تاثیر مکمل یاری اسید الاژیک بر شاخص‌های گلایسمی، الگوی لیپیدی، شاخص‌های تن سنجی، دریافت غذایی و سطح سرمی پنتوزیدین در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 : کارآزمایی بالینی دو سو کور شاهددار تصادفی

Abstract

چکیده فارسی مقدمه و هدف: به دلیل شیوع بالای دیابت در ایران و جهان، همچنین تاثیرات عوارض ناشی از آن بر کیفیت زندگی افراد و نقش مهم محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs: Advanced Glycation End Products) بر تشدید عوارض دیابت نوع2 (T2DM: Type 2 Diabetes Mellitus)، یافتن رویکرد درمانی که در کنار کنترل سایر عوارض T2DM بتواند تولید این محصولات را کاهش دهد ضروری به نظر می رسد. بر اساس مطالعات کارآزمایی بالینی و حیوانی که تا کنون انجام گرفته اسید الاژیک) (EA: Ellagic acid موجود در هسته انار از جمله ترکیبات موثر در کاهش اثرات و عوارض ناشی از T2DM می باشد. با توجه به موضع که تا کنون هیچ مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی به صورت دقیق تاثیر EA بر سطح سرمی پنتوزیدین، به عنوان یکی از مهم ترین AGEs، مورد بررسی قرار نداده است، هدف مطالعه ی حاضر ارزیابی تاثیر مصرف مکمل EA بر شاخص‌های گلایسمی، الگوی لیپیدی، شاخص‌های تن سنجی، دریافت غذایی و سطح سرمی پنتوزیدین در بیماران مبتلا به T2DM بود. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده دو سوکور بین افراد مبتلا به T2DM و پس از اخذ رضایت نامه آگاهانه انجام شد. افراد به صورت تصادفی و از طریق بلوک بندی بر اساس جنس، سن و BMI به دو گروه دریافت کننده مکمل و دریافت کننده دارونما (هر گروه 23 نفر) تقسیم شدند. ابتدا اطلاعات دموگرافیک افراد ثبت شد. سپس، اطلاعات مربوط به میزان انرژی دریافتی و درشت مغذی‌ها و هچنین فعالیت بدنی از طریق پرسشنامه‌ی ثبت غذای سه روزه و پرسشنامه IPAQ ثبت شده و اطلاعات مربوط به قد و وزن از طریق اندازه گیری‌های دقیق مشخص شد و نمونه خون افراد در حالت ناشتا گرفته شد. گروه مداخله هر روز یک عدد کپسول 250میلی گرمی EA و گروه دارونما هر روز یک عدد کپسول250 میلی‌گرمی میکروکریستالین سلولز به مدت 8 هفته دریافت کردند و در انتهای مطالعه اندازه گیری های بیوشیمیایی انجام شد. سپس داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار های SPSS و STATA مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌ها: تغییرات معنی‌داری در میزان دریافت درشت مغذی‌ها، انرژی، وزن و BMI مشاهده نشد. کاهش معنی‌داری در سطح سرمی پنتوزیدین پس از مصرف مکمل EA در گروه مداخله مشاهد گردید (006/0=P). در خصوص شاخص‌های گلایسمی نیز میانگین تغییرات مشاهده شده در انتهای مطالعه پس از تعدیل مخدوشگرها برای متغیّر‌های انسولین (008/0=P) و HbA1c (031/0=P) معنی دار بود. میانگین تغییرات HOMA-IR در ابتدا معنی دار نبوده ولی پس از تعدیل عوامل مخدوشگر معنی دار شده بود(025/0=P). در سطح قند خون ناشتا (FBS) تغییرات معنی داری مشاهده نگردید. نتایج حاصل از تغییرات HDL-C و تری گلیسرید (TG) نیز معنی‌دار نبود. همچنین، نتایج آماری مربوط بهLDL نیز پس از تعدیل عوامل مخدوشگر تغییرات معنی‌داری نشان نداده بود (055/0=P). اما مصرف EA منجر به کاهش معنی دار کلسترول تام (TC) در بیماران مبتلا به T2DM شده بود (021/0=P). نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر، شواهدی را فراهم نمود که دریافت مکمل EA می‌تواند منجر به بهبود برخی شاخص‌های گلایسمی، الگوی لیپیدی و کاهش سطح سرمی پنتوزیدین در بیماران مبتلا به T2DM شود، هر چند که نتوانست اثرات مفیدی در دریافت انرژی، درشت مغذی‌ها و متغیّر های تن سنجی در افراد مبتلا بهT2DM داشته باشد. کلمات کلیدی: دیابت نوع 2، شاخص‌های گلایسمی، الگوی لیپیدی، پنتوزیدین، محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته