ارتباط نمایه‌ی التهابی غذایی، امتیاز الگوی غذایی DASH و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی غذا با سطح سرمی TMPRSS-2، زیست نشانگرهای التهابی و شدت بیماری در بیماران کوید-19: مطالعه‌ی مورد-‌‌شاهدی

Abstract

کیده مقدمه و هدف: وضعیت تغذیه مستقیما با التهاب و در نتیجه با پاسخ ایمنی در ارتباط است. بر اساس مطالعات رژیم‌های غذایی با الگو‌های ضد‌التهابی از سیستم ایمنی بدن برای پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های عفونی حمایت می‌کنند و در نتیجه شدت بیماری‌هایی نظیر کوید-19 را کاهش می‌دهند. گرچه شواهد زیادی در مورد ارتباط الگوها و رفتارهای غذایی در بیماری‌های التهابی، ویروسی و باکتریایی وجود دارد اما ارتباط بین الگوهای غذایی با نشانگرهای تشخیصی و پیش‌بینی‌کننده در بیماران مبتلا به کوید-19 کمتر شناخته شده است. لذا هدف مطالعه‌ی حاضر تعیین ارتباط نمایه التهابی غذایی (DII)، امتیاز الگوی غذایی DASH و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی غذایی (TAC) با سطح سرمی سرین پروتئاز غشایی2 (TMPRSS-2)، زیست نشانگرهای التهابی نظیر پروتئین واکنشگرC (CRP)، گلبول سفید (WBC) و میزان سرعت رسوب گلبول‌ قرمز (ESR) و شدت بیماری در مبتلایان به کوید-19 است. روش مطالعه: این مطالعه مورد-شاهدی شامل 120 بزرگسال (شامل 60 نفر مبتلا به کوید-19 و 60 نفر گروه کنترل سالم با وزن طبیعی) بستری در بیمارستان بود. پرسشنامه اطلاعات جمعیتی، تن‌سنجی و ویژگی‌های عمومی افراد برای هر فرد تکمیل شد. امتیاز DII و الگوی غذاییDASH و TAC با استفاده از پرسشنامه بسامد غذایی نیمه کمی (FFQ) 138 قلم غذایی برای هر فرد محاسبه شد. نشانگرهای مرتبط با التهاب نظیر CRP، ESR، WBC و TMPRSS-2 اندازه‌گیری شد. همچنین با استفاده از معیارهایی نظیر اینفیلتراسیون ریوی، تعدا تنفس در دقیقه و درصد اشباع اکسیژن شدت بیماری در افراد مبتلا مشخص گردید. آنالیز داده‌های مربوط به دریافت های غذایی افراد با استفاده از نرم افزار Nutritionist IV و تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده با نرم افزار SPSS ورژن 22 صورت گرفت. یافته ها: زیست‌نشانگرهای التهابی (CRP، ESR و WBC) (0001/0>P)، مدت زمان بستری در بیمارستان (004/0=P) و ICU (0001/0>P) در سهک‌های دوم و سوم امتیاز DII در مقایسه با سهک اول بطور معنی‌داری بالاتر بود. هم چنین سطح CRP و مدت زمان بستری در بیمارستان در سهک‌ سوم امتیاز DASH (04/0=P، 013/0=P) و TAC غذایی (037/0=P، 03/0=P) در مقایسه با سهک اول بطور معنی‌داری پایین‌تر بود. سطوح TMPRSS-2 در سهک‌‌های متفاوت امتیاز DII، امتیاز DASH و TAC غذایی تفاوت معنی‌داری نشان نداد. بین امتیاز DII و شانس ابتلا به کوید-19 رابطه مستقیم و معناداری وجود داشت (60/4-22/3=CI95%، 30/8=OR). هم‌چنین، در سهک سوم TAC غذایی نسبت به سهک اول شانس ابتلا به کوید-19 کمتر بود (20/0-02/0=CI95%، 06/0=OR). افرادی که در سهک سوم امتیاز الگوی غذایی DASH قرار داشتند نیز در مقایسه با سهک اول شانس ابتلای کمتری داشتند (34/0-04/0 =CI95%، 12/0=OR). هیچ ارتباط معنی‌داری بین امتیاز TAC غذایی و امتیاز الگوی غذایی DASH با شدت بیماری کوید-19، زیست‌نشانگرهای التهابی (CRP، ESR و WBC) و TMPRSS-2 مشاهده نشد. در مقابل بین امتیاز DII با زیست‌نشانگرهای التهابی مانند CRP (72/5- 89/2=CI95%، 30/4=β)، ESR (30/7- 53/3=CI95%، 42/5=β)، WBC (17/1413- 88/731=CI95%، 53/1072=β)، مدت زمان بستری در بیمارستان(05/1- 20/0=CI95%، 63/0= β) و ICU (29/1- 72/0=CI95%، 01/1= β) ارتباط مستقیم و معنی‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که امتیاز DII، امتیاز الگوی غذایی DASH و TAC غذایی با شانس ابتلا به بیماری کوید-19 ارتباط معنی‌داری دارد. واژگان کلیدی: کوید-19، نمایه التهابی غذایی، امتیاز الگوی غذاییDASH ، ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی، TMPRSS-2 ، زیست‌نشانگرهای التهابی، شدت بیماری