مطالعه طراحی و بررسی ویژگی های روانسنجی ابزار درک خطر از زلزله در جمعیت شهر بناب
چکیده
مقدمه: کاهش خطر زلزله در ایران با توجه به فعالیت لرزه‌ای بالای کشور، یک اولویت مهم ملی است. پرسشنامه استاندارد برای اندازه گیری دقیق درک خطر بلایا در ایران وجود ندارد. این مطالعه با هدف تهیه پرسشنامه درک خطر زلزله و ارزیابی ویژگی‌های روانسنجی آن در بین جمعیت ایرانی انجام شد.
روش کار و مواد: این پژوهش توصیفی و تحلیلی در بین 500 نفر از جمعیت مراجعه کننده به مراکز بهداشت و درمان شهر بناب سال 1403 طراحی و اجرا شد. معیار های ورود داده ها با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته تشکیل داده است. در ابتدا پرسشنامه درک خطر زلزله طراحی و روانسنجی شد. روایی و پایایی پرسشنامه از طریق تعیین نسبت روایی محتویCVR ، impact score ,CVI و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی بدست آمد.
یافته‌ها: براساس تحلیل اکتشافی درک خطر از زلزله با 23 گویه، در 5 حیطه و با واریانس کل (328/50) بدست آمد.حیطه آسیب پذیری درک شده با 3 سوال، شدت درک شده با سه سوال، خودکارآمدی درک شده با 5 سوال، کارآمدی پاسخ توصیه شده با 5 سوال و ترس با 6 سوال بدست آمد. تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مدل برازش خوبی با داده ها دارد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 716/0 با مقادیر خرده مقیاس از 70/0 تا 72/0 بود که همگی از آستانه قابل قبول بالاتر بودند. امگا مک دونالد نیز محاسبه شد و مقدار 769/0 بدست آمد.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که پرسشنامه درک خطر زلزله از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است. بر اساس نتایج پرسشنامه درک خطر از زلزله با 23 سئوال و 5 فاکتور (آسیب پذری درک شده، شدت، خودکارآمدی،کارآمدی پاسخ، ترس) یک پرسشنامه استاندارد و قابل قبولی برای انجام مطالعات معرفی می گردد.