بررسی تاثیر گیاه گزنه و قره قاط بر پارامترهای قند خون و پروفایل چربی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2: یک کارآزمایی بالینی دوسوکور

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: دیابت نوع 2 (T2DM)، بیماری مزمنی است که با عدم تعادل در متابولیسم گلوکز در بدن مشخص می¬شود. دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت می¬باشد. به دلیل شیوع بالای دیابت و عوارض آن و همچنین با توجه به عوارض مداخلات دارویی، پزشکان به دنبال داروهای جایگزین، به ویژه گیاهان دارویی برای درمان دیابت هستند. گزنه و قره قاط از گیاهانی هستند که در طب سنتی ایرانی مصارف فراوانی برای آنها ذکر گردیده است که یکی از مصارف این دو گیاه در درمان دیابت می¬باشد. هدف: تعیین اثر گیاه گزنه و قره قاط بر پارامترهای قند خون و پروفایل چربی بیماران مبتلا به دیابت نوع2 روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده دو سوکور بود که پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق و ثبت در مرکز کارآزمایی بالینی (IRCT) انجام شد. 60 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو بصورت تصادفی انتخاب شده و در صورت دارا بودن معیارهای ورود و پس از کسب رضایت آگاهانه وارد مطالعه شدند. نمونه مورد مطالعه بصورت تصادفی و با روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه 1- دریافت کننده گیاه گزنه و قره قاط 2- گروه دریافت کننده پلاسیبو تخصیص یافتند و به مدت سه ماه دارو دریافت کردند. پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه عوارض دارویی، پرسشنامه مزاج عام، اندازه¬گیری فشار خون، دور مچ، دور کمر، وزن، قد و... و همچنین نمونه خون ناشتا قبل و بعد از مداخله انجام شد. آزمایشات خون انجام شده شامل قند خون ناشتا، پروفایل چربی، آنزیم¬های کبدی، آلکالین فسفاتاز، انسولین، شاخص مقاومت به انسولین، اوره و کراتینین، هموگلوبین گلیکوزیله و پروتئین راکتیو سی(CRP) بودند. یافته ها: مقایسه آماری دو گروه نشان داد که میزان کاهش اندازه قندخون ناشتا در گروه گزنه و قره قاط، به صورت معنی‌داری از کاهش این پارامتر در گروه دارونما بیشتر بوده است(001/0> p). متوسط کاهش تری¬ گلیسیرید در بیماران گروه گزنه و قره قاط، بطرز معنی¬داری از متوسط کاهش این پارامتر در گروه دارونما بیشتر بوده است(001/0> p). همچنین ترکیب گزنه و قره قاط کلسترول را کاهش داد که در مقایسه با متوسط کاهش کلسترول در گروه دارونما معنی دار بوده است(001/0 > p). گزنه و قره قاط در کنترل و کاهش متوسط LDL نبست به دارونما عملکرد معنی دار قابل توجهی نشان داد(001/0 > p). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیب گزنه و قره قاط می¬تواند در کاهش قند خون و همچنین پروفایل چربی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نقش موثری داشته باشد.