تحلیل خوشه های پر خطر و کم خطر بیماری کووید 19 و ارتباط آن با رعایت پروتکل-های بهداشتی در اماکن عمومی در مناطق 10 گانه شهر تبریز

Abstract

بیماری کووید 19 و عامل آن ویروس SARS CoV-2 بعد از پیدایش در سپتامبر 2019 به سرعت در سرتاسر جهان گسترش یافت و باعث وارد آمدن خسارتهای فراوان به جوامع بشری از لحاظ بهدشت و سلامتی، اقتصادی و اجتماعی گردید. تدوین و اجرای مداخلات غیردارویی (NPIs) مانند استفاده از ماسک صورت و رعایت فاصله اجتماعی مخصوصا در اماکن عمومی و پرترافیک، یکی از ارکان مهم مقابله با گسترش این بیماری بود. همچنین شناسایی مناطق پرخطر و کم خطر جامعه، به دولتها کمک کرد تا برنامههای مقابلهای با این بیماری را به صورت مطلوبتری انجام دهند. این مطالعه با هدف ارزیابی خوشههای پر خطر و کم خطر بیماری کووید 19 و ارتباط آن با میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در اماکن عمومی شهر تبریز به منظور پیشگیری از همهگیریهای احتمالی بعدی انجام گرفت. این مطالعه در دو فاز بصورت همزمان انجام گرفت که فاز اول شامل برآورد میزان بروز بیماری کووید 19 و مرگ ناشی از آن در شهر تبریز در 6 ماهه نخست سال 1400 و تحلیل آنها بود و فاز دوم، برآورد میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در مناطق مختلف شهر و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی شهر بود که با استفاده از چکلیست و بازدیدهای میدانی و تکمیل آن صورت گرفت. نتایج نشان داد، مناطق 4 و 9 در تعداد بیمار ثبت شده و مناطق 3 و 9 در تعداد مرگ ثبت شده، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را داشتند. همچنین نسبت تعداد بیمار به جمعیت در مناطق 2 و 7 و نسبت تعداد مرگ به جمعیت در مناطق 3 و 9 به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بود. مناطق 1، 3، 4 و 8 شهری برای نسبت تعداد مرگ به جمعیت و مناطق 4 و 10 شهری برای نسبت تعداد مرگ به بیمار جزء مناطق با خوشههای پرخطر بودند، درحالی که مناطق 5 و 9 شهری برای هر دو شاخص به عنوان مناطق با خوشههای کم خطر شناسایی شدند. رعایت پروتکلهای بهداشتی در مناطق 2، 5 و 1 شهری بیشتر از سایر مناطق بود و مناطق 6، 7 و 10 شهری کمترین میزان رعایت پروتکلها را داشتند. بین گروههای شغلی نیز گروه قنادی و چایخانه به ترتیب بیشترین و کمترین درصد رعایت را داشتند. مناطق کم برخوردار شهر تبریز (از نظر اقتصادی، بهداشتی)، از لحاظ مرگ بیماران کووید 19، جزو مناطق پرخطر شهر بودند و رعایت پروتکلهای بهداشتی در این مناطق کمتر از مناطق برخوردار شهر بود. همچنین بین رعایت پروتکلهای بهداشتی در اماکن عمومی منتخب و تعداد مبتلایان و مرگ، ارتباط معنادار آماری (بدلیل وجود مخدوشگرهای زیاد) مشاهده نشد ولی نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت رعایت این پروتکلها در کاهش تعداد مرگ مناطق بود.