ارزیابی هزینه-اثربخشی مداخلات آموزشی در ارتقاء رفتارهای ایمن ترافیکی عابرین پیاده منطقه دو شهرداری تبریز
Abstract
مقدمه: سالانه بیش از 270.000 نفر عابر پیاده در سطح جهان جان خود را در حوادث ترافیکی از دست می دهند که باعث ایجاد اثرات جبران ناپذیر روانی و اقتصادی برای خانواده و همچنین برای جامعه می شود. اجرای برنامههای مداخلهای برای ارتقای ایمنی عابرین پیاده و سپس ارزیابی هزینه-اثربخشی مداخلات جهت اولویت بندی مداخلات موثر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی هزینه- اثربخشی مداخلات آموزشی در ارتقاء رفتارهای ایمن ترافیکی عابرین پیاده منطقه دو شهردای تبریز انجام گرفت.
روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه ارزیابی اقتصادی از نوع توصیفی _ تحلیلی میباشد که در منطقه دو شهر تبریز انجام گرفت. حجم نمونه با در نظر گرفتن مقدار ضریب اثر طرح 540 نفر برآورد شد که جهت جمعآوری داده به مراکز بهداشت، مدارس، تاکسیرانی مراجعه گردید. پرسشنامه براساس چهار سطح مدل کرک پاتریک طراحی و پس از تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار spss داده های به دست آمده آنالیز شد و در نهایت از طریق ارزیابی هزینه_اثربخشی افزایشی میزان هزینههای صرف شده در مقابل اثربخشی مداخلات جهت ارتقای ایمنی عابرین پیاده به دست آمد.
یافته ها: در گام اول مطالعه، مداخلات آموزشی جهت افزایش آگاهی و درک عمومی عابرین پیاده شناسایی شد سپس در گام دوم جزئیات هزینهای استراتژیها بررسی و با استفاده از روش Micro-Costing و با رویکرد bottom-up محاسبه گردید.گام سوم مطالعه برآورد اثربخشی برنامههای آموزشی از طریق مدل کرک پاتریک در پرسشنامه بوده که از شرکتکنندگان درخواست شد در هر یک از چهار سطح مدل که شامل سطح واکنش، یادگیری، رفتار و نتایج بود به سوالات مرتبط پاسخ دهند و درنهایت گام چهارم مطالعه مقایسه به دست آمد.
بحث و نتیجه گیری: هزینههای صرف شده در راستای ارتقاء ایمنی عابرین پیاده نه تنها موجب اتلاف منابع نگردیده بلکه به نوعی سرمایه گذاری بلندمدت در این حوزه محسوب میگردد که با انجام مداخلات مناسب و تعیین هزینه-اثربخشی آنها میتوان سیاستگذاران را جهت تصمیمگیری آتی در حوزه ایمنی و ترافیک یاری رساند.