بررسی تأثیر ویژگی‌های مسیر خروج بر زمان تخلیه بیمارستان‌ها در شرایط اضطراری: مطالعه موردی بیمارستان شهید مدنی آذرشهر
Abstract
مقدمه: حوادث غیرمترقبه از قبیل زلزله، آتش‌سوزی، حوادث تروریستی و غیره که خود به دو دسته ی حوادث طبیعی و حوادث انسان ساخت تقسیم می‌گردند، همواره ساختمان‌ها و جان انسان‌های ساکن در آن‌ها را مورد تهدید قرار می دهند. بنابراین تخلیة انسان‌های ساکن در ساختمان‌ها با توجه به محدودیت های فیزیکی و زمانی یک موضوع مهم و اساسی می‌باشد. اگر افراد ساکن در ساختمان‌ها به هر دلیلی موفق به خروج از ساختمان در شرایط اضطراری نگردند ممکن است در اثر خطرات مختلف مانند بمب گذاری، آتش‌سوزی، وجود گازهای سمی و سایر خطرات جان خودرا از دست بدهند. در این مطالعه سعی داریم تأثیر ویژگی‌های مسیر خروج بر زمان تخلیه در شرایط اضطراری در بیمارستان شهید مدنی آذرشهر را بررسی کنیم.
روش کار: این مطالعه تحلیلی، در بیمارستان شهید مدنی آذرشهر انجام شد. ابتدا نقشة اتوکد بیمارستان تهیه و بخش‌ها از طریق رنگ‌آمیزی از هم تفکیک شدند. دو چک‌لیست جهت جمع‌آوری داده‌ها مربوط به رفتارها و مشخصات انسانی مثل تعداد افراد و نحوه حمل و داده‌های معماری مثل عرض مسیرها و درب‌ها طراحی و از طریق بازدید میدانی و حضور در بخش‌ها تکمیل گردید. ابعاد موانع موجود در مسیرها اندازه‌گیری و محل استقرار آن‌ها روی نقشه ثبت شد. جهت بررسی تأثیر متغیرهای مختلف در هر هدف اختصاصی، 10 سناریو تدوین و کدگذاری شد. با توجه به طیف متنوع افراد درمحیط بیمارستان، پنج نوع رفتار با سرعت‌های حرکت متفاوت برای افراد در نظر گرفته شد و بعد از بارگذاری نقشه اتوکد ساختمان و چیدمان تصادفی افراد و موانع با توجه به سناریو ها، مدل‌سازی سناریوها انجام شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از جداول و اعداد به دست آمده از همین نرم‌افزار استفاده گردید.
یافته‌ها: طبق مدل‌سازی‌های انجام شده، برای هر سناریو اطلاعات مربوط به زمان خروج اولین نفر، زمان خروج آخرین نفر، میانگین زمان خروج، زمان خروج برحسب رفتار ALONE، زمان خروج برحسب رفتار BED، زمان خروج برحسب رفتار SCORT، زمان خروج برحسب رفتار STAFF، زمان خروج برحسب رفتار WHEELCHAIR و مسافت طی شده جهت خروج از ساختمان به دست آمد و نمودارهای مربوط به هرکدام ترسیم گردید.
نتیجه‌گیری: از آنجا که تخلیة ساختمان‌ها در شرایط اضطراری یکی از دغدغه های طراحان، مدیران و بهره برداران از فضا است، لذا در این پژوهش سه پارامتر تاثیرگذار بر روند تخلیة یک بیمارستان با استفاده از مدل عامل محور و الگوریتم A* مدل‌سازی و مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. پارامترهای تأثیرگذار موانع موجود در مسیرهای خروج اضطراری، ابعاد درب‌های خروج اضطراری و عرض مسیرهای افقی خروج اضطراری در 10 سناریوی مختلف برای هر طبقه شبیه‌سازی شد و نتایج حاصل نشان داد افزایش ابعاد درب‌های خروج اضطراری و عرض مسیرهای افقی خروج اضطراری و کاهش موانع موجود در مسیرهای خروج اضطراری تأثیر بسیاری در کاهش زمان تخلیه دارد.
کلیدواژه‌ها: مسیر خروج، زمان تخلیه، تخلیه بیمارستان، شرایط اضطراری، شبیه سازی