طراحی و روانسنجی ابزار سنجش نگرش بیماران نسبت به خصوصیات و تعهدات حرفه‌ای داروسازان

Abstract

مقدمه: داروسازان به دلیل اینکه در دسترس‌ترین گروه خدمات سلامت هستند، دارای بیشترین مواجهه با جامعه می‌باشند؛ همچنین به مرور با تغییر رویکرد داروسازی از شیوه سنتی دارو-محور به شیوه بیمار-محور، این مواجهه هم از حیث حجم و هم چالش‌های مختلف اخلاقی و حرفه‌ای افزایش یافته است.هدف: ساخت و روانسنجی ابزاری به منظور سنجش نگرش بیماران نسبت به خصوصیات و تعهدات حرفه‌ای داروسازان.روش کار: از سند جامع اخلاقی نظام دارویی ایران، منشور تعهدات حرفه¬ای و 6 خصوصیت فردی یک رفتار حرفه‌ای هیئت برد متخصصان داخلی آمریکا، جهت طراحی سوالات ابزار استفاده شد. ابتدا از مصادیق هر کدام از این تعهدات و خصوصیات، استخر گویه سوالات با خصوصیات «ساده»، «کوتاه»، «گویا» ساخته شد. پس از طراحی سوالات، ابزار جدید از نوع بسته طراحی گردیده و روایی صوری، روایی محتوایی و روایی سازه مطابق با استاندارهای ابزارسازی صورت گرفت. يافته‌ها: استخر گویه اولیه با استفاده از کدهای اخلاقی با بحث و نظر تیم تحقیق آماده شد. روایی صوری سیاهه طی مصاحبه با 14 نفر از مردم عادی بررسی شد. مرحله روایی محتوایی توسط 22 نفر از متخصصین با شاخص‌های CVR و CVI و S-CVI بررسی و تایید شد. در آزمون مقدماتی آلفای کرونباخ 0.919 به‌دست آمد. ميزان همبستگي درون‌خوشه‌اي ابزار 0.860 به دست آمد. 41 گویه باقی مانده وارد مرحله تحلیل عاملی اکتشافی شد. مقدار KMO 0.978 به دست آمد و آزمون بارتلت معنادار شد. دراستخراج عامل‌ها با روش حداکثر درست نمایی و سه معیار بالاتر بودن ارزش ویژه از 1، قرارگرفتن عامل‌ها خارج از خط مستقیم نمودار شن‌ریزه و تببین حداقل 50 درصد واریانس مفهوم مورد نظر، 5 عامل استخراج شد.نتيجه‌گيري: ابزار سنجش نگرش بیماران نسبت به خصوصیت و تعهدات حرفه‌ای داروسازان با ویژگی‌های روا و پایا بعد از گذراندن مراحل استاندارد ابزارسازی با 36 گویه در 5 عامل نهایی شد و قابل استفاده می‌باشد.