ارائه بسته سیاستی ارتقای عملکرد و نقش مراقبت‌های بهداشتی اولیه در مدیریت همه‌گیری بیماریهای عفونی
Abstract
چکیده فارسی
مقدمه و هدف: مراقبت های بهداشتی اولیه، اولین سطح مقابله با همه گیری بیماریهای واگیر میباشد. لذا وجود یک راهنمای جامع برای ارتقای عملکرد و نقش این بخش در مدیریت بهتر همه‌گیری بیماریهای عفونی امری ضروری به نظر می رسد. از این رو هدف این مطالعه تدوین بسته‌ی سیاستی برای مدیریت و ارتقای عملکرد مراقبت‌های بهداشتی اولیه در همه‌گیری بیماریهای واگیر است.
روش کار: مطالعه‌ی حاضر یک مطالعه‌ی چند روشی هست که در سه‌گام بین سال‌های 1399 تا 1402 در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. رویکردهای مختلفی در این مطالعه استفاده شد که شامل مرور دامنه‌ای برای بررسی نقش های اصلی مراقبت های بهداشتی اولیه در مدیریت همه گیری های بیماری های واگیر ، مطالعه‌ی کیفی برای بررسی عملکرد مراقبت‌های بهداشتی اولیه در ایران در برابر همه‌گیری کووید-19 انجام گردید در هدف کیفی از نمونه گیری مبتنی بر هدف استفاده گردید و با 37 نفر افراد متخصص در حوزه مراقبت های بهداشتی اولیه با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختاریافته محقق ساخته مصاحبه گردید و نتایج بدست آمده با استفاده از روش تحلیل محتوا تحلیل گردید. در نهایت با استفاده از یافته های بدست آمده، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و پنل خبرگان، بسته سیاستی طراحی و به روش فن دلفی اعتبارسنجی گردید.
یافته‌ها: طبق نتایج مرور دامنه‌ای 65 مقاله وارد مطالعه گردیدند. در ابتدا 626 کد استخراج شد و 132 کد نهایی، در 8 نقش اصلی که شامل مدیریت بیماری، همکاری و ارتباطات، بازسازی زیرساخت‌ها، ارائه خدمات، آموزش و دانش، مدیریت و رهبری و مدیریت بیمار و جامعه می باشد و30 نقش فرعی دسته‌بندی شد. طبق نتایج مطالعه‌ی کیفی، 5 فعالیت اصلی نظام مراقبت های بهداشتی اولیه ایران در همه گیری کووید-19 شامل 1) تشخیص اپیدمی 2) آموزش 3) ایجاد تغییرات برای پاسخگویی 4) مراقبت و واکسیناسیون 5) همکاری و هماهنگی به دست آمد که شامل 13 فعالیت فرعی بود. بسته سیاستی تدوین‌شده شامل 5 موضوع استراتژیک شامل مدیریت و رهبری، توانمندسازی، تأمین و مدیریت منابع، هماهنگی، ارائه خدمات، پایش و ارزشیابی می باشد، 18 استراتژی کلان و 98 مداخله اجرایی برای ارتقای عملکرد و نقش مراقبت‌های بهداشتی اولیه در مدیریت بیماریهای عفونی است.
نتیجه‌گیری: با توجه به تغییر سیر بیماری ها به سمت بیماریهای واگیر، نیاز به یک راهنمای سیاستی برای عملکرد سریع در برابر همه گیری ها وجود دارد بنابراین برای ارتقای عملکرد مراقبت های بهداشت اولیه در پاسخ به همه گیری ها نیاز مند آمادگی قبلی میباشد.بسته سیاستی تدوین شده در این مطالعه می تواند برای ارتقای عملکرد و نقش مراقبت‌های بهداشتی اولیه در مدیریت بهتر همه گیری بیماریهای واگیر مورد استفاده مسئولین مربوطه و ارائه دهندگان خدمات قرار گیرد.
کلمات کلیدی: همه‌گیری، کووید-19، بسته سیاستی، مدیریت، ارتقاء عملکرد، مراقبت‌های بهداشتی اولیه