بررسی ارتباط شاخص انسولین رژیمی ) DII ( و شاخص کیفیت کربوهیدرات ) CQI ) با ترکیب بدن در ورزشکاران پاراالمپیک هموفیلی یا همودیالیزی: مطالعهای مقطعی

Abstract

چکیده مقدمه: رژیم غذایی تأثیر به سزایی بر عمل‌کرد ورزشی و سلامت ورزش‌کاران دارد. همچنین، ترکیب بدن نیز عنصری کلیدی در ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای می‌باشد و از جمله عوامل مؤثر بر موفقیت ورزشی به شمار می‌رود. بنابراین، ارزیابی الگوهای رژیمی ورزش‌کاران، به خصوص افرادی که با بیماری‌های زمینه‌ای مواجه هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به نظر می‌رسد که شاخص‌های تغذیه‌ای همچون شاخص انسولین رژیمی (DII) و شاخص کیفیت کربوهیدرات (CQI)، ابزارهای مفیدی برای سنجش کیفیت رژیم غذایی باشند. با این حال، تاکنون مطالعات محدودی به بررسی ارتباط این شاخص‌ها با ترکیب بدن پرداخته‌اند. در نتیجه، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین ارتباط DII و CQI با ترکیب بدن در ورزش‌کاران پاراالمپیک هموفیلی یا همودیالیزی انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی مقطعی بر روی 100 ورزش‌کار پاراالمپیک 25 تا 45 ساله انجام شد و افراد با روش نمونه‌گیری آسان وارد مطالعه شدند. محاسبه‌ی DII و CQI با استفاده از داده‌های به دست آمده از پرسش‌نامه‌‌ی بسامد خوراک 147 آیتمی صورت گرفت. پارامترهای تن‌سنجی و ترکیب بدنی شرکت‌کنندگان نیز به وسیله‌ی دو روش مقاومت بیوالکتریک (BIA) و ضخامت چین‌خوردگی پوستی در 7 نقطه (سینه‌ای، زیر بغل، شکمی، فوق ایلیاک (بالای لگن)، زیر کتف، ران و سه سر) اندازه‌گیری شدند. به منظور بررسی ارتباط بین DII و CQI با ترکیب بدن از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و در نهایت مدل رگرسیون خطی چندگانه مورد استفاده قرار گرفت تا تأثیر متغیرهای مخدوش‌گر (سن، جنس، الگوی خواب، میزان فعالیت بدنی و سیگار کشیدن) تعدیل شوند.

یافته‌ها: پس از تعدیل عوامل مخدوش‌گر، ارتباط معنی‌داری بین DII با برخی پارامترهای به دست آمده ازروش BIA مانند توده‌ی چربی بدن (BFM) (02/0P =) و درصد چربی بدن (PBF) (006/0P =) و همچنین PBF حاصل از روش 7 نقطه‌ای (03/0P =) در ورزش‌کاران هموفیلی مشاهده شد. علاوه براین، DII ارتباط معنی‌داری با تعدادی از پارامترهای به دست آمده از روش BIA همچون توده‌ی بدون چربی (FFM) (005/0P =)، درصد توده‌ی بدون چربی (PFFM) (01/0P =) و درصد توده‌ی عضلانی (PMM) (005/0P =) در ورزش‌کاران همودیالیزی داشت. با این حال ارتباط معنی‌داری بین CQI و پارامترهای ترکیب بدن در ورزش‌کاران پاراالمپیک هموفیلی یا همودیالیزی یافت نشد. نتیجه¬گیری: براساس یافته‌های مطالعه‌ی حاضر، DII ارتباط مثبت معنی‌داری با BFM و PBF در ورزش‌کاران هموفیلی داشت. همچنین، ارتباط معکوس معنی‌داری بین DII با FFM و PMM در ورزش‌کاران همودیالیزی گزارش گردید. با این حال، ارتباط معنی‌داری بین CQI و ترکیب بدن در ورزش‌کاران پاراالمپیک هموفیلی یا همودیالیزی وجود نداشت. از آن جایی که مطالعه‌ی حاضر یک پژوهش مقطعی می‌باشد و رابطه‌ی علت و معلولی قابل استخراج نیست، مطالعات آینده‌نگری جهت اثبات یافته‌های آن مورد نیاز است.

واژگان کلیدی: شاخص انسولین رژیمی (DII)، شاخص کیفیت کربوهیدرات (CQI)، ترکیب بدن، ورزش‌کاران پاراالمپیک، هموفیلی، همودیالیز