ارتباط بین یافته‌های تصویربرداری موکورمایکوزیس رینوسربرال مرتبط با کووید-19 با بیماری کبد چرب غیرالکلی و ضخامت چربی زیرجلدی
Abstract
موکورمایکوزیس با خطر بالای مرگ‌ومیر به هر علتی (54%) همراه است و تشخیص موکورمایکوز رینو-اکولو-سربرال (ROCM) با ترکیبی از پارامترهای بالینی و تصویربرداری انجام می‌شود. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین یافته‌های تصویربرداری موکورمایکوزیس رینوسربرال مرتبط با کووید-19 با بیماری کبد چرب غیرالکلی و ضخامت چربی زیرجلدی بود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی بوده و جمعیت هدف تمام بیماران مبتلا به موکورمایکوزیس مرتبط با کووید-19 که در طی یکسال 1401 تا 1402 در بیمارستان امام رضا (ع) تبریز مراجعه کرده بودند و پرونده آنان بایگانی‌شده‌اند، بود (59 بیمار). ابتدا با مراجعه به بایگانی مدارک اطلاعات لازم شامل مشخصات دموگرافیگ و بالینی و آزمایشگاهی آن‌ها با یک چک‌لیست از قبل تهیه‌شده از پرونده آن‌ها استخراج شد. سپس یافته‌های تصویربرداری مغز و اربیت‌ها و سینوس‌های این بیماران در MRI و CT scan های موجود در Pacs بیمارستان امام رضا (ع) طبق چک‌لیست مورد بررسی قرار گرفت. شدت درگیری ریوی ناشی از کووید-19 طبق severity score CT تعیین شد. سپس میانگین ضخامت چربی زیرجلدی قسمت فوقانی شکم به همراه دانسیته میانگین کبد در سی‌تی‌اسکن قفسه سینه بدو بستری اندازه‌گیری شد. در نهایت داده‌های بالینی، آزمایشگاهی، تصویربرداری مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفتند.
یافته‌ها: در این مطالعه، بیشترین سابقه بیماری در بیماران موردمطالعه، به ترتیب دیابت ملیتوس با 42 مورد (1/71 درصد) و NAFLD با 18 مورد (5/30 درصد) بود. میانه (چارک اول و سوم) درگیری سینوس‌ها و درگیری استخوانی اطراف سینوس‌ها به ترتیب 0/80 (0/100-0/50) و 0/0 (5/12-0/0) درصد بود. همچنین میانه (چارک اول و سوم) درگیری بافت نرم اطراف سینوس‌ها و درگیری اوربیت به ترتیب 5/12 (0/25-0/0) و 7/16 (0/25-3/8) درصد بود. میانه (چارک اول و سوم) درگیری عروقی و پارانشیمال مغز و درگیری ریوی به ترتیب 0/0 (7/16-0/0) درصد و 0/6 (0/11-0/4) بود. میانگین (انحراف معیار) ضخامت چربی زیرجلدی در این بیماران، 95/16 (3/5±) بود. در این مطالعه، هیچ‌کدام از متغیرهای شدت درگیری سیونونازال-اربیتال و مغزی در CT scan و MRI و شدت درگیری ریوی با ضخامت چربی زیرجلدی و کبد چرب غیرالکلی در بیماران موردمطالعه ارتباط معنادار آماری نداشتند (P>0.05). همچنین از بین متغیرهای شدت درگیری سیونونازال-اربیتال و مغزی در CT scan و MRI، درگیری استخوانی اطراف سینوس‌ها (P=0.007) و درگیری اوربیت (P=0.001) ارتباط معنادار آماری با شدت درگیری ریوی در بیماران موردمطالعه داشتند؛ اما درگیری سینوس‌ها، درگیری بافت نرم اطراف سینوس‌ها و درگیری عروقی و پارانشیمال مغز ارتباط معنادار آماری با شدت درگیری ریوی در بیماران موردمطالعه نداشتند (P>0.05).