مقایسه اثر ضد باکتری کورکومین، مورینگا اولیفرا و هیپوکلریت سدیم 2/5% به عنوان شستشو دهنده کانال ریشه بر انتروکوکوس فکالیس در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

مقدمه: هدف اصلی از درمان ریشه دندان، حذف میکروارگانیسمها و محصولات آن‌ها از سیستم کانال ریشه قبل از پر کردن کانال‌ها است. بنابراین لزوم استفاده از عوامل ضد میکروبی در کنار آماده سازی مکانیکال کانال جهت ضد عفونی هر چه بیشتر سیستم کانال ریشه منطقی به نظر می رسد. انتروکوکوس فکالیس میکروارگانیسم مقاومی است که نقش مهمی را در اتیولوژی ضایعات پایدار و مقاوم به درمان اطراف اپکس ریشه ایفا می کند. امروزه محصولات گیاهی و طبیعی به علت خاصیت قوی آنتی باکتریال و سازگاری بهتر بافتی و خصوصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدان قوی جایگزین داروهای صنعتی شده اند و تمایل زیادی به استفاده از آنها وجود دارد. لذا هدف از این مطالعه مقایسه خاصیت آنتی باکتریال میان داروهای گیاهی کورکومین (Curcuma)، مورینگا اولیفرا (Moringa oleifera) و سدیم هیپوکلریت 5/2% به عنوان شستشو دهنده های داخل کانال در جهت حذف باکتری انتروکوکوس فکالیس به روش شمارش باکتری (Colony-forming unit) بود. روش کار: در این مطالعه آزمایشگاهی از 49 دندان تک ریشه کشیده شده انسانی که فاقد هرگونه آنومالی بود استفاده شد. تاج دندان‌ها قطع و طول کارکرد تعیین شد. مراحل آماده سازی کانال‌ها توسط فایل‌های دستی و روتاری protaper انجام شد. دندان‌ها استریل و به صورت تصادفی به سه گروه 15 تایی و دو گروه 2 تایی کنترل مثبت و منفی تقسیم شدند. بجز گروه کنترل منفی بقیه دندان‌ها به مدت 48 ساعت در معرض سوسپانسیون باکتری انتروکوکوس فکالیس قرار گرفتند تا بیوفیلم باکتری تشکیل شود. سپس کانال های هر سه گروه پانزده تایی به ترتیب توسط عصاره اتانولی کورکومین، عصاره اتانولی مورینگا اولیفرا و سدیم هیپوکلریت 5/2% شستشو گردیدند. گروه کنترل مثبت و منفی نیز تنها با نرمال سالین شستشو داده شدند. با استفاده از کن کاغذی استریل نمونه برداری انجام شد. سپس نمونه‌ها به صورت چمنی روی پلیت های آگار کشت داده شدند و به مدت ۲۴ ساعت در انکوباتور قرار گرفتند. در نهایت به روش دستی شمارش باکتری انجام شد و تعداد باکتری‌ها در هر نمونه مشخص شد. در پایان برای آنالیز داده ها آزمون دقیق کروسکال والیس (مقایسه سه محیط) برای مقایسه تعداد محیط ها از نظر رشد کلنی انتروکوکوس فکالیس و نیز مقایسه تعداد کلنی ها در بین محیط ها استفاده شد. سطح معنی داری در کلیه آزمون ها کمتر از ۵ درصد در نظر گرفته شد. یافته ها: در هیچ یک از گروه های مورد مطالعه رشد باکتری انتروکوکوس فکالیس مشاهده نشد. میانگین تعداد کلنی های تشکیل دهنده باکتری برای گروه کنترل منفی صفر بود اما برای گروه کنترل مثبت CFU/ml 105×1 بدست آمد. هر سه گروه نسبت به گروه کنترل مثبت تفاوت قابل ملاحظه ای داشتند ( 001/0 p=) ، اما تفاوت معناداری بین سه گروه مورد مطالعه با هم مشاهده نشد) 999/0p= (. نتیجه گیری: با در نظر گیری محدودیت های مطالعه حاضر، تمامی گروه های مورد مطالعه توانستند به اثر بازدارندگی رشد مطلق و 100% بیوفیلم باکتری انتروکوکوس فکالیس برسند. بنابراین با در نظرگیری نتایج به دست آمده و با توجه به دیگر خواص متعدد ذکر شده برای مواد گیاهی مورد مطالعه، این مواد میتوانند به عنوان جایگزین های خوبی برای هیپوکلریت سدیم به عنوان شستشو دهنده داخل کانال در نظر گرفته شوند.