تحلیل کمی و کیفی آزمون‌های گروه های آموزشی علوم پایه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در نیمسال اول سال تحصیلی 1403-1402
Abstract
مقدمه: یکی از مهم ترین اهداف آموزش پزشکی، به حداقل رساندن خطاهای آزمون به منظور دستیابی به پایایی و روایی بالا است. تحلیل آزمون‌ها برای آزمون‌های مهم و سرنوشت‌ساز علوم پزشکی که به جامعه پاسخگو هستند از درجه اهمیت بالاتری برخورددار است. منطق استفاده از روش هاى تحلیل آزمون، بهبود کیفیت و پایایى ارزیابى هاى به عمل آمده و انتخاب سؤالاتى است که به طور مناسب تر به سنجش عملکرد فراگیران مى پردازند.
هدف: این پژوهش با هدف تحلیل کمی و کیفی آزمون‌های دروس اختصاصی گروه های آموزشی علوم پایه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در نیمسال اول سال تحصیلی 1402-1403انجام پذیرفت.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی و کاربردی بود. جمعیت هدف تمام آزمون‌های چهار گزینه ای دروس اختصاصی دوره علوم پایه پزشکی (34 واحد اختصاصی و 810 سؤال چهار گزینه ای) در نیمسال اول 1403-1402بود که به روش تمام شماری وارد مطالعه شدند. داده های جمع آوری شده در سه سطح مختلف (درس، گروه و کل آزمون‌ها) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از موارد مورد تحلیل در این پژوهش، بررسی ضرایب تمیز، دشواری، ضریب همبستگی کودرـ ریچاردسون (KR20)، درجه سختی سؤالات، گزینه های غیر عملکردی، روایی صوری بر مبنای قواعد میلمن روایی محتوایی (پوشش اهداف کوریکولوم)، بررسی تاکسونومی سؤالات و نیز تحلیل آیتم های هر آزمون، تحلیل کلیت هر آزمون و تحلیل کل آزمون‌ها بود.
یافته ها: نتایج تحلیل کل آزمون‌های دروس اختصاصی نشان داد که 42% سؤالات از نوع آسان، 50% از نوع مناسب و 8 % سخت بودند؛ 8/1% گزینه‌ها (تقریبا 58 گزینه) گزینه غیر عملکردی بودند و 2/1% سؤالات دارای ضریب تمیز منفی، 69 % مناسب و 8/29 % دارای ضریب تمیز کم بودند. در بررسی روایی محتوایی و صوری به ترتیب 6/96 % و 89 % پوشش داده شده بود و کلیه سؤالات در سطح تاکسونومی نوع یک طراحی شده بودند.
نتیجه گیری: آزمون‌های طراحی‌شده دارای ضوابط و استانداردهای قابل قبولی بودند، اما طراحی سؤالات سخت‌تر و افزایش تنوع در انواع سؤالات و رعایت اصول بلوپرینت در برخی دروس احساس می‌شود. این اطلاعات می‌تواند به مدیران و طراحان آزمون در بهبود کیفیت و اعتبار آزمون‌ها کمک کند و باعث ارتقاء روایی و پایایی سؤالات آزمون در دوره ها و امتحانات بعدی شود.