بررسی تاثیر مسمومیت با غلظت های مختلف فسفید آلومینیوم (قرص برنج) و ترکیبات برمید سدیم، کربنات کلسیم و نیترات پتاسیم به عنوان آنتی دت احتمالی بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی و استرس اکسیداتیو خون، هیستوپاتولوژی، پارامترهای اکسیداتیو و بیان ژنهای آپوپتوز در مغز در مدل حیوانی رت
Abstract
آلومینیوم فسفید یک فومیگانت جامد است که از دهه ۱۹۴۰ به طور گسترده برای نگهداری موارد غذایی مورد استفاده بوده و به راحتی در دسترس است و به همین جهت از این ماده برای مواردی از جمله خودکشی نیز استفاده می گردد. این ماده در بدن به فسفین تبدیل می گردد. این خاصیت منجر به پتانسیل کشندگی بالای آن و مصارف فرعی جهت خودکشی نیز گردیده که آنتی دوت مشخصی نیز تاکنون برای این موارد مسمومیت یافت نشده است. ترکیبات کلسیم کربنات، سدیم برمید و پتاسیم نیترات خاصیت آنتی اکسیدانی در مقابل فسفین داشته و دارای کاتیون مثبت قابل پیوند با فسفین می باشند. لذا، هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر مسمومیت با غلظت های مختلف فسفید آلومینیوم (قرص برنج) و ترکیبات برمید سدیم، کربنات کلسیم و نیترات پتاسیم به عنوان آنتی دت احتمالی بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی و استرس اکسیداتیو خون، هیستوپاتولوژی، پارامترهای اکسیداتیو و بیان ژن های آپوپتوز در مغز می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد نود وشش رت ویستار نر با وزن ۲۵ ± ۲۰۰ گرم در گروه های کنترل منفی، کنترل مثبت و آنتی دوت های ترکیبات برمید سدیم، کربنات کلسیم و نیترات پتاسیم با غلظت های بالا و پایین تیمار شدند. نمونه مغز رت ها ارزیابی گردید. از نمونه های سرم آزمایشات مرتبط با استرس اکسیداتیو شامل TAC، SOD، GPx، catalase و MDA به عمل آمده و نیز آزمایشات بیوشیمیایی شامل کلسیم، فسفر، ALKP، منیزیم و قند سرم خون اندازه گیری شد. بافت مغز از محل یکسان از نیمکره چپ مغز آماده شده و با استفاده از تکنیک qRT-PCR میزان بیان ژن های P53، Bax، BCL2، Caspase3، Caspase8، Caspase9 در بافت مغز بررسی شدند.
یافته ها: در بررسی هیستولوژی بافت مغز، در تمام گروه های مورد مطالعه، ضایعات پاتولوژیک شایع شامل پرخونی عروق، ادم اطراف عروقی و اطراف نورونی، خونریزی، آماس (آنسفالیت)، تورم سلولی و نکروز (انسفالومالاسی) مشاهده نشد و تقریبا ساختار نرمال در همه مقاطع بافتی دیده شد. سطح TAC در گروه مسمومیت با فسفید آلومینیوم دریافت کننده آنتی دوت CaCO3-H نسبت به کنترل مثبت به طور معنی داری بالاتر بود. سطح MDA در گروه های مسمومیت با فسفید آلومینیوم دریافت کننده آنتی دوت های CaCo3-H، KNO3-H، NaBr-L و NaBr-H نسبت به کنترل مثبت به طور معنی داری پایین تر بود. میزان بیان ژن P53 در گروه های کنترل منفی و آنتی دوت ها در مقایسه با کنترل مثبت به طور معنی داری پایین تر بود. میزان بیان ژن Bax در گروه آنتی دوت CaCO3 و ALP-CaCO3-L به طور معنی داری در مقایسه با کنترل مثبت پایین تر بود. آنتی دوت های مورد استفاده در مطالعه کنونی بر بیان ژن های caspase3 و caspase9 تاثیری نداشته اند. غلظت پروتئین های MDA و GPx در نمونه بافت مغز در گروه های کنترل منفی، ALP-NaBr-L و انتی دوت های CaCO3 و KNO3 در مقایسه با کنترل مثبت به طور معنی داری پایین تر بود.