‌دات نیز پس از انجام تست‌های لازم جهت استفاده در تولید فیلم، % 2 به ‌دست آمد. نتیجه¬گیری: اين مطالعه نشان داد كه فیلم حاوی نانوذرات کربنی حاصل شده از پوست پیاز به عنوان یک ترکیب جدید با مهار رشد باکتری‌ها و بهبود برخی ویژگی‌های فیزیکی-مکانیکی و شیمیایی فیلم کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل، می‌تواند بعنوان یک گزینه مناسب برای بسته¬بندی فعال مواد¬ غذایی و نیز افزایش عمر نگهداری گوشت قرمز استفاده گردد. واژگان کلیدی: بسته¬بندی فعال، کیتوزان، پلی‌وینیل الکل، نانوذرات کربنی، عصاره پوست پیاز.
تعیین میزان موفقیت درمان شیارپوش و عوامل مربوط به آن در کودکان مراجعه‌کننده به دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) رستمی, مجید; سلامت دهان و دندان; محبوبی, زینب; عرفان پرست, لیلا
مقدمه: برای پیشگیری از پوسیدگی در کودکان و نوجوانان روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است که یکی از آنها استفاده از شیارپوش‌هایی است که بر روی سطوح جونده دندان‌های مولر دائمی اعمال می‌شوند. عوامل زیادی بر میزان موفقیت درمان شیارپوش تأثیر می‌گذارند. بیشتر مطالعات به بررسی عوامل کلینیکی در موفقیت درمان شیارپوش و اغلب با هدف مقایسه و تأیید مزایای مواد مختلف مورد استفاده به عنوان شیارپوش و نیز شرایط آماده‌سازی دندان‌ها پرداخته‌اند و مطالعات اندکی در مورد نقش عواملی که احتمالا به صورت غیرمستقیم در نتیجه درمان شیارپوش‌ها تاثیر‌گذار باشند، صورت گرفته است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان موفقیت درمان شیارپوش و عوامل مربوط به آن در کودکان مراجعه‌کننده به دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی تحلیلی بود که جمعیت هدف آن کودکانی بودند که درمان شیارپوش دریافت کرده‌اند. برای انجام مطالعه از کودکانی که طی یک الی دو سال گذشته در دانشکده دندانپزشکی تبریز درمان شیارپوش دریافت کرده بودند، دعوت شد. با بررسی بایگانی پرونده بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی تبریز ، 65 کودک 7 تا 13 ساله شناسایی شدند که طی یک الی دو سال گذشته برای انجام درمان شیارپوش به بخش کودکان دانشکده مراجعه کرده بودند و از همه‌ی آنها برای شرکت در مطالعه دعوت شد و در نهایت 57 نفر از آنها در مطالعه شرکت کردند. برای اندازه‌گیری متغیر پیامد که در این مطالعه میزان موفقیت درمان شیارپوش مدنظر بود، از معاینه بالینی و ارزیابی شیارها با استفاده از یک سوند تیز و آینه دهانی بر روی یونیت دندانپزشکی و زیر نورکافی استفاده شد. موفقیت درمان در این مطالعه به صورت حضور کامل ماده شیارپوش بدون پوسیدگی ثانویه در زیر آن و و عدم موفقیت به صورت وجود پوسیدگی در زیر شیارپوش یا عدم حضور(کامل یا ناقص) ماده شیارپوش تعریف شد. برای جمع آوری اطلاعات متغیرهای مستقل شامل عوامل دموگرافیک (سن و جنسیت) و عوامل اجتماعی-اقتصادی (شغل والدین و محل زندگی) از یک پرسشنامه جمع آوری اطلاعات عمومی، برای متغیرهای سطح تحصیلات والدین، تغذیه کودک، تعداد دفعات مسواک زدن و استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید از پرسشنامه WHO و برای ثبت سابقه پوسیدگی قبلی از پرونده قبلی بیماران در بخش کودکان دانشکده استفاده گردید. برای بررسی رابطه متغیرهای مستقل با میزان موفقیت درمان شیارپوش به عنوان متغیر پیامد، ابتدا تحلیل تک‌متغیره با استفاده از رگرسیون لجستیک انجام شد و ارتباط هرکدام از متغیرهای مستقل با متغیر پیامد به‌ تنهایی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس با در نظر گرفتن متغیرهای مخدوشگر و برای انجام آنالیز رگرسیون چندگانه متغیرهایی که 2/0 P-value < داشتند کاندید ورود به تحلیل چندگانه شدند تا تأثیر همزمان آن‌ها بر متغیر پیامد ارزیابی گردد. در مطالعه حاضر سطح معناداری برابر 05/0در نظر گرفته شد و تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 انجام گرفت. نتایج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که درمان شیارپوش در 56 درصد شرکت کنندگان موفق بود؛ همچنین نتایج رگرسیون لجستیک چندگانه نشان داد که سه متغیر محل سکونت، تعداد دفعات مسواک زدن کودکان و سابقه پوسیدگی دندان های کودکان به طور معناداری با موفقیت درمان شیارپوش ارتباط داشتند به گونه‌ای که در کودکان مناطق برخودار، کودکان با تعداد دفعات مسواک زدن بیشتر و کودکان با سابقه پوسیدگی کمتر به ترتیب نسبت به کودکان مناطق کم‌برخوردار، کودکان با تعداد دفعات مسواک زدن کمتر و کودکان با سابقه پوسیدگی بالاتر، میزان موفقیت درمان شیارپوش بالاتری مشاهده شد. نتیجه گیری: عوامل متعددی در موفقیت درمان شیارپوش تاثیر دارند که در مطالعه حاضر تعداد دندان‌های پوسیده قبلی کودک، محل سکونت و تعداد دفعات مسواک زدن کودک با موفقیت درمان ارتباط داشتند که نشان می‌دهد انتخاب فرد و دندان در موفقیت درمان شیارپوش می‌تواند موثر باشد به گونه‌ای که در کودکان با شرایط اجتماعی – اقتصادی پایین و در کودکان با تعداد دندان های پوسیده‌ی بالا و همچنین در کودکان با تعداد دفعات مسواک زدن پایین، درمان شیارپوش باید با احتیاط انجام شده و از فواصل کوتاه در پیگیری استفاده شود.
بررسی مقادیر میکروپلاستیک‌ها و روش‌های نمونه‌برداری آن‌ها در شبکه توزیع آب آشامیدنی: یک مطالعه‌ی مرور سیستماتیک و متاآنالیز
(دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده بهداشت, 1404) ملک زاده, معصومه; اصلانی, حسن
چکیده مقدمه: شناسایی میکروپلاستیک‌ها (MPs) در آب لوله‌کشی اخیرا توجه زیادی را به خود جلب کرده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روش‌های شناسایی و آنالیز میکروپلاستیک در آب لوله‌کشی به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. تمام تکنیک‌های مورد استفاده برای نمونه‌برداری، پردازش و آنالیز میکروپلاستیک‌ها در آب لوله‌کشی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین ویژگی‌های ذرات میکروپلاستیک موجود در آب لوله‌کشی در مطالعات مختلف شناسایی شده براساس فراوانی، نوع، رنگ و شکل بررسی شد. مواد و روش کار: با استفاده از استراتژی جستجوی تایید شده توسط ارزیابان ((microplastic* OR micro-plastic* OR "emerging pollutants" OR "emerging contaminants") AND ("drinking water" OR "potable water" OR "tap water") AND (detect* OR extract* OR identification OR identify OR quantification OR quantify OR analysis OR analyze OR enumeration OR monitor* OR occurrence OR presence OR sampling))، پایگاه‌های داده مختلف از جمله Web of Science، PubMed، Science direct، Scopus، Springer، و MDPI برای یافتن مقالات منتشر شده تا ژانویه 2025 جستجو شد. در مجموع 6100 مقاله یافت شد که پس از انجام سه مرحله غربالگری در سطوح عنوان، چکیده و متن کامل و سپس ارزیابی کیفیت مطالعات، 43 مقاله وارد مرور سیستماتیک شدند. در پایان میانگین میکروپلاستیک‌ها در آب لوله‌کشی با استفاده از مدل اثر تصادفی متاآنالیز شد. جهت گزارش نتایج از نمودار forest plot استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین تلفیقی میکروپلاستیک‌ها در آب لوله‌کشی 98/56 ذره در لیتر است. در اکثر مطالعات نمونه برداری عمدتاً بصورت دستی و با حجم کمتر از 1 لیتر مورد استفاده قرار گرفته است. روش‌های میکروسکوپی، طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه و رامان روش‌های رایج استخراج و شناسایی ذرات میکروپلاستیک هستند. فراوان ترین پلیمر شناسایی شده پلی اتیلن و پس از آن پلی اتیلن تری‌ فتالات و پلی پروپیلن است. فرم الیافی و قطعات اشکال غالب میکروپلاستیک‌های موجود در آب می‌باشند. نتیجه‌گیری: فقدان پروتکل هماهنگ و دشواری اعتبارسنجی روش‌های تجزیه و تحلیل میکروپلاستیک‌ها در آب لوله‌کشی منجر به تولید داده‌های متفاوت و گاه متناقضی شده است که مقایسه نتایج را دشوار و غیر قابل اعتماد می‌کند. نتایج این بررسی سیستماتیک به ایجاد یک پروتکل جامع و ارائه یک روش استاندارد و هماهنگ برای تجزیه و تحلیل میکروپلاستیک‌ در آب لوله‌کشی می‌تواند کمک کند.. کلیدواژه‌ها: میکروپلاستیک، آب آشامیدنی، آب لوله کشی، نمونه برداری، شمارش، شناسایی
توسعه روش جدید استخراج فاز جامد بر پایه جاذب های نانو کامپوزیتی گرافن اکسید جهت آنالیز برخی از داروهای روان گردان از ادرار
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده داروسازی, 1404) نورانی, نسیم; تقویمی, آرزو; باویلی, احد; دستمالچی, سیاوش; جواد زاده, یوسف
مقدمه : متآمفتامین، سودوافدرین و داروهای مرتبط از جمله اولین داروهایی هستند که برای تحریک سیستم عصبی مرکزی استفاده می شوند. نگرانی های جدی در مورد سوء مصرف آمفتامین و مشتقات محرک آن در سراسر جهان وجود دارد. آنالیزدوزهای پایین دارو در ماتریس های زیستی، کاربرد مراحل آماده سازی ساده و همچنین موثر را ضروری می کند. این روش‌های آماده‌سازی اثرات نامطلوب ماتریس را از بین می‌برد و مزایای پاکسازی و پیش تغلیظ را نیز ارائه می‌کند.هدف: تهیه و توسعه روش جدید استخراج فاز جامد بر پایه جاذب‌های نانوکامپوزیتی گرافن اکسید جهت آنالیز برخی از داروهای روان گردان در ادرار.روش کار: در این مطالعه، سه جاذب مبتنی بر گرافن اکسید (GO) تهیه شد. متغیرهای مؤثر بر راندمان استخراج آنالیت‌ها مانند pH محلول حاوی نمونه، مقدار جاذب، زمان استخراج و نوع حلال های استخراج با روش پاسخ سطح بررسی و بهینه سازی شد. تحت شرایط بهینه، روش‌های آنالیزی به منظور استخراج با استفاده از HPLC ارایه گردید. یافته‌ها: جاذب‌ها مشخصه یابی شدند و پس از تعیین شرایط بهینه با روش طراحی آزمایش، نمودار کالیبراسیون و محدوده‌ی خطی تعیین شد. شرایط استخراج بهینه نتایج نشان داد که استفاده از جاذب (GO/PANI) برای استخراج می‌تواند منجر به تشخیص 25/0میلی گرم در لیتر متامفتامین از ماتریکس ادرار شود. از سوی دیگر، (Fe3O4/C-nanodot/GO) می‌تواند متامفتامین و سودوافدرین را به طور همزمان با حداقل غلظت 1میلی‌گرم در لیتر و جاذب (GO/Fe3O4/APT) 5/0 میلی‌گرم در لیتر در نمونه مورد آزمایش استخراج کند. نتیجه گیری: روش‌های آنالیزی پیشنهادی می‌توانند برای تعیین کمی متامفتامین و سودوافدرین در نمونه‌های واقعی استفاده شوند. نانوجاذب (Fe3O4/C-nanodot/GO) توانایی استخراج همزمان دو تا دارو در زمان 20ثانیه ورتکس را دارد وجاذب GO/PANI توانایی دیتکت غلظت های کمتری را در 5 دقیقه ورتکس دارد و جاذب مغناطیسی کوپل شده با آپتامر توانایی استفاده مجدد را فراهم می‌کند.
ویژگی های هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی اسکواموس سل کارسینومای دهان(OSCC) بر مبنای بروندادهای علمی پایگاه داده پابمد: یک مطالعه علم سنجی
(دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده دندانپزشکی, 1404) بهلولی فر, زهرا; آسیب شناسی; علی اکبری خوئی, رضا; فتاحی, شیرین
مقدمه اطلاعات در زمینه هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی oscc می تواند در پیش آگهی، تشخیص و درمان بهتر oscc موثر باشد. در این پژوهش به بررسی هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی SCC دهانی، در نشریات نمایه شده در پایگاه داده PubMed از منظر علم سنجی تا فوریه 2024 میلادی، پرداخته شد. مواد و روشها در این پژوهش علم سنجی مطالعات هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی oscc ، که تا فوریه 2024 میلادی، در پایگاه داده PubMed به چاپ رسیده بودند، با استفاده از کلید واژه های MeSH استخراج شدند. مطالعاتی که شامل معیارهای خروج از مطالعه بودند و ارتباط ضعیفی با اهداف مطالعه داشتند حذف شدند. برای مدیریت مراجع از نرم افزار End Note Basic استفاده شد و مراجع تکراری شناسایی و حذف شد. تمامی تحلیل های آماری و رسم نمودار ها توسط نرم افزار R و بسته نرم افزاری Bibliometrix انجام شد. همچنین با استفاده از این نرم افزار نقشه کتاب سنجی (bibliometric map) برای تفاسیر بیشتر تهیه شد. انجام تحلیل های آماری به منظور رسیدن به اهداف مطالعه از قبیل پژوهشگران برتر، موسسات پیشرو، موضوعات داغ و میزان انتشار مقالات در طی سال های مختلف در نرم افزار متن باز R انجام شد. نتایج تعداد 3128 مقاله در بازه زمانی بین سال‌های 1974 تا 2023 میلادی یافت شدکه این تعداد در 551 مجله منتشر شده است. این اسناد مجموعا 7115 کلیدواژه داشتند. 22125 نویسنده در انجام این اسناد نقش داشتند. در کل 17 سند بصورت تک نویسنده بوده و مابقی در قالب همکاری نویسندگان مختلف انجام شده اند. همچنین بر اساس بررسی های صورت گرفته 07/7 نویسنده به ازای هر سند مشارکت داشته اند. نرخ مشارکت بین المللی بین نویسندگان 69/9 % بدست آمد. نتیجه گیری نتایج بیانگر آن بود که در مورد موضوعاتی مثلNeoplasm invasiveness, Disease progression,، Cell proliferation، Gene expression regulation Cell line, tumor, باید تحقیقات بیشتری خصوصا تحقیقات حیوانی صورت پذیرد. کلید واژه: Oral Squamous cell carcinoma، Immunohistochemistry (IHC)، Histopathology، Scientometrics