بررسی ترکیبات شیمیایی موجود در دانه گیاه رازک Humulus lupulus

Abstract

مقدمه: گل آذین گیاه رازک دارای اثرات دارویی می باشد و ترکیبات اصلی موجود در گل آذین اغلب شناخته شده هستند با اینحال ساختار شیمیایی ترکیبات موجود در دانه های رازک بطور مجزا چندان مورد بررسی قرار نگرفته اند. هدف: بررسی فیتوشیمیایی و بیولوژیکی دانه های گیاه رازک Humulus lupulus.روش کار: عصاره گیری با دستگاه سوکسله و با حلال های اترنفت، کلروفرم و متانول انجام شد. بخشی از عصاره‎ی اترنفت صابونی شد و بخش دیگر به روش VLC فراکسیونه شد و ترکیبات بارز به روش GC-MS آنالیز شدند. عصاره‎ی کلروفرمی به روش کروماتوگرافی فراکسیونه شد. عصاره‎ی متانولی با حلال اتیل استات فراکسیونه و سپس با HPLC فاز معکوس جداسازی شد. ترکیبات بارز فراکسیون اتیل استات و عصاره کلرفرم با روش NMR بررسی شد. تست های آنتی اکسیدان، آنتی باکتریال و آنتی مالاریا روی عصاره ها انجام شد. یافته ها: بررسی روغن دانه ها به کمک GC-MS، حضور ترکیباتی از جمله لینولئیک اسید، پالمیتیک اسید، گاما لینولنیک اسید، استئاریک اسید را نشان داد. آنالیز NMR نشان داد در عصاره‎ی کلروفرم مشتقات ارتوفتالیک اسید و در فراکسیون اتیل استاتی مشتقات کاتشین وجود دارد. در تست آنتی اکسیدان، مقدار RC50 فراکسیون اتیل استات برابر با 57/201 میکروگرم بر میلی لیتر شد. مقدار IC50 عصاره‎ی متانولی در تست آنتی باکتریال و آنتی مالاریا به ترتیب 250 و 167 میکروگرم بر میلی لیتر (E. coli و S. aureus) و 57/3 میلیگرم بر میلی لیتر به دست آمد. نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده‎ی قابلیت استفاده از دانه ها به عنوان منبع روغنی و اسیدهای چرب امگا 6 و 9 زنجیره بلند، پرزرواتیو و آنتی اکسیدان طبیعی در صنایع غذایی می باشد. مشتقات ارتو فتالیک اسید در عصاره کلروفرمی را می توان به آلودگی با پلاستی سایزر ها نسبت داد. فعالیت آنتی اکسیدانی و اثر آنتی باکتریال فراکسیون اتیل استات را میتوان ناشی از وجود کاتشین دانست.