تعیین سطح مرجع تشخیصی برای آزمونهای پرتکرار تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری برای بزرگسالان در شمالغرب ایران
چکیده
خلاصه فارسي
مقدمه: با توسعه روز افزون تکنولوژی در تصویربرداری پزشکی با استفاده از پرتوهای یونیزان نیاز به حفاظت در تصویربرداری پزشکی و افزایش سطح آگاهی تمامی اشخاص دخیل در دریافت دوز تشعشعی بیماران و آموزش آنان در این زمینه بیشتر احساس می¬شود. در این میان C.T اسکن با وجود اینکه بیش از سه دهه است که مورد استفاده قرار می¬گیرد به تازگی توجه رادیلوژیست¬ها و پرسنل رادیولوژی به مقدار ریسک تشعشع آن جلب شده است. از آنجا که C.T یک پروسه دوز بالا بوده و با وجود توسعه تکنیک¬های هلیکال و مولتی اسلایس دوز تشعشعی دریافتی بیماران همچنان به طور قابل توجهی بالا می¬باشد، مورد توجه بیشتری قرار می¬گیرد.
هدف: این مطالعه با هدف تخمین دوز اندام، خطرات سرطان، تعیین سطح مرجع تشخیصی محلی (DRLs )؛ و تعیین دوزهای قابل دستیابی (ADs ) برای روش‌های متداول CT اسکن در بزرگسالان در شمال غرب ایران انجام شد.
روش انجام کار: دوز مؤثر و اندام با استفاده از نرم‌افزار VirtualDoseCT در نمونه‌ای متشکل از 480 بیمار بالغ که تحت CT اسکن سر، سینوس، قفسه سینه و شکم - لگن (AP) قرار گرفتند، برآورد شد. دستورالعمل¬های ارائه شده توسط گزارش BEIR VII برای برآورد خطرات سرطان مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر DRLهای تعیین شده برای CTDIvol و DLP در آزمون¬های رایج CT با سایر مطالعات تحقیقاتی مرتبط مقایسه شد.
یافته‌ها: دوزهای مؤثر و اندام برای هر ناحیه تصویربرداری مشخض شده تعیین شد، که بالاترین میانگین دوز اندام در مغز در طی آزمون¬های CT سر، با مقدار 54.02 میلی¬گری مشاهده شد. مشاهده شد که ریه¬ها در آزمون قفسه سینه و روده بزرگ در آزمون شکم-لگن بالاترین خطر ابتلا به سرطان را داشتند که به ترتیب نرخ 30.72 و 21.37 در هر 000,100 نفر داشتند. مشاهده شد که خطر سرطان به طور کلی در زنان در مقایسه با مردان بیشتر است. DRLها برای آزمون¬های رایج CT به شرح زیر تعیین شدند: برای آزمون¬های سر، سینوس، قفسه سینه و شکم-لگن مقادیر CTDIvol به ترتیب برابر 41، 16، 8 و 9 میلی¬گری و مقادیر DLP به ترتیب 760، 261، 287 و 508 میلی¬گری در سانتی¬متر. تغییرات قابل توجهی در توزیع دوز بین مراکز مختلف شناسایی شد که نشان دهنده نیاز به بهینه¬ سازی است.
نتیجه‌گیری: این مطالعه بر اهمیت به حداقل رساندن پرتوگیری اندام‌های حیاتی و ارتقای ایمنی بیماران در آزمون¬های پرتکرار CT تأکید می‌کند. ایجاد DRL و ADهای اختصاصی ناحیه¬ای می¬تواند به بهینه سازی دوز پرتو و کاهش خطرات سرطان برای بیماران کمک کند.
کلمات کلیدی: توموگرافی کامپیوتری، دوز موثر، دوز اندام، خطر سرطان، سطح مرجع تشخیصی.