دانش مادران در مراقبت از نوزاد و ارتباط آن با عوامل فردی، اجتماعی و فرهنگی در مراکز جامع سلامت شهر تبریز در سال 1402

Abstract

چکیده مقدمه: مادر فرد کلیدی و مراقب اولیه و اصلی در حفظ سلامت و رفع نیازهای فیزیولوژیک و روانی نوزاد خود می‌باشد. مراقبت از نوزاد به دانش، نگرش و مهارت مادر وابسته است. عوامل مختلفی می‌تواند دانش مادر در مراقبت از نوزاد را متاثر سازد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش مادران در مراقبت از نوزاد و ارتباط آن با عوامل فردی، اجتماعی و فرهنگی انجام گرفت.

روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی همبستگی بر روی 283 مادر نخست‌زا می‌باشد. ابزار مطالعه شامل پرسشنامه سنجش دانش مراقبت از نوزاد و پرسشنامه محقق ساخته جهت تعیین متغیر‌های موثر فردی، اجتماعی و فرهنگی بود. تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss نسخه 25 انجام شد.

یافته‌ها: سطح دانش مادران در زمینه مراقبت از نوزاد متوسط (3/52 درصد) بود. طبق نتایج آزمون همبستگی بین عوامل فردی مادر: منبع دریافت اطلاعات مادر، نوع تغذیه نوزاد، تصمیم مادر برای استمرار مدت شیردهی، زمان تصمیم‌گیری مادر برای تغذیه نوزاد با شیر مادر، فرد مشوق در این امر و اعتقاد به رعایت بهداشت دست در کنترل عفونت، عوامل اجتماعی: سن مادر، سن باردارشدن، شغل و تحصیلات مادر، درآمد، شغل و تحصیلات همسر، داشتن حامی، دریافت آموزش بعد از زایمان توسط مادر و حامیان وی، زایمان در بیمارستان خصوصی و عوامل فرهنگی: پذیرش باورهای فرهنگی ایمن با دانش مراقبتی مادر از نوزاد ارتباط مثبت و معنی‌داری یافت شد (05/0>p).

بحث و نتیجه¬گیری: سطح دانش مادران در مورد مراقبت از نوزاد متوسط تعیین شد و عوامل فردی، اجتماعی و فرهنگی بر این امر موثر بود. امید است با لحاظ نمودن عوامل تسهیل کننده و مداخله‌گر موثر تعیین شده در این حیطه با هدف قرار دادن مادران آسیب¬پذیر از نظر اجتماعی- اقتصادی قبل و بعد زایمان، توجه به تفاوت-های فردی، اجتماعی و فرهنگی مادران، عنایت به نقش مراقبت خانواده محور، آموزش کادر درمان بر اساس خلاء‌های موجود، به روز کردن آموزش‌ها، تقویت آموزش‌های دوران بارداری و بعد زایمان، تشویق مادران به استقبال از این برنامه‌ها، علت‌یابی ناکارآمدی و کاهش مقبولیت مراکز جامع سلامت در میان مادران و رفع آن و مرتفع نمودن شکاف ارتباطی و اطلاعاتی موجود بین مادران و کادر درمان در سایه‌ی برنامه‌ریزی و مداخلات مناسب زمینه مساعدی جهت ارتقاء دانش مادران و مراقبت بهینه از نوزادان فراهم شود.