شیوع کمبود ویتامین D در جمعیت استان آذربایجان شرقی و ارتباط آن با شاخص های دموگرافیک
Abstract
ویتامین دی به عنوان یکی از ویتامین های محلول در چربی نقش پررنگی در فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن دارد و کمبود آن می تواند زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری ها باشد. مطالعات اخیر نشان داده اند شاخص های دموگرافیک ابزاری مهم در تعیین سطح ویتامین دی هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع کمبود ویتامین دی در جمعیت استان آذربایجان شرقی و ارتباط آن با شاخص های دموگرافیک صورت گرفته است.
روش ها: اين مطالعه مقطعی در طول سال 1397 و در مناطق شهری و روستایی شهرستان های استان آذربایجان شرقی صورت گرفت. در این مطالعه، 1500 خانوار ساکن در شهرستان های تبریز، مرند، بناب، اسکو، ورزقان، خدآفرین (150 خوشه 10 خانواری) که از لحاظ متغیرهای اجتماعی اقتصادی، در گروه های مشابه سایر شهرهای استان قرار داشته و واجد شرایط ورود به مطالعه بودند مورد بررسی قرار گرفتند پس از اخذ رضايتنامه آگاهانه كتبي از تمام افراد مورد مطالعه، شاخص هاي تن سنجی جمع آوری و پرسشنامه های مربوط به وضعیت اجتماعی-اقتصادی و دموگرافیک تکمیل شدند. در زمان پذيرش افراد مورد مطالعه سطح سرمی ویتامین D با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد. سطح ویتامین سرم بیشتر از 30 nm/l نرمال، 30-20 nm/l ناکافی و کمتر از 20 nm/l در حد کمبود گزارش شد. شاخص های تن سنجی نیز ارزیابی گردید و در پایان داده ها توسط SPSS v18 آنالیز گردید. سطح معناداری کمتر از 0.05 به عنوان معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته ها: تعداد کل 2816 نفر در مطالعه حاضر مورد بررسی قرار گرفتند. گروه سنی 55-45 سال بیشترین گروه سنی در جمعیت مورد مطالعه بود. در این مطالعه 1/69 درصد از جمعیت تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم داشتند و 9/52% جمعیت بیکار بودند. در مجموع بیش از 9/76 درصد از جمعیت مورد مطالعه دچار درجات مختلفی از کمبود ویتامین D بودند. شیوع سطح نرمال ویتامین D در شهرستان تبریز به طور معنی داری بیشتر از سایر شهرستان ها بود (P=0.02). همچنین شیوع کمبود سطح ویتامین D در سایر شهرستان های استان به طور معنی داری بیشتر از شهرستان تبریز بود (001/0P<). با افزایش سن تا 45 سالگی شیوع کمبود ویتامین D افزایش و پس از آن نسبتا کاهش می یابد ولی در گروه سنی بین 35 تا 45 سال بیشترین شیوع کمبود ویتامین D مشاهده شد. با این وجود، تفاوت معنی داری در هیچ کدام از طبقه بندی ها بین مجردین و متاهلین مشاهده نشد (05/0<P).