ارزیابی ریسک سلامتی مواجهه با آلاینده های شیمیایی در صنایع شهرک صنعتی شهید سلیمی با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو

Abstract

مقدمه: امروزه استفاده از مواد شيميايي در زندگي انسان امری اجتناب ناپذير است.کارگران در صنایع مختلف بطور گسترده با انواع آلاینده های شیمیایی در مواجهه می باشند. با توجه به اثرات جدی مواد شیمیایی بر روی سلامتی، نیاز به یک برنامه جامع ارزیابی ریسک برای تعیین میزان خطر مواد شیمیایی مخاطره آمیز و تعیین گروه های صنعتی پرخطر ضروری می باشد. لذا مطالعه حاضر به بررسی و ارزیابی ریسک سلامتی مواجهه با آلاینده های شیمیایی در صنایع شهرک صنعتی شهید سلیمی با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو پرداخته است. روش کار: این مطالعه توصیفی در شهرک صنعتی سلیمی در 5 مرحله انجام گرفت. در ابتدا آلاینده های رایج و شاخص هر گروه صنعتی، آلاینده های گاز و بخارات(بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن، استیک اسید، ونیل کلراید، اتانول، اسید سولفوریک، اسید فسفریک و ...) و ذرات( Cu، Fe، Mg، Mn، Pb، Sn، Zn و...) از نتایج اندازه گیری شرکت های دارای اندازه گیری عوامل زیان آور استخراج گردید. در مرحله دوم و سوم به ترتیب ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیر سرطان زایی با استفاده از راهنمای ارزیابی ریسک سازمان حفاظت از محیط زیست ایالت متحده (USEPA) انجام گرفت. در این مراحل جهت به حداقل رساندن عدم اطمینان و عدم قطعیت و دستیابی به محدوده اطمینان از روش شبیه سازی مونت کارلو استفاده شد. در مرحله چهارم طبقه بندی سطح ریسک سلامتی به روش نیمه کمی مطابق روش ارائه شده توسط دپارتمان بهداشت حرفه ای سنگاپور انجام شد. یافته ها: 37 نوع ماده بعنوان آلاینده شاخص شناسایی شد، BTEX ، CO و CO2 به طور مشترک در کل گروه های صنعتی وجود داشتند. بیشترین مقادیر میانگین بالاتر از حد مجاز مواجهه شغلی(OEL ) مربوط بود به بنزن در گروه صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری با مقدارppm39/1. در بین آلاینده های شاخص، بنزن و اتیل بنزن از نظر ریسک سرطان زایی به طور مشترک در کل گروه های صنعتی وجود داشتند که بالاترین ریسک سرطان زایی بنزن به گروه صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری با مقدار 2-10×1/5 و کمترین ریسک نیز به گروه صنایع غذایی، دارویی و کشاورزی با 4-10×05/2 و برای اتیل بنزن نیز بالاترین ریسک سرطان زایی با مقدار 2-10×11/1 به گروه صنایع فلزی و قطعات خودرو تعلق گرفت. همچنین آلاینده های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن از نظر ریسک غیرسرطان زایی در بین کل گروه های صنعتی به طور مشترک وجود داشتند، بنزن با مقادیر 2+10×42/1و اتیل بنزن 1+10×90/3 در گروه صنایع صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری و زایلن با 2+10×64/1 در گروه صنایع فلزی و قطعات خودرو بیشترین مقادیر ریسک غیر سرطان زایی یعنی 1HQ˃ را به خود اختصاص دادند. در ارزیابی ریسک نیمه کمی بنزن رتبه خیلی زیاد را در گروه صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری و رتبه زیاد در گروه های صنعتی فولاد، فلزی و قطعات خودرو، لوازم برقی، خانگی، تاسیساتی و ساختمانی، نساجی، چوب، کاغذ، کارتن و مقوا را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری:ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی مواد در تمام گروه های صنعتی وجود دارد و محدود به گروه های صنعتی خاصی نیست. در بین کل مواد شیمیایی، بنزن و اتیل بنزن در گروه صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری دارای بیشترین ریسک سرطان زایی و بنزن و زایلن در همین گروه دارای بیشترین ریسک غیرسرطان زایی می باشد. در ارزیابی ریسک نیمه کمی، بنزن با کسب رتبه خیلی زیاد در گروه صنایع شیمیایی، اسیدی، نفتی و پلیمری دارای بالاترین رتبه ریسک و در گروه صنایع غذایی، دارویی و کشاورزی با کسب رتبه کم پایین ترین ریسک را به خود اختصاص داد و بقیه مواد رتبه ریسک متوسط تا کم را به خود اختصاص دادند. بنابراین نیاز هست در صنایع با ریسک سلامتی بالا اقدامات کنترلی جهت کاهش ریسک صورت گیرد.