بررسی اثر اگزوزوم‌های خارج‌شده از سلول‌های NK تحریک‌شده با IL-15 بر میزان آپوپتوز سلول‌های لوسمی میلوئیدی حاد (HL-60)
Abstract
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) یکی از شایع‌ترین بدخیمی‌های خونی به خصوص در بزرگسالان بالای 60 سال است که برای درمان آن از روش‌ها مبتنی بر دارو شیمیایی استفاده می‌شود. این داروها، اثراتی مانند خستگی مفرط، حالت تهوع، ریزش شدید مو و... دارند. به همین جهت، توجه پژوهشگران به درمان‌های جایگزین، به منظور دست یابی به بهبود کامل بیماران و عوارض کمتر جلب شده است. ایمنی درمانی، یکی از این روش‌ها است که در آن با ایجاد تغییراتی در سلول‌های ایمنی، سیستم ایمنی بدن را بررای مقابله با سلول توموری تقویت می‌کند. با این وجود، به دلایلی مانند روش‌های مختلف سلول‌های سرطانی برای فرار از سیستم ایمنی و ترکیبات موجود در فضای توموری، این شیوهی درمانی با چالش‌هایی رو به رو است که باعث می‌شود نتیجه مطلوبی حاصل شود.
سلول‌های کشنده طبیعی یا NK Cell از اولین سلول‌های ایمنی هستند که وجود تومور را شناسایی می‌کنند. این سلول‌ها، به کمک پروتئین‌های سیتوتوکسیک و گیرنده‌های کشنده سلولی، باعث از بین رفتن سلول سرطانی می‌شود و به واسطه‌ی برخی سایتوکاین ها، مانند IL-2 و IL-15 فعال‌تر و کشنده‌تر می‌شوند. با این وجود، به دلیل فرسودگی، و سرکوب شدن به واسطه ترکیبات موجود در فضای توموری، توانایی ریشه‌کن کردن سلول سرطانی را نداشته و برای استفاده در ایمنی درمانی، نیازمند تغییراتی هستند.
اگزوزوم ها، نانوپارتیکل هایی هستند که از عمده سلول‌ها ترشح می‌شوند و وظیفه انتقال سیگنال و اطلاعات ژنتیکی بین سلول‌ها را به عهده دارند. این ذرات، علاوه بر ویژگی‌های منحصر به فرد خود، دارای بخشی از ویژگی‌های سلول مادری نیز هستند. با توجه به این نکته و پژوهش‌های صورت گرفته، اگزوزوم های مشتق شده از سلول NK ، ویژگی‌هایی دارند که ممکن است آنها را برای استفاده در ایمنی درمان مؤثر کند. اگزوزوم‌های به دست آمده از سلول‌های NK، مؤلفه‌های سلول‌های NK مانند پرفورین، NKG2D و Fas-L را دارا می‌باشند. اندازه کوچک، تمایل به حضور در فضای اسیدی و پایداری این نانوپارتیکل ها، باعث می‌شود که سلول‌های سرطانی به راحتی آنها را درون خود جذب کنند و این ذرات را نسبت به سلول والدی خود، در برابر سلول سرطانی، کشنده‌تر می‌کند.
روش انجام پژوهش: در این پژوهش، به کمک روش اولتراسانتریفوژ، از دو گروه سلول NK-92 که یکی به عنوان گروه کنترل و دیگری به واسطه‌ی IL-15 تحریک شده بود، اگزوزوم را استخراج کرده و سپس با سلول HL-60، که متعلق به نوعی سرطان خون است، در غلظت های مختلف هم‌کشتی می‌کنیم. درنهایت به کمک تست انکسین، میزان آپوپتوز را می‌سنجیم.