ﺑﺮﺭﺳﻲ پلی‌مورفیسم‌هایﮊﻥ ﻫﭙﺴﻴﺪﻳﻦ ﺩﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﻮﻛﻮﺭﻣﺎﻳﻜﻮﺯﻳﺲ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ COVID-19
Abstract
به دنبال شیوع بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19)، این بیماری به یک بار سلامتی نگران کننده در سراسر جهان تبدیل شد. ظهور موکورمایکوزیس مرتبط با COVID-19 که با اختلال در مکانیسم‌های التهابی و متابولیسم آهن همراه است، پیش آگهی بیماران مبتلا را بدتر کرد. با توجه به اهمیت هپسیدین در تنظیم التهاب و متابولیسم آهن، این مطالعه اهمیت پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی (SNP) هپسیدین و فاکتورهای بالینی و آزمایشگاهی مربوط را در ایجاد موکورمایکوزیس مرتبط با COVID-19 بررسی کرد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 110 نفر از بیماران COVID19 که سابقه بستری در اثر این بیماری در بیمارستان‌های سینا و امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشکی تبریز در تابستان 1400 را داشتند وارد مطالعه شدند. 50 نفر از بیماران دارای عفونت موکور مایکوزیس بوده و 60 نفر فاقد آن بودند و به عنوان گروه کنترل وارد مطالعه شدند. سوابق پزشکی و نتایج آزمایشگاهی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خون محیطی گرفته شده از بیماران در فالکون های حاوی EDTA به آزمایشگاه منتقل شد. برای استخراج DNA، ابتدا گلبول های قرمز نمونه های خونی با استفاده از محلول لیز بافر لیز شدند تا پس از سانتریفوژ رسوب سفید حاوی گلبول های سفید به دست آمد. استخراج DNA از گلبول های سفید با استفاده از روش salting out انجام شد. تا زمان انجام مراحل بعدی، DNA داخل میکروتیوب های ml 5/1 به فریز 20- درجه سانتی گراد انتقال و در آنجا نگهداری شد. به منظور بررسی پلی مورفیسم های nc-443C>T و nc-582A>G ژن هپسیدین ابتدا پرایمرهای اختصاصی مربوطه توسط نرم افزار GenRunner و با کمک سایت NCBI طراحی گردید و سپس با استفاده از تکنیک PCR و توالی یابی مستقیم ژنوتیپ های مربوط به پلی مورفیسم های nc-443C>T و nc-582A>G ژن هپسیدین تعیین شد.
برای تجزیه و تحلیل داده ها از استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 استفاده شد. P<0.05 از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: در این مطالعه، 110 بیمار COVID-19 با و بدون موکورمایکوزیس مورد بررسی قرار گرفتند. افزایش سطوح سرمی اوره، آسپارتات آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و افزایش نسبت نوتروفیل پلی‌مورفونکلئر به لنفوسیت‌ها با کاهش خطر موکورمایکوزیس مرتبط با COVID-19 در بیماران مرتبط بود (تمام Pها < 0.05). همچنین دیابت ملیتوس خطر ابتلا به موکورمایکوزیس را افزایش داد (028/0=P). هیچ یک از بیماران مبتلا به موکورمایکوزیس دارای ژنوتیپ SNP442 GA و SNP335 GT نبودند و نیز ژنوتیپ CC و ژنوتیپ AA+CC به ترتیب با افزایش سطح لاکتات دهیدروژناز در بیماران COVID-19 همراه بود.