مقايسه تاثير اجراي دو پروتکل حرکت زود هنگام بر شدت درد، سطح اشباع اکسيژناسيون خون شرياني، شاخص هاي هموديناميک در بيماران تحت عمل جراحي باي پس عروق کرونر: يک کارآزمايي باليني کنترل دار تک سو کور

Abstract

زمينه: بي حرکتي در بيماران تحت عمل جراحي باي پس عروق کرونر پس از جراحي به علت بيهوشي عمومي طولاني مدت، برش جراحي وسيع ناحيه استرنوم، درگيري ارگان هاي حياتي در طي جراحي، لوله گذاري تراشه مي تواند منجر به بروز عوارض متعدد از جمله اختلال در وضعيت هموديناميک، ريوي، عضلاني و عوارض عصبي شناختي شود. اگرچه شواهد متعدد نشان مي دهند که شروع حرکات زود هنگام مي تواند عوارض بعد از عمل را در بيماران مختلف کاهش دهد، اما تاکنون در زمينه به کارگيري پروتکل استاندارد حرکت زود هنگام در اين گروه از بيماران اتفاق نظر وجود ندارد. هدف از اين مطالعه بررسي مقايسه اي تأثير دو پروتکل حرکت زود هنگام (حرکت زودهنگام همراه با تمرينات ريوي-فيزيوتراپي تنفسي) و پروتکل حرکت زودهنگام پيشرونده بر شدت درد، سطح اشباع اکسيژناسيون خون شرياني، شاخص هاي هموديناميک، فراواني عوارض بعد از عمل و مدت اقامت در بيمارستان در بيماران تحت جراحي باي پس عروق کرونري بعد از جراحي در راستاي دستيابي به بهترين روش در انجام حرکت زود هنگام در اين گروه از اين بيماران بود. روش اجرا: اين مطالعه يک کارآزمايي باليني سه بازويي تک سو کور با شرکت 105 نفر از بيماران تحت باي پس عروق کرونري؛ گروه مداخله اول; حرکت زودهنگام پيشرونده (n=34)، گروه مداخله دوم ؛ حرکت زود هنگام همراه با تمرينات ريوي-فيزيوتراپي تنفسي ((n=35، گروه کنترل; مداخله روتين بيمارستان (n=36) بود. نمونه هاي در دسترس واجد شرايط به طور تصادفي با تخصيص نسبت 1:1:1 قرار گرفتند توالي تخصيص توسط فرد غير درگير در پژوهش با استفاده از نرم افزار RAS براي تخصيص در سه گروه توليد شد. . اندازه گيري متغيرهاي مطالعه در پنج روز اول بعد از جراحي در دو شيفت صبح و عصر انجام گرفت . بعد از اولين اندازه گيري، مداخله صورت گرفته و شدت درد، شاخص هاي هموديناميک بلافاصله و 15 دقيقه بعد از مداخله و اشباع اکسيژن شرياني ، عوارض ريوي بعد از انجام مداخلات و مدت اقامت در بيمارستان در روز ترخيص بعد مداخله سنجيده شدند. آناليز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24صورت گرفت. داده هاي کمي با استفاده از تست آناليز واريانس (one-way ANOVA ) و داده هاي کيفي با استفاده از (Chi-Square Test) و (Fisher Exact Test))، بين گروه ها مقايسه شد. جهت مقايسه بين گروهي متغير هاي مطالعه از آزمون TUKY استفاده شد. سطح معني داري براي آزمون هاي آماري استفاده شده 05/0P< در نظر گرفته شد. يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد که بعد از مداخله، شاخص هاي هموديناميک در دو گروه دريافت کننده حرکت زود هنگام پيشرونده و حرکت زودهنگام همراه با تمرينات تنفسي در مقايسه با گروه کنترل، در برخی آیتم ها مثل تعداد نبض و فشارخون دیاستول تفاوت معني دار آماري داشت)05/0>p )ولی در موارد فشارخون دیاستول و فشار نبض و فشارخون متوسط شریانی تفاوت معنی دار آماری نداشت(05/0 (p>. همچنين بعد از مداخله، شدت درد در دو گروه دريافت کننده حرکت زود هنگام و تمرينات تنفسي در مقايسه با گروه کنترل، تفاوت معني دار آماري نداشت(65/0 (p= ولی گروه مداخله دوم نسبت به گروه مداخله اول و گروه کنترل بهتر و درد کاهش یافته بود (002/0 (p= از نظر ميانگين درصد اشباع اکسيژن شرياني در گروه دريافت کننده حرکت زود هنگام و تمرينات تنفسي وگروه دريافت کننده حرکت زود هنگام در مقايسه با گروه دريافت روتين بخش تفاوت معني دار آماري وجود داشت(001/0p= ). درمورد مدت اقامت در بيمارستان بين گروه هاي مطالعه تفاوت آماري معناداري وجود نداشت.(55/0p= )، درمورد عوارض بعد ازعمل( عوارض ریوی و ترومبوز ورید عمقی ) به دنبال مداخله در هیچ یک از گروه ها عارضه اي مشاهده نشد بحث و نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين مطالعه مِيانگين شاخص هاي هموديناميک در بيماران گروه مداخله دوم (حرکت زودهنگام همراه با تمرين تنفسي)،نسبت به گروه مداخله اول ( حرکت زودهنگام پيشرونده ) و گروه کنترل ( حرکت روتين بخش ) بالاتر بود. همچنين، ميزان درد نيز در بيماران گروه مداخله دوم ( حرکت زودهنگام همراه با تمرين تنفسي)، کمتر از بيماران گروه مداخله اول و گروه کنترل بود. سطح اشباع اکسيژن شرياني در گروه مداخله دوم (حرکت زودهنگام همراه با تمرينات تنفسي) بالاتراز دو گروه ديگر بود . لذا حرکت زود هنگام با تاکيد بيشتر روي تمرينات ريوي و تلفيق با تمرينات حرکتي مي تواند به عنوان يک روش موثر توسط پرستاران در مراقبت هاي استاندارد بخش مراقبت ويژه براي کاهش عوارض بعد از عمل و بهبود پيامد هاي باليني استفاده شود. انجام مطالعات کارآزمايي باليني چند مرکزي با تعداد مشارکت کننده بيشتر در اين زمينه توصيه مي شود.