اثر درمان شناختی رفتاری بر شاخص پلاک دندانی در نوجوانان مبتلا به اختلال خلقی دو قطبی

Abstract

مقدمه: اختلالات خلقی دوقطبی، شرایط سلامت روانی است که با حالت‌های هیجانی شدید و دوره‌ای مشخص می‌شود. در طول دوره های افسردگی، بسیاری از بیماران کاهش مشخصی را در سطح بهداشت دهان و دندان نشان می دهند که همراه با افزایش پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال است. درمان رفتاری شناختی (CBT) یک درمان روانشناختی است که بر اساس آن، مسئله مورد بحث توسط برخی شناخت‌ها و باورهای درست تغییر می‌کند و بیمار برای آزمایش و به چالش کشیدن اعتبار شناختهای ناسازگار و اصلاح الگوهای رفتاری ناسازگار، در یک فرایند حل مسئله مشارکتی، شرکت داده می شود. مطالعات بسیار اندکی در این خصوص صورت گرفته است لذا هدف از این مطالعه بررسی اثر بخشی تکنیک درمان شناختی رفتاری بر وضعیت سلامت دهان و دندان نوجوانان 12 تا 18 ساله مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی می‌باشد. روشها و مواد: در این مطالعه 60 نفر از بیماران مبتلا به اختلال خلقی دو قطبی 12 تا 18 ساله انتخاب و شاخص پلاک دندانی آنها اندازه گیری و ثبت گردید و سپس آموزش بهداشت معمول 3 بار به مدت 3 هفته به آنها داده‌ شد. پس از آن بیماران به دو گروه case و control تقسیم شده و از نظر سن و پلاک ایندکس ‌اولیه همسان سازی شدند. افراد گروه case در 8 جلسه‌ حضوری آموزش بهداشت دهان با تکنیک درمان شناختی-رفتاری شرکت کردند. یک ماه بعد از اتمام جلسات، شرکت کنندگان معاینه شده و پلاک ایندکس آن‌ها ثبت و ارزیابی گردید. سپس پلاک ایندکس هر دو گروه در ابتدا و انتهای مطالعه مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت. به منظور مقایسه شاخص پلاک ایندکس بین دو گروه از آنالیز کواریانس و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 24 استفاده شد. مقدار احتمال کمتر از 05/0 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: در هر دو گروه مطالعه، مقادیر پلاک ایندکس در انتهای مطالعه کاهش معناداری نسبت به ابتدای مطالعه پیدا کرد. نتایج تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین مقادیر پلاک ایندکس در انتهای مطالعه در گروه های کیس و کنترل، پس از تعدیل اثر متغیر مخدوشگر مقادیر پلاک ایندکس در ابتدای مطالعه، نشان داد که میانگین دو گروه از نظر آماری تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند و به عبارت دیگر، افراد گروه case کاهش بیشتری در مقادیر پلاک ایندکس نشان دادند. نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری می تواند اثر مثبتی در بهبود بهداشت دهان نوجوانان مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی داشته باشد.