تأثیر شکلات تلخ 78 درصد بر افسردگی زنان یائسه: یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده سه سو کور

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: افسردگی یکی از اختلالات روانی شایع در زنان یائسه است که می‌تواند باعث مشکلات متعددی در سطح فردی و اجتماعی ‌شود. با توجه به وجود شواهدی مبنی بر تأثیر مثبت محصولات حاوی کاکائو بر جنبه‌های مختلف خلق از جمله افسردگی، این مطالعه با هدف تعیین تأثیر شکلات تلخ 78 درصد بر افسردگی (پیامد اولیه)، کیفیت خواب و شاخص‌های تن‌سنجی (پیامدهای ثانویه) در زنان یائسه انجام شد. طراحی و روش کار: در این کارآزمایی بالینی تصادفی سه‌سو‌کور، 60 زن یائسه‌ 45 تا 65 ساله به صورت تصادفی به 2 گروه دریافت کننده‌ شکلات تلخ 78 درصد (12 گرم روزانه) یا شکلات شیری (12 گرم روزانه) به مدت 8 هفته تقسیم شدند. پرسشنامه مشخصات فردی- اجتماعی و مامایی، پرسشنامه افسردگی بک و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ جهت بررسی پیامدها استفاده شدند. همچنین شاخص‌های تن‌سنجی (وزن، BMI، دورکمر و دور باسن) قبل و بعد از اتمام مداخله سنجش و در چک لیست مربوطه ثبت شدند. بعد از مداخله، جهت مقایسه‌ میانگین نمره‌ افسردگی و شاخص‌های تن‌سنجی دو گروه از آزمون ANCOVA با تعدیل بر روی مقادیر پایه استفاده شد. جهت مقایسه‌ میانگین نمره‌ کل کیفیت خواب از آزمون من ویتنی یو استفاده شد. یافته‌ها: 60 شرکت‌کننده مورد آنالیز Intention- to- treatقرار گرفتند. قبل از مداخله، بین دو گروه از نظر مشخصات فردی-اجتماعی و مامایی، میانگین امتیاز افسردگی، میانگین امتیاز کیفیت خواب و شاخص‌های تن‌سنجی تفاوت آماری معنی‌دار وجود نداشت (05/0<p). نتایج آزمون ANCOVA با تعدیل بر روی مقادیر پایه‌، کاهش معنی‌داری در میانگین نمره‌ افسردگی پس از مداخله در گروه دریافت‌کننده‌ شکلات تلخ نسبت به گروه دریافت‌کننده شکلات شیری را نشان داد و بین دو گروه تفاوت آماری معنی‌دار مشاهده شد (تفاوت میانگین: 3/2-؛ فاصله اطمینان 95%: 9/3- تا 8/0-؛ 003/0=p؛ 54/0-=Cohen’s d). از نظر نمره‌ کلی کیفیت خواب و ابعاد آن پس از مداخله، تفاوت آماری معنی‌دار مشاهده نشد (05/0<p). همچنین بعد از مداخله از نظر شاخص‌های تن‌سنجی شامل وزن (075/0=p)، BMI (137/0=p)، دورکمر (463/0=p) و دور باسن (114/0=p) تفاوت آماری معنی‌دار بین دو گروه وجود نداشت. نتیجه‌گیری: طبق نتایج به دست آمده، مصرف شکلات تلخ 78 درصد به مدت 8 هفته بر کاهش نمره افسردگی در زنان یائسه مؤثر می باشد. با این حال مطالعات بیشتری در زمینه پایداری تأثیر بعد از قطع مصرف و نیز تعیین بهترین درصد کاکائو و طول مدت مصرف جهت تأثیر حداکثری شکلات تلخ لازم است تا بتوان در مورد استفاده از آن به عنوان یک روش مؤثر در بهبود افسردگی زنان یائسه قضاوت کرد.