مقایسه لیزر کم توان Nd-YAG، عصاره گیاه مورد (Myrtus communis) و پماد تریادنت در درمان بیماران دارای زخم¬های آفتی مینور و ماژور مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی تبریز

Abstract

استوماتیت آفتی راجعه (RAS) یکی از شایع ترین بیماری های دهان است. شیوع آن در جامعه 5 تا 50 درصد و میانگین بروز آن 20 درصد است . RAS بیشتر در دهه دوم زندگی رخ می دهد و در زنان شایع تر از مردان است (1). RAS یک اتیوپاتوژنز چندعاملی دارد، اما علت دقیق RAS مشخص نیست. وراثت، سوءتغذیه، آلرژی به برخی دسته‌بندی‌های دارویی، استرس، ضربه‌های موضعی، اختلالات هورمونی، عفونت، بهداشت ضعیف دهان و بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌خونی ناشی از فولات و کم‌خونی فقر آهن، سوء جذب ویتامین B12، نوتروپنی چرخه‌ای و بیماری سلیاک به عنوان ریسک فاکتور RAS در زیر گروه های خاص بیماران مورد توجه قرار گرفته‌اند (2). زخم های RAS در عرض 10 تا 14 روز بدون برجای گذاشتن اسکار بهبود می یابند. هیچ روش آزمایشگاهی مشخصی برای تشخیص RAS وجود ندارد. از آنجایی که هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص RAS وجود ندارد، تشخیص آن بر اساس شرح حال و تظاهرات بالینی است. در حال حاضر درمان این بیماری غیراختصاصی بوده و در اکثر موارد بر اساس داده های تجربی است و هیچ یک از این درمان ها منجر به بهبودی دائمی بیماری نمی شود (3). هدف اصلی درمان RAS کاهش درد، ترمیم عملکردهای دهان، سرکوب پاسخ های التهابی و کاهش دفعات عود است. درمان RAS باید در اسرع وقت شروع شود. شناسایی و حذف عوامل مستعد کننده برای RAS فراوانی عود را کاهش می دهد (4). روش‌های درمان موضعی کنونی شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی، بی‌حس کننده‌ها، استروئیدها، سوکرالفات، سوسپانسیون‌های تتراسایکلین و نیترات نقره است، همچنین استفاده از سایر درمان‌های سیستمیک مؤثر بر سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به RAS مقاوم به درمان یا انواع دیگر RAS مرتبط با درگیری سیستمیک مفید است. به طور کلی، پروگنوز RAS مطلوب است و پس از چند روز بهبودی خود به خودی حاصل می شود (5, 6). با توجه به اینکه داروهای گیاهی نسبت به داروهای شیمیایی مطلوب‌تر بوده و عوارض کمتری ایجاد می‌کنند، استفاده از یک داروی گیاهی با خواص درمانی و با غلظت خاص می‌تواند در تسکین درد و سوزش ناشی از RAS به پزشک کمک شایانی کند (7). درمان های علامتی مختلفی برای این بیماری پیشنهاد شده است که در برخی موارد با عوارض جانبی متعددی همراه است. از آنجایی که هیچ یک از درمان‌ها نمی‌تواند بر علت بیماری تأثیر بگذارد، تلاش‌هایی برای کاهش ظاهر و علائم این زخم‌ها انجام می‌شود، زیرا هدف از درمان‌ها کاهش شدت درد و سوزش و کوتاه‌کردن مدت زمان زخم است (8). با توجه به ماهیت عود کننده بیماری، استفاده طولانی مدت از داروهای شیمیایی می تواند منجر به عوارض جانبی متعددی شود. بنابراین لزوم دستیابی به ترکیبات دیگر با عوارض جانبی کمتر همواره مورد توجه بوده است (9). از سوی دیگر پزشکی اکنون به سمت داروهای گیاهی و سنتی روی آورده است. در طب سنتی ایران اظهارات و گزارش های متعددی در مورد استفاده از داروی گیاهی عصاره اسانس مورد در شستشو و ضدعفونی زخم ها و رفع تحریکات مخاطی دهان وجود دارد (10). علاوه بر این، اثرات ضد میکروبی قوی عصاره این گیاه علیه میکروارگانیسم ها و قارچ های مختلف در مطالعات مختلف گزارش شده است. کاربردهای درمانی مختلفی از گیاه مورد در کشورهای دیگر گزارش شده است که حداقل عوارض جانبی در استفاده موضعی وجود دارد. علاوه بر این، چندین مطالعه نشان داده اند که گیاه مورد دارای اثرات ضد باکتریایی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی است که می تواند در تسکین علائم RAS موثر باشد (11, 12). با توجه به مطالعات ضد و نقیض صورت گرفته در زمینه درمان آفت مینور و ماژور و در جهت دستیابی به بهترین روش درمان در این مطالعه بر آن شدیم تا اثر لیزر، گیاه مورد و پماد تریادنت را در درمان آفت مینور و ماژور در بیمارن مبتلا به این ضایعات که به دانشکده دندانپزشکی تبریز مراجعه کرده¬اند، مطالعه کنیم.