بررسی خاصیت رمینرالیزاسیون مینایی هیدروژل‌های برپایه کیتوسان-صمغ فارسی اصلاح شده با افزودنی فلوراید کلسیم سیلکات
Abstract
مقدمه: با توجه به شیوع بسیار بالای پوسیدگی دندان در جهان، پیشگیری و کنترل این بیماری در مراحل اولیه
توجه زیادی را به خود جلب کرده است. پوسیدگی دندان از خارجیترین لایه آن موسوم به مینا آغاز می شود. طی
مطالعات قبلی مواد گوناگونی شناخته شده اند که از کاهش مواد معدنی مینا (دمینرالیزاسیون) جلوگیری می کنند
و منجر به رسوب مواد معدنی در ساختار آن (رمینرالیزاسیون) می شوند. از جمله این مواد می توان به کیتوسان و
فلوراید کلسیم سیلیکات اشاره کرد. هدف از این مطالعه بررسی خاصیت رمینرالیزاسیون ترکیب این دو ماده یعنی
.هیدروژل های بر پایه کیتوسان-صمغ فارسی اصلاح شده با افزودنی فلوراید کلسیم سیلیکات است
مواد و روش ها: طی این مطالعه از 18 دندان پره مولر یا مولر کشیده شده استفاده شد. تاج هر دندان در جهت
مزیودیستال به ۲ قسمت تقسیم شد . بلوک های مینایی به دست آمده در 6 گروه که هر گروه حاوی 6 نمونه بود،
قرار گرفت. سختی اولیه نمونه ها با ایجاد سه فرورفتگی در سطح هر نمونه، به کمک آزمون ریزسختی ویکرز
اندازه‌گیری شد. سطح نمونه ها توسط دو لایه وارنیش مقاوم به اسید پوشانده شد. هیدروژل بر پایه کیتوسان-صمغ
فارسی اصلاح شده با افزودنی فلوراید کلسیم سیلیکات با روش خشک کردن انجمادی ساخته شد. گروه اول، دوم
و سوم فاقد ماده درمانی بودند. گروه چهارم، پنجم و ششم به ترتیب با کیتوسان-صمغ فارسی اصلاح شده، فلوراید
کلسیم سیلیکات و هیدروژل های بر پایه کیتوسان-صمغ فارسی اصلاح شده با افزودنی فلوراید کلسیم سیلیکات
درمان شدند . ماده درمانی مورد نظر به کمک یک براش کوچک بر روی سطح نمونه ها قرار گرفت. سپس نمونه ها
وارد چرخه pH شدند ؛ بدین صورت که هر نمونه به مدت 3 ساعت در داخل محلول دمینرالیزاسیون و 21 ساعت
در داخل محلول رمینرالی زاس یون قرار گرفت. این چرخه به مدت 5 روز تکرار شد . پس از پایان چرخه سه فرورفتگ ی
جد ید در سطح هر نمونه ایجاد شده و سختی نمونه ها با آزمون ریزسختی و یکرز تعیین شد . تفاوت سختی نمونه ها
قبل و بعد از چرخه pH نشاندهنده میزان مواد معدنی از دست رفته است. میزان فسفر از دست رفته در هر گروه
با روش کروماتوگرافی گازی - طیف سنج جرمی محاسبه شد. مورفولوژی و عناصر تشکیلدهنده الی ه رمینرالی زهتشکیل شده بر ر وی نمونه گروه ششم نیز توسط SEM و EDX مورد بررس ی قرار گرفت. برای بررس ی متغیرهای
کمی از آزمون ANCOVA و نرم افزار 27SPSS استفاده شد. سطح معنی داری 0/05 در نظر گرفته شد .
نتایج: تفاوت ریزسختی گروه ششم قبل و بعد از درمان (42.6±5.3) نسبت به گروه های کنترل 208.1±31.3)
(,231.3±27.7 و گروه چهارم (142.1±24.1) و گروه پنجم (113.6±19.5) کم تر بود و تفاوت معنی داری
بین این گروه با دیگر گروه ها وجود داشت (0.05>value-p(. همچنین میزان فسفات از دست رفته در این گروه
نسبت به گروه های دیگر پایینتر بود. نتایج تصاویر SEM و آنالیز EDX نیز نشان دهنده تشکیل کریستالهای
هیدروکسی آپاتیت در سطح نمونه گروه ششم بود.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه می توان گفت که هیدروژل بر پایه کیتوسان-صمغ فارسی
اصالح شده با افزودنی فلوراید کلسیم سیلیکات دارای خاصیت کاهش دمینرالیزاسیون مینا است و نسبت به
هیدروژل کیتوسان-صمغ فارسی اصالح شده و فلوراید کلسیم سیلیکات در کاهش از دست دادن مواد معدنی مینا
موثرتر است.