مقایسه تاثیر و عوارض سه داروی ریسپریدون، کوئتیاپین و الانزاپین در درمان علائم سایکوز ناشی از مصرف شیشه
Abstract
کشور ایران از دیر باز با معضل سوء مصرف مواد مخدر و آسیب های ناشی از آن دست به گریبان بوده است. اما با تغییر الگوی مصرف از مواد سنتی به صنعتی با مشکلات بیشتری مواجه شده است. با وجود افزایش مصرف چنین موادی، هنوز رژیم درمانی موثر برای تثبیت بیماران مبتلا به متامفتامین در ایران مشخص نشده و نیاز به مطالعات زیادی وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر و عوارض سه داروی ریسپریدون، کوئتیاپین و الانزاپین در درمان علائم سایکوز ناشی از مصرف شیشه انجام گرفته است.
مواد و روش ها: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از نوع کارآزمایی بالینی (مداخله ای) بوده و جمعیت هدف مبتلایان به سوء مصرف شیشه مراجعه کننده به کلینیک تندرستی و یا بخش ابوریحان مرکز آموزشی درمانی رازی تبریز در طی سال 1402 با علائم سایکوتیک می باشد که تحت درمان با یکی از داروهای ریسپریدون، کوئتیاپین و یا الانزاپین بودند و به صورت در دسترس نمونه گیری شدند. در این طرح، 45 نمونه (با استفاده از نمونه مورد استفاده در مطالعات قبلی و منابع روش تحقیق) به طور مساوی به سه گروه 15 نفری تقسیم شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، تست ادرار، مصاحبه نیمه ساختار یافته SCID و مقیاس علائم مثبت و منفی PANSS و مقیاس چند بعدی درجه بندی سنت هانس SHRS استفاده شد. نمونه ها قبل از شروع درمان، هفته دوم و چهارم مورد سنجش قرار گرفتند. مطالعه از نوع یک سویه کور می باشد (تحلیل کننده داده ها از اینکه کدام گروه چه دارویی را مصرف می کرد اطلاعی نداشت و بیماران بر اساس کد مشخص شدند). داده ها با نرم افزار آماری SPSS 23 با P≤0.05 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج: در روز اول تفاوت معنی دار از نظر علائم مثبت و منفی وجود نداشت. روز هفتم درمان در علائم مثبت (هذیانها، رفتار توهمی، سوء ظن و بدگمانی، مجموع علائم مثبت)، علائم منفی (عاطفه کند) و در مقیاس های آسیب شناسی روانی عمومی (مجموع کل علائم، علائم ترکیبی، فقدان قضاوت و بصیرت، اختلال تفکر و بدبینی) با یکدیگر تفاوت معنی دار دارند. روز بیست و هشتم در علائم مثبت (هذیانها، رفتار توهمی، سوء ظن و بدگمانی، مجموع علائم مثبت)، در علائم منفی (عاطفه کند) و در مقیاس های آسیب شناسی روانی عمومی (مجموع کل علائم، علائم ترکیبی، فقدان قضاوت و بصیرت، اشتغال ذهنی، فقدان انرژی و بدبینی) با یکدیگر تفاوت معنی دار دارند. در عاطفه کند کوئتیاپین و در سایر علائم ریسپریدون کاهش بیشتری موجب شد و کوئتیاپین کمترین عوارض دارویی را داشت.